Σάλος με το «λάθος» του 1,2 δισ.

Μea culpa («δικό μου λάθος») δηλώνει η διευθύνουσα σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Αναστασία Σακελλαρίου, αναφορικά με την… κατά λάθος φυγή του 1,2 δισ. ευρώ στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕFSF).

Με αναλυτική ανακοίνωση του Ταμείου, επιχειρείται να αποκλειστεί το ενδεχόμενο δόλου και να ενισχυθεί το σενάριο του «ανθρώπινου λάθους», αγνώστου αιτιολογίας, για τη φυγή, με ελληνική υπαιτιότητα, 1,2 δισ. ευρώ προς τον ΕFSF.

Το γεγονός προκαλεί σάλο, καθώς συνέβη σε μια στιγμή που η κυβέρνηση «στραγγίζει» τα αποθεματικά και τα διαθέσιμα φορέων και ταμείων του Δημοσίου για να πληρώσει μισθούς, συντάξεις και δανεικά.

Επιπρόσθετα, το λάθος της διευθύνουσας συμβούλου του ΤΧΣ έγινε χωρίς λόγο, με το Euroworking Group να νίπτει τας χείρας του για την επιστροφή του 1,2 δισ. ευρώ που συμπεριελήφθη στο «μαξιλάρι» της ανακεφαλαιοποίησης που έπρεπε να επιστρέψει στον ΕFSF. Οι ευρωπαϊκοί «θεσμοί» αναγνωρίζουν μεν το λάθος, ωστόσο δεν αφήνουν ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία που τους πρόσφερε η Αναστασία Σακελλαρίου ώστε να πάνε τη διαπραγμάτευση εκεί που θέλουν.

Με βάση τη συμφωνία

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, το ΤΧΣ χρησιμοποίησε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών 37,276 με χρήση ομολόγων EFSF, συν 1,185 δισ. ευρώ με μετρητά του Ταμείου. Και ενώ έπρεπε να επιστραφούν, με βάση τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, τα 9,7 δισ. ευρώ που αφορούσαν αχρησιμοποίητα ομόλογα, επεστράφησαν τελικά 10,9 δισ. ευρώ.

Στο ερώτημα γιατί περίσσεψαν περισσότερα ομόλογα από το ποσό που απαιτήθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η απάντηση βρίσκεται στην απόφαση της διοίκησης του ΤΧΣ να χρησιμοποιήσει μετρητά που είχαν μηδενική απόδοση και να κρατήσει στο «σεντούκι» ομόλογα που είχαν απόδοση κοντά στα 10 εκατ. ευρώ.

Οταν έφτασε, ωστόσο, η ώρα της επιστροφής των ομολόγων του EFSF στην έδρα τους, θα έπρεπε τα μετρητά που είχαν χρησιμοποιηθεί από το αποθεματικό του Ταμείου να έχουν αφαιρεθεί.

Στην ανακοίνωσή της, η Αναστασία Σακελλαρίου σημειώνει ότι «η επιστροφή ποσού μικρότερου από το συνολικό ποσό των €10.933 εκατ., θα αποτελούσε ουσιώδη παράβαση της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (MFFA) και της απόφασης του Eurogroup». Ο ισχυρισμός ωστόσο δεν φαίνεται να ευσταθεί, καθώς τα αχρησιμοποίητα ομόλογα ήταν 9.748 και τα 1.185 έπρεπε να αντικαταστήσουν τα μετρητά που είχαν χρησιμοποιηθεί παράτυπα για την ανακεφαλαιοποίηση, αντί για τα ομόλογα.

Να σημειωθεί ότι ένα ακόμα στοιχείο που διέφυγε της προσοχής του Ταμείου είναι ότι, σύμφωνα με τον νόμο, τα διαθέσιμά του πρέπει να κρατηθούν μέχρι τη λήξη διάρκειας του Ταμείου, που θα γίνει η τελική εκκαθάριση και θα αποδοθεί και ο λογαριασμός του Ελληνικού Δημοσίου.

Στη «στρογγυλεμένη» ανακοίνωση οι αντιφάσεις είναι εμφανείς. Πώς μπορεί από τη μια πλευρά να θεωρείται ορθή και επιβεβλημένη η επιστροφή του επίμαχου ποσού και από την άλλη να θεωρείται εύλογο το αίτημα… επαναπατρισμού;

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην επιστολή της προς τον επικεφαλής του Μηχανισμού Σταθερότητας, με ημερομηνία 8 Μαρτίου, η Αναστασία Σακελλαρίου αναγνωρίζει το λάθος της με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο και υποθέτει ότι οι αρχές της ευρωζώνης που είναι μέλη του EFSF, οφείλουν με σεβασμό στα όσα ορίζει το πρόγραμμα χρηματοδότησης των τραπεζών να διορθώσουν το λάθος της.

Πέρασε απαρατήρητο

Ο «λογαριασμός» απόδοσης του… παραφουσκωμένου «μαξιλαριού» στον EFSF, σε κάθε περίπτωση πέρασε απαρατήρητος από το υπουργείο Οικονομικών και τον Γιάνη Βαρουφάκη, που υπέγραψε τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου και την επιστροφή των ομολόγων στον EFSF.

Σύμφωνα με την Αναστασία Σακελλαρίου: «Η χρήση των πόρων του ΤΧΣ ήταν η δέουσα, βάσει των ενδεδειγμένων πρακτικών συνετούς διαχείρισης διαθεσίμων, λαμβανομένων υπόψη των πληρωμών τοκομεριδίων που λάμβανε το ΤΧΣ από τα ομόλογα του EFSF σε αντίθεση με τα χαμηλά ή μηδενικά έσοδα από τους τόκους των καταθέσεών του στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Απαίτηση του Eurogroup

Η επιστροφή των μη χρησιμοποιηθέντων ομολόγων ήταν μια ρητή απαίτηση του Eurogroup, η οποία μείωσε ισόποσα το δημόσιο χρέος, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα για δανεισμό εκ νέου του ποσού αυτού για τον ίδιο σκοπό, δηλαδή αποκλειστικά για ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση τραπεζών. Δεδομένης της αποκλειστικής τους χρήσης, η επιστροφή των ομολόγων δεν περιόρισε τους συνολικά διαθέσιμους πόρους για το σκοπό αυτό.

Στο πλαίσιο της υποχρεωτικής επιστροφής των ομολόγων, και με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον του Ελληνικού Δημοσίου, αναδείξαμε προς τον EFSF ότι τα μη χρησιμοποιηθέντα ομόλογα υπερέβαιναν σε αξία τη διαφορά του συνόλου των εισφερθέντων κεφαλαίων από το συνολικό χρησιμοποιηθέν ποσό για ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση τραπεζών. Ετέθη συνεπώς το εύλογο αίτημα διαφοροποίησης και επιστροφής του ποσού των €1.185 εκατ. ώστε να διαμορφωθεί η κατάσταση όπως θα ήταν εάν για τις σχετικές εκταμιεύσεις είχαν χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά ομόλογα του EFSF».