Είχα τη χαρά της γνώσης αλλά και τη λύπη των διαπιστώσεων να είμαι για 14 χρόνια, τον περασμένο αιώνα, υπεύθυνος αλληλογραφίας στην «Ελευθεροτυπία». Δεν είχαμε μπει ακόμα στον ψηφιακό κόσμο του ηλεκτρονικού σύμπαντος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η αλληλογραφία μέσω εφημερίδων –στο μεγάλο μέρος της, χειρόγραφη– ήταν τότε ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό να καταγραφούν πρόσκαιρες και διαρκέστερες απόψεις του κοινού· τάσεις, διαθέσεις, εμμονές και προσηλώσεις, προσδοκίες και ελπίδες· εμπειρία πολύτιμη, επαγγελματική και κοινωνική.
Τώρα που, με αφορμή τους βανδαλισμούς έργων Τέχνης στην Εθνική μας Πινακοθήκη, οι οποίοι αποδόθηκαν –και ας μην εκταθώ περισσότερο, διότι θεωρώ το θέμα σύνθετο και τεράστιο– σε θρησκευτικό πάθος με τη μορφή πιστού που αισθάνεται ότι μία καλλιτεχνική πράξη προσβάλλει τα θρησκευτικά του αισθήματα, ανέτρεξα στις σκόρπιες μνήμες εκείνης της εποχής.
Θυμήθηκα δύο, ενδεικτικά, συγγενή περιστατικά: την αναγκαστική ματαίωση –από εισβολές πιστών και επιγενόμενες ζημιές σε κινηματογραφικές αίθουσες– των προβολών της ταινίας του Σκορσέζε, βασισμένης στο μυθιστόρημα του («αφορισμένου»… ανεπισήμως) Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και το σπάσιμο του πιάνου, με πρωτοστατούντα (ουδέποτε αποκαλυφθέντα) ιερέα, στη Ροτόντα Θεσσαλονίκης, της οποίας η «ταυτότητα»… ισορροπούσε ή… ανισορροπούσε ανάμεσα σε αρχαίο μνημείο και χριστιανικό ναό ή σε μικτή, εναλλασσόμενη χρήση.
Απειρες οι επιστολές διαμαρτυρίας από πιστούς και στις δύο περιπτώσεις. Αλλά και αρκετές –λιγότερες πάντως– υποστηρικτικές και της προβολής της ταινίας και της ιστορικότητας της Ροτόντας. Εκείνο που θυμάμαι χαρακτηριστικά –επειδή και τώρα, με τα «βλάσφημα» έργα είχαμε και προπηλακισμούς από πιστούς εναντίον υποστηρικτών των έργων στην Εθνική Πινακοθήκη– είναι η σωρεία επιστολών από «πιστούς», δεκάδες επιστολές, χειρόγραφες μεν, αλλά… πανομοιότυπες: με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα, σε διαφορετικό τύπο χαρτιού, λευκό ή διαγραμμισμένο των τετραδίων, αλλά με ακριβώς ίδιο κείμενο· χειρόγραφα… αντίγραφα! Αρα κοινή προέλευση· θρησκευτική… επιστράτευση.
Οταν λέμε, συνήθως, «άλλοι καιροί τότε…», το «άλλοι», ασφαλώς, δεν προσδιορίζει αν ήταν χειρότεροι ή καλύτεροι από τώρα…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας