⌦ Τελευταίες μέρες του χρόνου γράφονται αυτές οι γραμμές, μέσα στο 2020 λοιπόν ακόμα, μια χρονιά που δύσκολα θα βρει χειρότερή της –λέω, και δαγκώνω τη γλώσσα μου, ή χτυπάω τρεις φορές ξύλο, το ξύλινο μυαλό των συνανθρώπων μου που βρήκαν να ενοχληθούν από την ανάλογη χειρονομία του Τσιόδρα (του οποίου δεν υπήρξα πάντοτε πιστός υποστηρικτής), μια χειρονομία σχεδόν ενστικτώδη και κατά κανόνα με διάθεση χιουμοριστική.
Απολογισμό της χρονιάς, με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις, δεν συνηθίζει εδώ η στήλη, ούτε προτείνει π.χ. βιβλία κτλ. Διατρέχω όμως διάφορες ανασκοπήσεις στα μίντια, τα γεγονότα που σημάδεψαν τη χρονιά, πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά κτλ.
Και μέσα από τους ατέλειωτους καταλόγους στέκομαι πάντα στα πιο δικά μου, και σχεδόν με έκπληξη διαπιστώνω ότι, ίσως με την ηλικία, τα «δικά μου» είναι κυρίως οι θάνατοι, οι πιο δικοί μου νεκροί, όχι κατανάγκην φίλοι στενοί, αλλά άνθρωποι με τους οποίους διασταυρώθηκα κάποια στιγμή στη ζωή μου και κάτι μου έδωσαν, κάτι πήρα, κάτι μου άφησαν. Και τώρα χάθηκαν και δεν κατάφερα ούτε να τους αποχαιρετήσω. Οπως λόγου χάρη πέρσι τον φίλο εκδότη Σάμη Γαβριηλίδη, που μας ένωσαν προς το τέλος πολλά και ακριβά, που δεν είναι όμως για δημόσιο αποχαιρετισμό· και φέτος, πιο μακρινές, την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, που της χρωστώ μιαν αλησμόνητη Κυριακή, στο σπίτι της στην Αίγινα, αρχές, Θεέ μου, του ’70· και την Εύα Κοταμανίδου, που όλο αγάπη την πείραζα πόσο καλή ήταν, κι ας έπαιζε Αγγελόπουλο.
⌦ Θανατολόγιο έγινε ο τάχα μη απολογισμός, σταματώ. Γιατί από την άλλη νιώθω να ντρέπομαι που μετρώ τους θανάτους ακόμα και μακρινών «δικών μου» που δεν τους αποχαιρέτησα, σε μια χρονιά όπου χιλιάδες άνθρωποι, μόνο στη χώρα μας, υπήρξαν απλώς σαν νούμερα στατιστικών, πιο ανώνυμοι από ποτέ, που έφυγαν χωρίς μισή κουβέντα, ένα χάδι, ένα φιλί από τους πιο δικούς τους ανθρώπους.
Τι ζοφερότερο να ζήσει πια κανείς…
⌦ Τη χαζοχαρούμενη τηλεόρασή μας, θα απαντήσω, για να ξεφύγουμε λιγάκι –και δη την κρατική. Που έκανε Χριστούγεννα με την τακτική της εκπομπή «Στα τραγούδια λέμε ναι», ένα κάπως μίζερο αντίγραφο της πανηγυρτζίδικης «Στην υγειά μας, βρε παιδιά» του Σπύρου Παπαδόπουλου.
Το βασικό, απ’ όπου δεν ξεφεύγει καμιά τους, ότι προάγουν έναν πολιτισμικό πολτό, εξαίρετους μουσικούς, μαζί με βήτα, γάμα, δέλτα κατηγορίας, μέχρι Λεπά κτλ. δηλαδή, που όλοι αποθεώνονται αδιακρίτως, σ’ ένα σκηνικό (εξειδικεύω στον Παπαδόπουλο) ελεεινή αναβίωση σκυλάδικου, με αναποδογύρισμα τραπεζιών, σπάσιμο πιάτων κτλ. Εκπομπές-πλυντήρια δηλαδή.
Στάθηκα περισσότερο στον αχταρμά του αρχαιότερου στο είδος Παπαδόπουλου, από κοντά ωστόσο ακολουθεί και η «ποιοτικότερη» εκπομπή της ΕΡΤ.
Που τα Χριστούγεννα μας παρουσιάστηκε σαν «Χριστούγεννα των Ελλήνων», όπως επαναλάμβανε η πληθωρική οικοδέσποινα Ναταλία Δραγούμη (οικοδεσπότης, ο πιο αθόρυβος Μιχάλης Μαρίνος). Δεν μας έφτανε το «Πάσχα των Ελλήνων», πήρα ανάποδες, που στο κάτω κάτω έχει κοτζάμ Σικελιανό αποπίσω. «Χριστούγεννα των Ελλήνων» τώρα, μια εσάνς από το άρωμα των καιρών, πατριωτίλα και θρησκοληψία.
Και ήταν αυτή η εκπομπή, μετρήστε, αφιέρωμα στα 95 χρόνια του Θεοδωράκη· αφιέρωμα στα 40 χρόνια από τους τηλεοπτικούς «Ρεπόρτερς», το γνωστό τρίο Δημαράς-Λιάνης-Χαρδαβέλλας· αφιέρωμα στα 55 χρόνια του Λιάνη στη δημοσιογραφία κ.ά. Και ανάμεσα στους καλεσμένους της, ο πρώην πράκτορας της ΕΥΠ που είχε διαδραματίσει κύριο λόγο στην υπόθεση Οτζαλάν, Σάββας Καλεντερίδης!
Και καλά ο Θεοδωράκης. Αντε και οι Ρεπόρτερς, σαν εκπομπή. Αλλά πώς να μη σταθείς στον Χαρδαβέλλα, μετρ από χρόνια της Ουφολογίας. Ή στον Λιάνη, που κάλυπτε λ.χ. την είδηση για το Νόμπελ του Ελύτη, επιμένοντας πως θα ’πρεπε να το πάρει ο Ρίτσος –κι ας ξεχείλιζαν απ’ την άλλη τα κείμενά του από στίχους του Ελύτη: όμως για τα εν λόγω κείμενα, σας υπόσχομαι πανηγύρι, μόλις εκδοθεί, όπως μας ανάγγειλαν, ο τόμος με 25 συνεντεύξεις του Λιάνη· που θα εκδοθεί από τον Καλεντερίδη, την προσωποποίηση, κατά Λιάνη, του σολωμικού «Κλείσε μέσα στην καρδιά σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου», της γνωστής δηλαδή κατακρεουργημένης ρήσης του Σολωμού, έτσι ώστε να υπηρετεί την πατριδολαγνική δημαγωγία.
Πολυπλυντήριο είπαμε. Και λεπτομέρεια, γιατί ξανασοβαρέψαμε: για τον Λιάνη έστειλε επιστολή ο Μίκης, που τη διάβασε, ποιος άλλος, ο Αλέξης Κωστάλας· και υπήρξε και βίντεο με μήνυμα του Προκόπη Παυλόπουλου, πάντα για τον Λιάνη…
⌦ Ξέμειναν έτσι τα αρχαία ελληνικά κάλαντα, σε διαδικτυακή υπερπαραγωγή, από παιδική χορωδία με τη διεύθυνση της Ευγενίας Μανωλίδου. Κανένα σχόλιο, εννοείται, μόνο η ευχή, με τον καινούριο χρόνο, να ξεφύγουν γρήγορα αυτά τα υπέροχα, λαμπερά μουτράκια από το λούκι όπου τα χώνουν ιδεοληπτικοί γονείς και μια όψιμη ιέρεια των αρχαίων.
Μέσα από τα σκατά λοιπόν και πάλι, μακάρι να ’χουμε μια καλύτερη χρονιά. «Σκατά» δεν είναι εξάλλου η ευχή π.χ. στο χαρτοπαίγνιο;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας