Ο σημερινός τίτλος, από το ομότιτλο βιβλίο «Λέρος - Η γραμματική του εγκλεισμού», της ανθρωπολόγου Νένης Πανουργιά (εκδ. Νεφέλη). Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στις ΗΠΑ η συγγραφέας, έχει ασχοληθεί εθνογραφικά με τη σημασία της ιστορίας και της πολιτικής, την εμπειρία των βασανιστηρίων, του εγκλεισμού και των εργαλείων πειθάρχησης, καθώς και την ιδρυματοποίηση του κοινού χώρου (περίπτωση «κλειστών» ψυχιατρείων· κάτι χειρότερο από φυλακή, με δεδομένη την προσωπική αδυναμία των τροφίμων-κρατουμένων).
Η Λέρος είναι τόπος εγκλεισμού, κάτι σαν μεγάλο καλάθι «αχρήστων», από τα ρωμαϊκά χρόνια και τα βυζαντινά μέχρι σήμερα. Μάλιστα περίπου και μες στις ίδιες εγκαταστάσεις (ιταλικοί στρατώνες)· τα Δωδεκάνησα ήταν υπό ιταλική κατοχή, η Λέρος, μεγάλος ιταλικός ναύσταθμος της Ανατολικής Μεσογείου, από εκεί απέπλευσε το υποβρύχιο «Ντέλφινο» που τορπίλισε την αγκυροβολημένη «Ελλη» και τον προβλήτα του λιμανιού της Τήνου, με νεκρούς από το πλήρωμα, αλλά και πολίτες, τον Δεκαπενταύγουστο του ’40, μες στους εορτασμούς της Παναγίας! Αιχμάλωτοι πολέμου (μέχρι ο Ιούλιος Καίσαρας, αιχμάλωτος ντόπιων πειρατών!) – ορφανά πολέμων, κυρίως του Εμφυλίου 1946-49 – ψυχασθενείς (εγκαταλειμμένοι στη μοίρα τους) – πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας – τώρα, σήμερα, τα hotspots των προσφύγων/μεταναστών.
Τεράστιο θέμα και μεγάλη, νομίζω, επιτυχία για τη Νένη Πανουργιά που το συνέλαβε, έτσι όπως το συνέλαβε: μες στο πλαίσιο περίσφιξης (νομίζω, όρος του Φουκό) διαρκούς, μιας εξουσίας (που άλλοτε φανερά, απροκάλυπτα και άλλοτε άδηλα, ύπουλα…) ασκείται, μόνο και μόνο για να τονίζει τη διαρκή δυναμική, συχνά απάνθρωπη παρουσία της, πάνω σε αδύναμες, ανίσχυρες ομάδες.
Διαφορετική γραφή για μελέτη κοινωνιολογίας απ’ όσες γνωρίσαμε εμείς οι «παλαιότεροι». Οχι «ευθύγραμμη». Αλλά γραφή σε παράλληλα και τεμνόμενα επίπεδα, στα οποία πολλές φορές επανέρχεσαι, γιατί νιώθεις ότι κάτι σου ξέφυγε. Την πλησιάζεις σταδιακά, περισσότερο με διαίσθηση. Χωρίς «συμβατικούς περιορισμούς». Με έκδηλες ποιητικές συνάψεις. Γραμματική με τα όλα της!
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας