Βγήκαμε από το Μουσείο Πολιορκίας του Σεράγεβου συγκλονισμένοι. Θλιβερά κειμήλια μιας πολιορκίας που κράτησε 1.425 μέρες, σχεδόν 4 χρόνια· η μεγαλύτερη στη σύγχρονη Ιστορία. Μια πόλη 390.000 τότε κατοίκων στην αφάνεια. Οσοι κυκλοφορούσαν, το έκαναν για εντελώς απαραίτητους λόγους και τρέχοντας· είδα σχετικά ντοκιμαντέρ απερίγραπτης φρίκης. Οι υπόλοιποι ήταν στρατός, αστυνομία, ασθενοφόρα και κάποιοι τολμηροί δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ, από το Διεθνές Κέντρο Τύπου που λειτουργούσε στο μοναδικό ανοιχτό ξενοδοχείο της πόλης, Holliday Inn.
Φωτογράφισα το πάσο της Βόσνιας δημοσιογράφου Βιλντάνα Σελιμπέκοβιτς και τα χρυσαφί γοβάκια της… ελληνικά, φίρμας από Θεσσαλονίκη: Tertilinis – made in Greece. Ποιος ξέρει πόσα χιλιόμετρα αγωνίας πέρασαν κι αν ζει η κάτοχός τους! Μετρήθηκαν, σε κείνη την πολιορκία, 11.541 νεκροί, 1.601 παιδιά, 57.000 τραυματίες, 14.888 παιδιά, 3.378 βαριά τραυματίες, 355 μόνιμα ανάπηροι. Ακόμα και τώρα, πέρσι, ανακαλύφθηκαν κι άλλοι νεκροί. Πολλά κτίρια έχουν ακόμα στους τοίχους… τραύματα από βλήματα και οβίδες. Το μεγάλο νεκροταφείο, που φτιάχτηκε τότε, στην πλαγιά πάνω από το τούρκικο παζάρι, είναι μακάβριο… αξιοθέατο από λευκό μάρμαρο με λευκό κιγκλίδωμα· το φωτογράφισα επίσης! Ακολούθησε το μεγάλο μακελειό των προσφύγων πια από το Σεράγεβο στη Σρεμπρένιτσα, Ιούλιος 1995.
Σήμερα, ένα κράτος περίπου προτεκτοράτο η Βοσνία-Ερζεγοβίνη με σερβοβοσνιακό θύλακο –όπως λέμε «μύλος»!– αυτό που προέκυψε από τη συμφωνία «ειρήνευσης» στο Ντέιτον των ΗΠΑ, Δεκέμβριος 1995. Ενα κοκτέιλ από όλα κι από τίποτα! Δαιδαλώδεις θεσμοί όπως μια Βουλή των Λαών, τριμερής προεδρία, διοικητική διαίρεση σε καντόνια με αντίστοιχα Κοινοβούλια στο καθένα, ανεξάρτητες κυβερνήσεις δύο ξεχωριστών εθνικών οντοτήτων, Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, ανάμικτοι πληθυσμοί και θρησκεύματα, χριστιανικές γιορτές και ραμαζάνια…
Ισως το πιο περίπλοκο κρατικό σύστημα στον πλανήτη. Σίγουρα το πιο «αλλοπρόσαλλο» κράτος στην Ευρώπη σήμερα. Στο μέγα ευρωπαϊκό δίλημμα και αυτοί: ενός ακόμα διχασμού λόγω Ουκρανίας. Τρομακτικό να βλέπεις τη διάλυση 30 χρόνια μετά τη διάλυση. Με ερωτήματα αναπάντητα 30 χρόνια…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας