Το βιβλίο «Η Δημοκρατία στο απόσπασμα» του ιδρυτή και ηγέτη του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου, που προσφέρει η «Εφ.Συν.» σε τρεις τόμους, ξεκινώντας από την έκδοση Σαββατοκύριακου στις 18/5, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1974, τους πρώτους μήνες μετά την πτώση της χούντας. Εκτοτε εκδόθηκε αρκετές φορές.
Ωστόσο, κυκλοφόρησε πολύ νωρίτερα εκτός Ελλάδας, ήδη το 1969 στα αγγλικά, στις ΗΠΑ και αν και ξεκαθαρίζει εξ αρχής ότι η έννοια αυτή κάθε άλλο παρά σημαίνει απόσυρσή του από την ενεργό πολιτική.λλες χώρεςκ αι τρία χρόνια αργότερα, εμπλουτισμένο με παραρτήματα, στα ελληνικά, αλλά εκτός της χουντοκρατούμενης χώρας. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου χαρακτηρίζει το κείμενό του –που άρχισε να το γράφει αμέσως μετά την «αμνήστευσή» του από το χουντικό καθεστώς και τη φυγή του στο εξωτερικό– «πολιτικά απομνημονεύματα», αν και ξεκαθαρίζει εξ αρχής ότι η έννοια αυτή κάθε άλλο παρά σημαίνει απόσυρσή του από την ενεργό πολιτική.
Και πράγματι, η ανάγνωση της εκτενούς αφήγησης του Α. Παπανδρέου, που καλύπτει γεγονότα σχεδόν 40 χρόνων, από τη δικτατορία του Μεταξά μέχρι τη στρατιωτική δικτατορία των συνταγματαρχών, αποτελεί ουσιαστικά ένα προοίμιο της Μεταπολίτευσης. Αποτελεί τη βάση της εξέλιξης και τελικής διαμόρφωσης τόσο του ίδιου του Ανδρέα Παπανδρέου ως σοσιαλιστή ηγέτη με διεθνή ακτινοβολία, και δημοφιλέστερου πρωθυπουργού της Ελλάδας, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, όσο και του ΠΑΣΟΚ ως κυβερνώντος κόμματος. Με μια στρατηγική και φυσιογνωμία που, ιδιαίτερα την πρώτη δεκαετία της Μεταπολίτευσης, απέκλινε ουσιαστικά από την επικρατούσα ώς τότε ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.
Η «Δημοκρατία στο απόσπασμα» είναι ένα μείγμα προσωπικού ημερολογίου και μαρτυρίας, πολιτικής, οικονομικής, γεωπολιτικής ανάλυσης και ιστορικής τεκμηρίωσης. Περιλαμβάνει πλήθος εμβόλιμων ντοκουμέντων, αναφορών, ακόμη και ανταποκρίσεων του διεθνούς και εγχώριου Τύπου, στα οποία ο ιστορικός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ ρίχνει την προσωπική κριτική ματιά του. Το ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ η διακηρυγμένη πρόθεσή του είναι να αποκαλύψει και να καταγγείλει, πρωτίστως στη διεθνή κοινή γνώμη, το χουντικό καθεστώς και να πιέσει τη Δύση να σταματήσει τη στήριξή της σε αυτό, ταυτόχρονα αναζητεί τις αιτίες και τις ιστορικές «πηγές» της επιβολής της δικτατορίας του 1967 στη δικτατορία του Μεταξά, στον Εμφύλιο, στην επιβολή του δόγματος Τρούμαν και στη μετατροπή της Ελλάδας σε δορυφόρο των ΗΠΑ.
Ετσι, παρότι η ματιά του Α. Παπανδρέου στα γεγονότα που οδήγησαν στον Εμφύλιο και στο ανώμαλο μετεμφυλιακό καθεστώς διαφέρει ριζικά από την οπτική της ηττημένης Αριστεράς για τα ίδια γεγονότα, και από πολλές απόψεις είναι η οπτική του πατέρα του, Γεωργίου Παπανδρέου, η θέση του για τους πραγματικούς υποβολείς και υποστηρικτές της χούντας είναι ξεκάθαρη.
«Η ουσία του ελληνικού προβλήματος είναι απλή. Η πατρίδα μας είναι χώρα υπό κατοχή. Και η κατοχή είναι αμερικανική. Μόνο οι στολές και η γλώσσα είναι ελληνικές. Και λύση του ελληνικού προβλήματος δεν υπάρχει καμία στο πολιτικό επίπεδο. Η δημοκρατία στην Ελλάδα δε θα φτάσει χωρίς την πραγματική, την ουσιαστική, τη χωρίς όρους απελευθέρωσή της από τα δεσμά που χάλκευσε ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας. Γι’ αυτό, ο αγώνας μας είναι εθνικοαπελευθερωτικός», γράφει ο Α. Παπανδρέου το 1969. Και σε αυτό το μότο επιμένει και τα επόμενα χρόνια, μέχρι την πτώση της δικτατορίας. Κι αυτό είναι το πλαίσιο που διαμόρφωσε και τις μεταπολιτευτικές διακηρύξεις του ΠΑΣΟΚ, ανεξάρτητα από τις «προσαρμογές» ή υπαναχωρήσεις από τις διακηρύξεις αυτές που καταγράφηκαν στα χρόνια της διακυβέρνησης και των πρώτων κυβερνήσεων της «Αλλαγής», από το 1981 μέχρι και το 1989.
«Η Δημοκρατία στο απόσπασμα» προσφέρεται στους αναγνώστες της «Εφημερίδας των Συντακτών» σε τρεις τόμους. Ο πρώτος τόμος, που θα κυκλοφορήσει το προσεχές Σαββατοκύριακο (18/5), ξεκινά με την αφήγηση της σύλληψης του ίδιου του Α. Παπανδρέου τις πρώτες ώρες μετά το πραξικόπημα, αλλά στα επόμενα κεφάλαια ανατρέχει στην «προϊστορία» της χούντας: στην περίοδο από τη δικτατορία του Μεταξά μέχρι τις εκλογές του 1964, που έφεραν τον πρώτο εκλογικό θρίαμβο της Ενωσης Κέντρου υπό τον Γ. Παπανδρέου. Κι όπως θα διαπιστώσουν οι αναγνώστες, πολλά πρόσωπα που παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου είχαν ρόλους-κλειδί και στη δικτατορία αλλά και στις μεταπολιτευτικές εξελίξεις
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας