Η επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την ελληνική κυβέρνηση με την οποία εξειδικεύει τον στόχο για τις πρωτογενείς δαπάνες στην τετραετία 2024-2027 αντιμετωπίστηκε από την κυβέρνηση, δημοσίως τουλάχιστον, με ψυχραιμία. Επισήμως, η αύξηση των πρωτογενών δαπανών σε ετήσια βάση κατά 3% χαρακτηρίστηκε «ευρύχωρη», αφού ήδη το 2023 ο στόχος του προϋπολογισμού για την αύξηση των πρωτογενών δαπανών ήταν 2,6% και αντ’ αυτού κατά την εκτέλεσή του οι πρωτογενείς δαπάνες αυξήθηκαν μόλις 1,8%.
Ωστόσο, πίσω από αυτό που παρουσιάζεται σαν «ευκολάκι», υπάρχει ένας δημοσιονομικός «κορσές» πολυετούς λιτότητας. Και αν η κυβέρνηση αισθάνεται αυτοπεποίθηση ότι θα τα καταφέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δημοσιονομική της πολιτική την τελευταία διετία εφάρμοζε το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό σύμφωνο -και μάλιστα με ιδιαίτερο ζήλο- πριν αυτό υπάρξει.
Ο αλγόριθμος του χρέους
Πλέον όλοι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα καθορίζονται με τη μέθοδο top down, με βάση τον θεμελιώδη στόχο για το χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ, που στο τέλος της τετραετίας πρέπει να μειωθεί στο 120% (από 152,3% στο τέλος του 2024). Οι στόχοι για όλα τα υπόλοιπα δημοσιονομικά μεγέθη (ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης, πρωτογενείς δαπάνες και έσοδα, πρωτογενές πλεόνασμα, δαπάνες για τόκους) θα αποτελέσουν στοιχεία ενός αλγόριθμου. Ως τριτεύον στοιχείο αυτού του αλγόριθμου θα «στριμωχτεί» και το -σε κάθε περίπτωση μικρό- τμήμα του υπερ-πλεονάσματος που θα διατεθεί για στοχευμένα μέτρα κοινωνικής στήριξης.
Ο θεμελιώδης στόχος της μείωσης του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ θα υπηρετηθεί με παρεμβάσεις τόσο στον αριθμητή (ο όγκος του χρέους) όσο και στον παρονομαστή (το ΑΕΠ). Στο πλαίσιο αυτό:
● Ο αλγόριθμος θα ορίσει το ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα στο επίπεδο του 2,3%.
● Το μεγαλύτερο μέρος του υπερ-πλεονάσματος θα διατίθεται για τη μείωση φόρων (παρέμβαση στον παρονομαστή, για αύξηση του ΑΕΠ) ή απευθείας του χρέους (παρέμβαση στον αριθμητή). Μικρό μόνο μέρος του θα διατίθεται για στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής στήριξης, κατόπιν εγκρίσεως της Κομισιόν.
● Το βάρος της προσαρμογής θα πέσει στις δαπάνες, ιδιαίτερα στο σκέλος των μεταβιβάσεων. Τα φορολογικά υπερέσοδα δεν θεωρούνται «υγιής» τρόπος προσαρμογής. Ετσι, ένα μέρος τους θα χρηματοδοτεί νέες μειώσεις φόρων.
● Οσον αφορά τις δαπάνες, ήδη το κονδύλι των μεταβιβάσεων μειώνεται συστηματικά: το 2022 ήταν 35.086 εκατ. ευρώ, το 2023 ήταν 33.870 εκατ. ευρώ και το 2024 ο στόχος έχει τεθεί στα 33.229 εκατ. ευρώ. Ως συνήθως όμως, οι περικοπές θα είναι μεγαλύτερες του στόχου, οπότε είναι πολύ πιθανό να κλείσει κάτω από τα 33.000 εκατ. ευρώ.
● Ο αστάθμητος παράγοντας των δαπανών για την κλιματική αλλαγή (ο κίνδυνος νέων καταστροφών τύπου Θεσσαλίας και Εβρου) θα κάνει ακόμη πιο πιεστική την τάση της λιτότητας στις δαπάνες. Μόνο οι δαπάνες για τη Θεσσαλία ξεπέρασαν κατά πολύ το ύψος του υπάρχοντος αποθεματικού φυσικών καταστροφών, που ανέρχεται σε 600 εκατ. ευρώ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας