Τα εργαλεία για την πολυπόθητη ανάπτυξη

Η επίτευξη ανάπτυξης αποτελεί το «χρυσό δισκοπότηρο» κάθε κυβέρνησης που βρίσκεται στην εξουσία από την εποχή της επιβολής των μνημονιακών προγραμμάτων.

Τώρα που η δεύτερη αξιολόγηση βαίνει προς ολοκλήρωση και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας δείχνουν να βελτιώνονται, λόγω των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και της μείωσης των επιτοκίων δανεισμού από τον επίσημο τομέα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας, Αλέξης Χαρίτσης, έχει έτοιμο ένα συνολικό σχέδιο που ήδη υλοποιείται και εκτείνεται πέρα από το τέλος του προγράμματος.

Ξεκινώντας από το γενικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αξίζει να σημειωθεί ότι έχει διαγράψει τα τελευταία χρόνια ανοδική πορεία. Συγκεκριμένα η σημερινή κυβέρνηση παρέλαβε εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το 2015 στα 700 εκατ. ευρώ και αυξήθηκε το 2017 στο 1 δισ.

Το 2019 θα φτάσει στο 1,25 δισ. χωρίς να υπολογιστούν τα αντίμετρα. Με τα αναπτυξιακά αντίμετρα θα φτάσει το 1,55 δισ. ετησίως, αύξηση η οποία θα παραμείνει και μετά το 2021.

Προγράμματα για τα νησιά

Να σημειωθεί ότι τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα για τα νησιά χρηματοδοτούνται από το εθνικό ΠΔΕ, κάτι που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της σημασίας της αύξησής του. Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση θα υπογραφεί τη Δευτέρα.

Η «Εφ.Συν.» παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά το σχέδιο που έχουν ετοιμάσει η πολιτική ηγεσία και το στελεχικό δυναμικό του υπουργείου για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και την ενίσχυση επιχειρήσεων όλων των μεγεθών.

Το σχέδιο αυτό χωρίζεται σε δύο φάσεις:

■ ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 2017-2019

Το υπουργείο Οικονομίας έχει θέσει σε εφαρμογή πλάνο χρηματοδότησης από τρεις πηγές:

1. Ταμείο Υποδομών:

Πρόκειται να χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις με 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατ. θα προέλθουν από τα ΕΣΠΑ, 200 εκατ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIB) και ακόμα 200 εκατ. από το «πακέτο Γιούνκερ». Το Ταμείο βρίσκεται στη φάση του σχεδιασμού, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπογραφεί η συμφωνία χρηματοδότησής του από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.

Θα ωφεληθούν είτε ιδιώτες είτε δημόσιοι φορείς είτε συμπράξεις δημόσιου τομέα και ιδιωτών. Το υπουργείο Οικονομίας επιζητεί με το συγκεκριμένο πακέτο δανείων με πολύ ευνοϊκούς όρους να χρηματοδοτηθούν σημαντικές υποδομές στην ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων, στην αστική ανάπτυξη και στον τουρισμό, που μέχρι τώρα ήταν αδύνατο να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση με άλλα μέσα. Επίσης σχεδιάζεται να δοθεί σημαντική ώθηση στον τομέα των κατασκευών.

2. «Εξοικονομώ κατ’ οίκον»:

Το Ταμείο θα παράσχει χρηματοδότηση συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ, τα οποία θα προέλθουν από ΕΣΠΑ, με τη συμμετοχή τραπεζών, αλλά και με εκτεταμένη «μόχλευση».

Διαχειριστής του θα είναι το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ), ενώ πρόκειται να ωφεληθούν νοικοκυριά που επιθυμούν την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Βρίσκεται στην τελική του φάση, καθώς ολοκληρώνεται η διαδικασία προσχώρησης των τραπεζών.

Τα νοικοκυριά θα έχουν την ευκαιρία να αντλήσουν χρηματοδότηση για έργα όπως:

● Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτιρίου, συμπεριλαμβανομένων δώματος/στέγης και πιλοτής (συν πρόσθετες εργασίες όπως αποξηλώσεις και αποκομιδή, επεμβάσεις στη στέγη, π.χ. αντικατάσταση κεραμιδιών κτλ).

● Αντικατάσταση κουφωμάτων και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης (συμπεριλαμβάνονται εξώπορτα κτιρίου, κουφώματα κλιμακοστασίου, παντζούρια, ρολά, τέντες, κτλ).

● Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης (συμπεριλαμβάνονται αντλίες θερμότητας, η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και του δικτύου διανομής, τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα, συστήματα ελέγχου και αυτονομίας θέρμανσης κτλ).

Επιτελείς του υπουργείου Οικονομίας εκτιμούν ότι με τη «μόχλευση» το Ταμείο «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» θα διοχετεύσει πάνω από 500 εκατ. ευρώ στην πραγματική οικονομία, δίνοντας σημαντική ώθηση και στον τομέα των κατασκευών που επλήγη ιδιαίτερα από την κρίση.

Πέραν των παραπάνω αξίζει να αναφερθεί ότι παράλληλα «τρέχουν» το Ταμείο Επενδυτικών Συμμετοχών (EquiFund) και το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ).

3. Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος αφορά οκτώ καθεστώτα διαφορετικής στόχευσης. Το καθένα από αυτά έχει προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, φτάνοντας συνολικά το 1,2 δισ. ευρώ. Τα «καθεστώτα» προκηρύσσονται δύο φορές τον χρόνο και αρχικά ενεργοποιήθηκαν τέσσερα εξ αυτών. Τους επόμενους μήνες αναμένεται και η δημοσίευση των όρων των υπόλοιπων τεσσάρων.

Στους Πίνακες καταγράφονται ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν το πλήθος των αιτήσεων, την κατανομή τους αναλόγως των μεγεθών των επιχειρήσεων, αλλά και τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται.

Φαίνεται ότι τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ο τομέας που έχει πληγεί δηλαδή περισσότερο από την κρίση, ενώ ιδιαίτερη μέριμνα να αντλήσουν χρηματοδότηση βάσει του Αναπτυξιακού Νόμου έχουν επιδείξει επιχειρήσεις της πρωτογενούς παραγωγής και της μεταποίησης.

■ ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: ΕΤΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2019

Το υπουργείο Οικονομίας εξασφάλισε, στο πλαίσιο των αντιμέτρων, πρόσθετη και αυξανόμενη χρηματοδότηση για τα έτη μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Τα αντίμετρα του υπουργείου στοχεύουν στο σύνολο της παραγωγής της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή στον πρωτογενή τομέα, τη βιομηχανία, τη μεταποίηση και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Σημαντικότερο στοιχείο των αντιμέτρων είναι όμως η μονιμότητά τους. Με άλλα λόγια, οι πόροι από τα αντίμετρα δεν θα χορηγηθούν μόνο μία χρονιά, αλλά θα αποτελούν μόνιμους πόρους και προγράμματα που θα βρίσκονται σε ισχύ και μετά το 2021.

Επιπρόσθετα και η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα είναι μόνιμη, ενώ όλα τα αντίμετρα θα «κουμπώσουν» πάνω στα υπάρχοντα προγράμματα και Ταμεία που σχεδίασε η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας.

Η συμφωνία κυβέρνησης και δανειστών προβλέπει ότι τα αντίμετρα του υπουργείου Οικονομίας, τουλάχιστον μέχρι το 2021, θα ανέλθουν συνολικά στα 900 εκατ. ευρώ, ήτοι κάθε έτος θα φτάνουν τα 300 εκατ. ευρώ.

Από τα 300 εκατ. ευρώ κάθε χρονιάς, τα 100 εκατ. θα κατευθύνονται στην ενεργειακή αναβάθμιση ενεργοβόρων βιομηχανιών και μεταποιητικών επιχειρήσεων, τα 100 εκατ. στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο και τα υπόλοιπα 100 εκατ. στην υλοποίηση αγροτικών υποδομών.

Αναλυτικότερα τα αντίμετρα θα διαρθρωθούν ως εξής:

● Το αντίμετρο του προγράμματος των 100 εκατ. ευρώ ετησίως για την ενεργειακή αναβάθμιση θα συμπληρώσει το Ταμείο Υποδομών, αλλά και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», το οποίο θα χρηματοδοτήσει την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών.

● Το πρόγραμμα των 100 εκατ. ευρώ ετησίως για τον Αναπτυξιακό Νόμο πρόκειται να αυξήσει τον διαθέσιμο προϋπολογισμό, καθώς η ζήτηση για ένταξη σε αυτό σημείωσε σημαντική αύξηση. Γι’ αυτό και θα ενισχύονται κάθε χρόνο περισσότερες επενδύσεις.

● Το πρόγραμμα των 100 εκατ. ετησίως για την υλοποίηση έργων στον αγροτικό τομέα θα αφορά δίκτυα ύδρευσης, αρδευτικά κανάλια, αλλά και αγροτικούς δρόμους. Παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας θεωρούν ότι είναι ιδιαίτερα θετική και η ψηφισθείσα μείωση του φορολογικού συντελεστή των προϊόντων για την αγροτική παραγωγή στο 13%.

Ενισχύεται, άλλωστε, ο πρωτογενής τομέας, καθώς οι παρεμβάσεις αυτές συνδέονται με τις υπό υλοποίηση χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα.

ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ, αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας

Η μάχη για τα αντίμετρα

Δώσαμε μάχη με τους θεσμούς και πετύχαμε η συμφωνία να περιέχει αναπτυξιακά αντίμετρα συνολικού ύψους 900 εκατ. ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια, που θα επιταχύνουν την ανάκαμψη και θα αναβαθμίσουν τις δυνατότητες της οικονομίας. Τα αντίμετρα αυτά αποτελούν τμήμα του συνολικότερου αναπτυξιακού σχεδιασμού που υλοποιούμε από την πρώτη στιγμή στο υπουργείο Οικονομίας για την παραγωγική ανάταξη της χώρας και θα παραμείνουν και μετά το 2021