Καθώς η ώρα των εξαγγελιών του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ πλησιάζει, το δημοσιονομικό ζήτημα επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο μαζί και η προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών να πείσει ότι «τα περιθώρια είναι στενά» για ουσιαστικά μέτρα κοινωνικής στήριξης. Το πλαφόν 3% στην αύξηση των πρωτογενών δαπανών που επιβάλλει από το 2025 το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο παρουσιάζεται από την κυβέρνηση (μέσω διαρροών στον Τύπο) σαν ανυπέρβλητο όριο, παρά το ότι από την εκτέλεση του προϋπολογισμού προκύπτει ξανά θηριώδες υπερπλεόνασμα.
Στο δεύτερο χρονικό ορόσημο του Σεπτεμβρίου με οικονομικό ενδιαφέρον, την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του Ελληνικού Δημοσίου από τη Moody’s, οι εκτιμήσεις δεν είναι ενθουσιώδεις παρά την κυβερνητική προσπάθεια να «δελεάσει» τον «δύστροπο» οίκο αξιολόγησης με τη «διπλωματία του υπερπλεονάσματος». Συγκεκριμένα δεν αναμένεται αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας στην επενδυτική βαθμίδα –μια εκκρεμότητα που πληγώνει το κυβερνητικό success story για την οικονομία και αποτρέπει νέα εισροή κεφαλαίων στις ελληνικές κινητές αξίες (επενδύσεις χαρτοφυλακίου).
Το «μαγειρείο» του υπερπλεονάσματος…
Τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο 7μηνο του έτους επιβεβαίωσαν ότι η τάση παραγωγής πρωτογενών υπερπλεονασμάτων έχει εμπεδωθεί. Ωστόσο, σε αντίθεση με όλες τις άλλες περιπτώσεις, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν πανηγυρίζει γι’ αυτή την επιτυχία, αλλά προσπαθεί να τη συσκοτίσει. Οι δύο βασικοί λόγοι είναι δύο:
Πρώτον, θέλει να μειώσει τις πιέσεις για διάθεση του υπερπλεονάσματος για μέτρα κοινωνικής στήριξης και να μη στρέψει τα βλέμματα στον μηχανισμό που παράγει τα υπερπλεονάσματα.
Δεύτερον, θέλει να εφαρμόσει τη στρατηγική της «διπλωματίας του υπερπλεονάσματος», ώστε να δελεάσει τους οίκους αξιολόγησης και τις αγορές με στόχο νέες αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου και εισροή κεφαλαίων σε επενδύσεις χαρτοφυλακίου (ομόλογα και μετοχές).
Στο 7μηνο του 2024 σε τροποποιημένη ταμειακή βάση καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 5.683 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 1.655 εκατ. ευρώ., ήτοι 4.028 εκατ. ευρώ. Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών μάς καλεί να αφαιρέσουμε από αυτό έσοδα 647 εκατ. ευρώ που εισπράχθηκαν το 2024 ενώ «ανήκουν» δημοσιονομικά στο 2023, καθώς και ετεροχρονισμένες μεταβιβαστικές πληρωμές προς ΟΚΑ ύψους 1.693 εκατ. ευρώ και για εξοπλιστικά προγράμματα 630 εκατ. ευρώ.
Ακόμη και με αυτή την αμφισβητούμενη κυβερνητική αριθμητική απομένει υπερπλεόνασμα 1.030 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, αν αφαιρέσουμε τα ετεροχρονισμένα έσοδα από τα φετινά έσοδα (επειδή είχαν εγγραφεί δημοσιονομικά στο 2023), τότε δεν πρέπει για τον ίδιο λόγο να αφαιρέσουμε και τις ετεροχρονισμένες δαπάνες από τις φετινές δαπάνες (εφόσον είχαν εγγραφεί δημοσιονομικά στο 2023); Σε αυτή την περίπτωση το υπερπλεόνασμα θα αυξανόταν αντί να μειωθεί. Γενικότερα τίθεται το ερώτημα αν οι προβλέψεις του προϋπολογισμού παίρνουν υπόψη τους αυτού του τύπου τους ετεροχρονισμούς ή όχι.
…και το «λάθος μέτρημα»
Το λάθος «μέτρημα» ξεκινάει λοιπόν από την εκτίμηση για το ύψος του υπερπλεονάσματος, για το οποίο, σε αντίθεση με τις κυβερνητικές διαρροές, παρασκηνιακώς η αισιοδοξία ότι θα κινηθεί προς τα επίπεδα των 3 δισ. ευρώ περισσεύει…
Ξεκινώντας από αυτή τη βάση, για να υπολογίσουμε τα δημοσιονομικά περιθώρια πρέπει να προσθέσουμε άλλα 3,4 δισ. ευρώ από τα περιθώρια αύξησης των πρωτογενών δαπανών κατά 3% σε σχέση με φέτος. Σε κάθε περίπτωση -και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν απρόβλεπτες εξελίξεις- το δημοσιονομικό περιθώριο κυμαίνεται περί τα 5,5-6,5 δισ. ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση αφήνει να διαρρεύσει ότι, πέραν των εξαγγελθέντων μέτρων και των επιπλέον δαπανών, απομένουν περί τα 300 εκατ. ευρώ για μέτρα στήριξης.
Το κοστολόγιο των μέτρων έχει ως εξής:
● 880 εκατ. ευρώ τα μέτρα που εξήγγειλε ήδη από τον Απρίλιο ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.
● 1 δισ. ευρώ εξοπλιστικές δαπάνες για τα γαλλικά Rafale την αναβαθμισμένη έκδοση των F-16 και τις φρεγάτες Belhara.
● Περίπου 400 εκατ. ευρώ με τη μορφή χριστουγεννιάτικου επιδόματος σε συνταξιούχους που δεν πήραν αυξήσεις στις συντάξεις λόγω προσωπικής διαφοράς.
● 400 εκατ. ευρώ για 30.000 νέες συντάξεις.
● Επίδομα Χριστουγέννων σε μακροχρόνια ανέργους, το κόστος του οποίου υπολογίζεται σε 120 εκατ. ευρώ.
● Νέα μείωση ασφαλιστικών κατά 0,5% με κόστος περί τα 250 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο όλων αυτών είναι περίπου 3 δισ. ευρώ (3.050 εκατ. ευρώ). Επομένως δεν τεκμαίρεται ότι απομένουν λιγότερα από 300 εκατ. ευρώ για επιπλέον μέτρα στήριξης, αφού απομένουν πάνω από 2 δισ. ευρώ από το δημοσιονομικό περιθώριο.
Τι σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση αποκρύβοντας ένα τέτοιο περιθώριο-ποσό; Υποθέτουμε βάσιμα «διπλωματία του υπερ-πλεονάσματος»…
Πέρσι ένα μέρος του υπερπλεονάσματος μεταφέρθηκε στο επόμενο δημοσιονομικό έτος. Φέτος, κατά τα φαινόμενα, η παράδοση θα τηρηθεί.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας