Τέλος εποχής για τον Τομέα Δικαιωμάτων

Με μια φορτισμένη συναισθηματικά ανακοίνωση, 90 από τα πιο μαχητικά και ενεργά μέλη του Τομέα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., άνθρωποι που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά του τομέα και ταύτισαν το όνομά τους με αγώνες στην πρώτη γραμμή επί σειρά ετών για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων, δήλωσαν ότι αποχωρούν. «Αποχωρούμε από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. γιατί δεν θέλουμε να αποχωρήσουμε από τους αγώνες, από τα κοινωνικά κινήματα και την υποχρέωσή μας να βρισκόμαστε μαζί με τον “αθέατο κόσμο”, αυτόν τον κόσμο που οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αυτές που εμφανίζονται σαν τη μοναδική αλήθεια, τον περιθωριοποιούν, τον κακοποιούν και τον εξαθλιώνουν καθημερινά (...) Το κόμμα αυτό δεν είναι πλέον το κοινό μας σπίτι, δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας ενταγμένο σε έναν σχηματισμό που κάθε μέρα μετατοπίζεται όλο και πιο δεξιά, όλο και πιο συντηρητικά και απομακρύνεται από το όραμα του κόσμου που θέλουμε να δημιουργήσουμε», σημειώνουν. Ανάμεσά τους, ο υπεύθυνος του τομέα εκ μέρους της Πολιτικής Γραμματείας, Πάνος Λάμπρου, η συντονίστρια Βασιλική Κατριβάνου, οκτώ μέλη της γραμματείας, πρώην βουλευτές και μέλη των κυβερνήσεων Τσίπρα.

Φαίνεται πως οι χειρισμοί του νέου προέδρου Στέφανου Κασσελάκη στο θέμα των διαγραφών των τεσσάρων πρωτοκλασάτων στελεχών (Δημήτρης Βίτσας, Πάνος Σκουρλέτης, Στέφανος Τζουμάκας, Νίκος Φίλης), τις οποίες θα παρέπεμπε σε δημοψήφισμα στη βάση του κόμματος, υπήρξαν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι καθώς ερμηνεύτηκε ως χαριστική βολή για τα δικαιώματα εντός του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., τα οποία παραδίδονταν βορά στο πλήθος. «Πώς θα υπερασπιστείς τα δικαιώματα στην κοινωνία όταν δεν γίνονται σεβαστά στο ίδιο το κόμμα;», αναρωτιούνται μιλώντας στην «Εφ.Συν.» κάποιοι από τους αποχωρήσαντες.

Ο Τομέας Δικαιωμάτων υπήρξε εμβληματικός για την πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς σφυρηλάτησε, ιδίως στα πρώτα χρόνια της κρίσης, όταν το κόμμα βρισκόταν σε πορεία διεκδίκησης της κυβέρνησης, στενούς δεσμούς με το αντιφασιστικό και το αντιρατσιστικό κίνημα και με τα κινήματα κατά της αστυνομικής αυθαιρεσίας και βίας και υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων και μεταναστών, των Ρομά, των κρατουμένων, των ΛΟΑΤΚΙ, των αναπήρων.

Θυμάται κάποιος από εκείνη την περίοδο τις οργανωμένες επισκέψεις των «δικαιωματιστών» του ΣΥΡΙΖΑ, όπως τους αποκαλούσαν υποτιμητικά οι πολέμιοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην Αμυγδαλέζα και σε άλλα κέντρα κράτησης, σε αστυνομικά κρατητήρια με στοιβαγμένους πρόσφυγες και μετανάστες, τη συνεχή καταγγελία των επιχειρήσεων-σκούπα «Ξένιος Ζευς» και του πογκρόμ κατά των οροθετικών γυναικών στο κέντρο της Αθήνας, την εργασιακή εκμετάλλευση των εργατών γης στη Μανωλάδα, τη μάχη κατά της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας, τις επισκέψεις σε φυλακές και τον αγώνα για τα δικαιώματα των κρατουμένων, όπως βέβαια τους αγώνες κατά της φασιστικής δολοφονικής βίας της Χρυσής Αυγής.

Στην κυβερνητική περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ, ο Τομέας Δικαιωμάτων έπαιξε οργανικό ρόλο στην ψήφιση του εμβληματικού νόμου για την ιθαγένεια των αλλοδαπών, στον νόμο για την αποσυμφόρηση των φυλακών και τις αλλαγές στο σωφρονιστικό σύστημα, στην ψήφιση του συμφώνου συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια, όπως και στον νόμο για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.

Δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί από κεντρικές κυβερνητικές επιλογές στο προσφυγικό, καταγγέλλοντας ομόφωνα την Κοινή Δήλωση Ευρώπης-Τουρκίας και τις άθλιες συνθήκες της Μόριας, ενώ συμμετείχε σε ένα δραστήριο και διευρυμένο δίκτυο έμπρακτης αλληλεγγύης υπέρ των προσφύγων, από τον αυτοσχέδιο καταυλισμό στο λιμάνι του Πειραιά μέχρι τους Κούρδους πρόσφυγες του Λαυρίου. Ο τομέας συνέχισε να αναδεικνύει θέματα που θεωρούνταν αντιδημοφιλή ακόμα και στο εσωτερικό του κόμματος από όσους ευαγγελίζονταν μια πραγματιστική πολιτική ή όσους περιγελούσαν το θέμα των δικαιωμάτων.

Η αντίθεση στις πολιτικές τού τότε υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα είχε πάρει χαρακτήρα ανοιχτής σύγκρουσης, ενώ μέλη του τομέα είχαν βρεθεί στη Λέσβο για να συμπαρασταθούν σε μέλη οργανώσεων που διώκονταν στο πλαίσιο της ποινικοποίησης της αλληλεγγύης, με εμφανώς αστήρικτες κατηγορίες διακίνησης, γεγονός που αποτέλεσε βούτυρο στο ψωμί του ξενοφοβικού δεξιού Τύπου – χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο του «Πρώτου Θέματος» που δεν δίστασε να μιλήσει για «ύποπτες σχέσεις» με διακινητές.

Δεν είναι τυχαίο που ο Τομέας Δικαιωμάτων ήταν εκείνο το κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ που δεν διέρρηξε τις σχέσεις του με ευρύτερα τμήματα του κινήματος, διατηρώντας επαφή και συνέργειες με αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές ομάδες, με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και με πολιτικούς σχηματισμούς στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στην επιχειρούμενη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προς το Κέντρο ο Τομέας Δικαιωμάτων θεωρήθηκε άντρο της αριστερής πτέρυγας και σταδιακά αδρανοποιήθηκε, με αιχμή το συνέδριο του Μαΐου ‘22. Ο νέος τρόπος οργάνωσης του κόμματος που έδινε, υποτίθεται, εξουσίες στη βάση, στην πραγματικότητα αποδυνάμωσε και αδρανοποίησε τον τομέα. Οπως αναφέρουν αποχωρήσαντες, ανακοινώσεις του τομέα καθυστερούσαν να βγουν από το γραφείο Τύπου του κόμματος μέχρι αργά τη νύχτα, ενώ η κινητοποίηση που ήταν έτοιμος να πραγματοποιήσει ο τομέας κατά της διοργάνωσης του Μουντιάλ στο Κατάρ δεν πήρε ποτέ το πράσινο φως κεντρικά και δεν πραγματοποιήθηκε.

Καθοριστικές στιγμές από τους αγώνες του τομέα για την αλληλεγγύη και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων αποτυπώνονται σε συγκινητικό βίντεο που έβγαλαν χτες οι αποχωρήσαντες.

«Παίρνουμε μαζί μας τις νίκες και τις ήττες, όσα μας πίκραναν και όσα μας έκαναν να νιώσουμε υπερηφάνεια. Ομως, πάνω απ’ όλα, παίρνουμε μαζί μας τις μνήμες μας, με την υπόσχεση να τις κρατήσουμε ζωντανές. […] Η Αριστερά στις αρχές της οποίας επιμένουμε υπερασπίζεται πρωτίστως τον άνθρωπο, όλα τα έμβια όντα και το περιβάλλον τους. Στον κόσμο που βρισκόμαστε, όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν προτεραιότητα στην πράξη, στον κόσμο που θέλουμε να φτιάξουμε αποτελούν απαράβατες αρχές. Και για αυτές τις απαράβατες αρχές θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε», καταλήγουν.