Είναι η αύξηση του μεριδίου των μισθών που καθοδηγεί την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας μέσω της κατανάλωσης, ή η αύξηση του μεριδίου των κερδών; Προκειμένου τουλάχιστον για την ελληνική οικονομία, είναι το πρώτο, παρότι η αύξηση του μεριδίου των μισθών επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις και τις καθαρές εξαγωγές, καθώς η αναπτυξιακή ώθηση της κατανάλωσης υπερκαλύπτει τις αρνητικές αυτές επιδράσεις. Δεν ισχύει το αντίθετο, που έχει υιοθετηθεί εμφατικά από την περίοδο των μνημονίων και ύστερα αλλά και από τις κυβερνήσεις της Ν.Δ. από το 2019 και ύστερα: η αύξηση του μεριδίου των κερδών (που προφανώς συνεπάγεται τη μείωση του μεριδίου των μισθών) υποβαθμίζει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, καθώς οι αρνητικοί παράγοντες υπερτερούν.
Αυτό συμπεραίνει νέα μελέτη του ΚΕΠΕ για τη σχέση μεταξύ διανομής εισοδήματος και μεγέθυνσης της ζήτησης στην οικονομία της χώρας, εξετάζοντας μάλιστα τη μακρά περίοδο 1960-2017, αποδεικνύοντας ότι η trickle down πολιτική της τελευταίας εξαετίας είναι χτισμένη ανάποδα πάνω στη θεωρία πως η αύξηση κερδών θα συμπαρασύρει τους μισθούς, την ώρα που σύμφωνα με τη Eurostat η χώρα βρίσκεται ανάμεσα στις δέκα με κατώτατους μισθούς κάτω των 1.000 ευρώ με ονομαστικούς όρους και στην προτελευταία θέση της Ε.Ε. με όρους αγοραστικής δύναμης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, εάν διατηρηθούν οι πολιτικές μισθολογικής μετριοπάθειας, τότε ενδέχεται να στερήσουν μέρος της μεγέθυνσης ζήτησης και κατ’ επέκταση του προϊόντος και της μείωσης της ανεργίας. Γι’ αυτό το ΚΕΠΕ προτείνει πολιτικές αύξησης των κατώτατων και ευρύτερα του μεριδίου των μισθών στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η ενδυνάμωση του κράτους πρόνοιας και η βελτίωση των θεσμών της αγοράς εργασίας, όπως επίσης τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας μέσω κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα αλλά και ενίσχυσης των δημόσιων επενδύσεων.
Επιμέρους στοιχεία της εμπειρικής ανάλυσης δείχνουν σημαντική ελαστικότητα της κατανάλωσης ως προς τους μισθούς στις υπό εξέταση περιόδους από το 1960-1990 και 1991-2017. Στη δεύτερη παρατηρείται μια τάση μείωσης συγκριτικά με την πρώτη, πιθανότατα λόγω της επιθετικής καταναλωτικής συμπεριφοράς από την αρχή της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα.
Η συντάκτρια της μελέτης, Αιμιλία Μαρσέλλου, διαπιστώνει διαχρονικά οριακή επίδραση της μεταβολής του μεριδίου των μισθών στο μερίδιο των εξαγωγών και εισαγωγών, η οποία τείνει να γίνεται πιο έντονη. Μια ελαφρώς υψηλότερη αντίδραση το 2008, σε σύγκριση με το 2017, αποδίδεται στην καθίζηση του εισοδήματος λόγω της δημοσιονομικής ύφεσης με συνέπεια την υποχώρηση των εισαγωγών ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Η ερευνήτρια κάνει λόγο για υψηλή μακροχρόνια ελαστικότητα των εξαγωγών ως προς την εξωτερική ζήτηση και στα 47 χρόνια, σημειώνοντας ότι η ευμεταβλητότητα των τιμών τους ως προς το εγχώριο εισόδημα αποτελεί ένα σημαντικό δομικό πρόβλημα για την ελληνική οικονομία, καθώς η οικονομική μεγέθυνση οδηγεί αναπόφευκτα σε διεύρυνση του ελλείμματος του εξωτερικού εμπορίου της χώρας, το οποίο ανέρχεται διαχρονικά σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η στατιστικά ασήμαντη επίδραση των κερδών των επενδύσεων στους μισθούς έγκειται στο γεγονός ότι η παράμετρος των ιδιωτικών επενδύσεων περιλαμβάνει κεφαλαιουχικό εξοπλισμό των επιχειρήσεων και σε κατοικίες, οι οποίες έχουν υψηλή συμμετοχή στη γενική κατηγορία.
Κινητήρια δύναμη
Στο δεύτερο διάστημα, κατά το οποίο έλαβε χώρα η ελληνική δημοσιονομική κρίση, κυρίαρχη κινητήρια δύναμη για τις επενδύσεις των σχετικά μεγάλων επιχειρήσεων υπήρξε ο ρυθμός μεταβολής της ζήτησης, ο οποίος αντανακλά όχι μόνο τις τρέχουσες εξελίξεις στις πωλήσεις των επιχειρήσεων, αλλά και τις προσδοκίες για το επιχειρηματικό κλίμα και την κερδοφορία στο προσεχές μέλλον. Τα έτη πριν (2008) και μετά την κρίση (2017), οι επενδύσεις μείωσαν τον βαθμό αντίδρασής τους στα κέρδη με υπαιτιότητα τη συρρίκνωση των επενδύσεων μετά την κρίση.
Για λόγους πληρότητας της έρευνας ελήφθησαν υπόψη οι παράγοντες του δανεισμού και του επιτοκίου, που όπως συμπεραίνεται δεν επέφεραν αξιοσημείωτη μεταβολή στον συντελεστή των μισθών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας