Αύξηση φοροεσόδων με καθήλωση κοινωνικών δαπανών

Από αυτή την άποψη, το «μήνυμα» που βγαίνει από το Προσχέδιο είναι τριπλό:

● Το «κρεσέντο» αύξησης των εσόδων, με πυρήνα τα φορολογικά έσοδα, σε εντυπωσιακά υψηλούς ρυθμούς, προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί και το 2025, με νέο άλμα.

● Οσον αφορά τις δαπάνες, αυτές θα γνωρίσουν επίσης άλμα, αλλά λόγω μεγάλης αύξησης των δαπανών του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων. Οι κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες παραμένουν καθηλωμένες.

● Τα δύο προηγούμενα, σε ένα πλαίσιο όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης αναθεωρούνται ελαφρά προς τα κάτω και όπου ο αποπληθωριστής συμβάλλει «λογιστικά» περισσότερο στην αύξηση του ΑΕΠ σε σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.

«Απογείωση» εσόδων

Ο εντυπωσιακός ρυθμός αύξησης των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού είναι ο πιο σημαντικός βραχίονας των δημοσιονομικών «θριάμβων» της τελευταίας τριετίας. (Οι άλλοι δύο, στους οποίους θα αναφερθούμε στη συνέχεια, είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ.)

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η πρόβλεψη του Προσχεδίου για τα καθαρά έσοδα του 2025 είναι αυξημένη κατά περισσότερα από 6 δισ. ευρώ σε σχέση με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού του 2024 για το περασμένο έτος! (βλέπε και σχετικό πίνακα)

Συγκεκριμένα:

● Τα καθαρά έσοδα προβλέπεται ότι θα αυξηθούν το 2025 κατά 3,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τις τωρινές εκτιμήσεις για τις πραγματοποιήσεις του 2024. Σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, η αύξηση θα ανέλθει σε 6,2 δισ. ευρώ!

● Στα φορολογικά έσοδα, οι αντίστοιχες αυξήσεις είναι 2,5 και 5,8 δισ. ευρώ! Εδώ, ενώ η μεγάλη υπέρβαση σε σχέση με τις προβλέψεις έγινε πέρυσι, προβλέπεται νέα σημαντική αύξηση και είναι πολύ πιθανό να έχουμε ξανά υπέρβαση των εκτιμήσεων.

● Οσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες φοροεσόδων:

■ Μεγάλη αύξηση 1,35 δισ. ευρώ παρατηρείται στις προβλέψεις για τον ΦΠΑ, ενώ η αύξηση στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ) είναι οριακή.

■ Μεγάλη αύξηση καταγράφεται και στις εκτιμήσεις για τον φόρο εισοδήματος, περισσότερο των φυσικών προσώπων, αλλά σε αξιόλογο ύψος και των νομικών προσώπων (εταιρειών).

Στις δαπάνες καταγράφεται επίσης στις τωρινές εκτιμήσεις μεγάλη αύξηση 4,3 δισ. ευρώ από το 2024 στο 2025. Στο συντριπτικά μεγαλύτερο ύψος τους οφείλονται σε δαπάνες της κατηγορίας Πιστώσεις υπό κατανομή, που προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 3,4 δισ. ευρώ (κυρίως εξαιτίας δαπανών 3,6 δισ. ευρώ του επιχορηγούμενου σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης).

Δαπάνες

Οσον αφορά τις κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες, όμως, συνεχίζεται η καθήλωση:

● Το κονδύλι για Παροχές σε εργαζόμενους προβλέπεται ότι θα μειωθεί ελαφρά κατά 300 εκατ. ευρώ.

● Οι κοινωνικές παροχές θα αυξηθούν κατά 36 εκατ. ευρώ.

● Οι αγορές αγαθών και υπηρεσιών (υγειονομικό υλικό, αεροπυρόσβεση, αντιιικές θεραπείες κ.λπ.) θα μειωθούν κατά 455 εκατ.

● Οι επιδοτήσεις θα μειωθούν κατά 15 εκατ. ευρώ.

● Στις λοιπές δαπάνες περιλαμβάνονται επιστροφές στην Ε.Ε. από ανεκτέλεστα προγράμματα και πρόστιμα από την Ε.Ε. Αυτές αυξήθηκαν πέρυσι σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις από 111 σε 150 εκατ. ευρώ. Για το 2025 προβλέπεται ότι θα μειωθούν σε 101 εκατ. ευρώ.

● Οι δαπάνες για αγορά πάγιων περιουσιακών στοιχείων θα αυξηθούν σημαντικά κατά 728 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος τους αφορά δαπάνες για την παραλαβή οπλικών συστημάτων.

Στο γενικό κονδύλι των Μεταβιβάσεων (μεταφορές σε ΟΤΑ, ΟΚΑ, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας υγείας κ.λπ.), που συρρικνώνεται συστηματικά την τελευταία 15ετία, προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 1,1 δισ. ευρώ, από τα οποία τα μισά (525 εκατ. ευρώ) οφείλονται στις αυξημένες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, λόγω της απώλειας εσόδων από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κλάδου υγείας.

«Θρίαμβοι» για ποιον;

Εδώ φαίνεται ότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών είναι επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό στους εργοδότες όχι μόνο εις βάρος των αποθεματικών των ΟΚΑ αλλά και εις βάρος του ΕΟΠΥΥ και της ΔΥΠΑ.

Οι δημοσιονομικοί «θρίαμβοι» της κυβέρνησης αποτυπώνονται στις εκτιμήσεις για την αύξηση του ΑΕΠ και τη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Κεντρικός τους μηχανισμός είναι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα: 2,4% το 2024 και 2,5% το 2025. Πρόκειται για πλεονάσματα πάνω από τις προβλέψεις που ενσωματώνονται στην έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους από τον ΟΔΔΗΧ.

Πόσο αφορούν όμως όλοι αυτοί οι θρίαμβοι την κοινωνία και ιδιαίτερα τα λαϊκά νοικοκυριά, όταν οι κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες καρκινοβατούν και οι εντυπωσιακές επιδόσεις των φοροεσόδων δεν μετατρέπονται έστω και ελάχιστα σε αλλαγές στο αφορολόγητο και στη φορολογική κλίμακα; Η μείωση των φόρων έχει γίνει συνώνυμη της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της μείωσης των φορολογικών βαρών στα μερίσματα, με μόνη πραγματική μείωση αυτή του ΕΝΦΙΑ (ενός «έκτακτου» μνημονιακού φόρου που μακροημερεύει) και τη μείωση ή και κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, η οποία όμως υπεραντισταθμίστηκε από «επί δικαίους και αδίκους» επιβολή της τεκμαρτής φορολόγησής τους.

Τελικά το μήνυμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι ότι «λεφτά υπάρχουν», για υπερπλεονάσματα και εξοπλισμούς, αλλά όχι για τις κοινωνικές ανάγκες. Εκεί «χρειάζεται σύνεση»…