Το μοτίβο είναι πλέον στερεότυπο: σε κάθε δελτίο εκτέλεσης του προϋπολογισμού, στα έσοδα καταγράφεται μεγάλη υπέρβαση των στόχων και μικρότερη ή μεγαλύτερη υστέρηση στις δαπάνες, με αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα να είναι πολύ υψηλότερο σε σχέση με τους στόχους. Επειδή όμως δεν πρέπει να ανοίγει η όρεξη για μέτρα στήριξης, το υπουργείο Οικονομικών σπεύδει στο σχετικό δελτίο Τύπου, στερεότυπα και επαναλαμβανόμενα, να διαψεύσει έμμεσα το προφανές, προβάλλοντας πάντα συγκυριακούς λόγους και δηλώνοντας ότι το πρωτογενές πλεόνασμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση δεν ταυτίζεται με το πρωτογενές πλεόνασμα σε δημοσιονομική βάση.
Το «σκηνικό» αυτό επαναλήφθηκε, εντελώς αναμενόμενα, και στη χθεσινή ανακοίνωση της εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για τον μήνα Μάιο και το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024. Το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 3.152 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 802 εκατ. ευρώ.
Καταγράφηκε λοιπόν υπερπλεόνασμα, δηλαδή πλεόνασμα πάνω από τον στόχο του προϋπολογισμού, ύψους 2,35 δισ. ευρώ!
Από αυτό, το υπουργείο Οικονομικών αφαιρεί 159 εκατ. ευρώ εσόδων του Ταμείου Ανάκαμψης που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους και 647 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων που προσμετρώνται στο δημοσιονομικό έτος 2023.
Ωστόσο,
● Ακόμη και αν αφαιρεθούν στο σύνολό τους αυτά πάλι απομένει υπερπλεόνασμα 1,54 δισ. ευρώ στο πεντάμηνο του 2024.
● Τα 647 εκατ. ευρώ εσόδων που καταγράφονται στο δημοσιονομικό 2023 ήταν... γνωστά στο οικονομικό επιτελείο όταν κατάρτιζε τον προϋπολογισμό του 2024. Ανακύπτει λοιπόν το ερώτημα: Κατάρτισε τον προϋπολογισμό χωρίς να ενσωματώσει στις προβλέψεις αυτά τα, απολύτως προγραμματισμένα, έσοδα;
Λιτότητα
Το υπερπλεόνασμα οφείλεται στον συνδυασμό υπερεσόδων (έσοδα πολύ πάνω από τον στόχο) και υστέρησης δαπανών (δαπάνες κάτω από τον στόχο):
● Η υπέρβαση των στόχων στα έσοδα ανήλθε σε 1.426 εκατ. ευρώ (26.838 έναντι στόχου 25.412 εκατ. ευρώ).
● Αυτή οφείλεται εξ ολοκλήρου στην υπέρβαση του στόχου στους φόρους, που ανήλθε σε 1.443 εκατ. ευρώ (24.827 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 23.384 εκατ. ευρώ).
Ενα μοντέλο δημοσιονομικής λιτότητας, όμως, δεν αρκείται σε αυξημένα φοροέσοδα, αλλά απαιτεί περικοπές δαπανών.
Πράγματι:
● Οι δαπάνες ήταν μειωμένες έναντι του στόχου κατά 723 εκατ. ευρώ (27.418 έναντι 28.141 εκατ. ευρώ).
● Το κυρίως θύμα ήταν το κονδύλι για τις Μεταβιβάσεις, το οποίο χρηματοδοτεί κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες, στο οποίο καταγράφηκε υστέρηση 779 εκατ. ευρώ.
Το «μηχανάκι» της λιτότητας (πάνω τα φοροέσοδα-κάτω οι δαπάνες, ιδιαίτερα οι κοινωνικού χαρακτήρα) δουλεύει με πλήρη συνέπεια.
Δημοσιονομικά
Η κυβέρνηση, που δεν χάνει ευκαιρία να θριαμβολογήσει ακόμη και για ανύπαρκτους «θριάμβους», όχι μόνο αποφεύγει να το κάνει όταν σημειώνονται συστηματικά υπερπλεονάσματα, αλλά προσπαθεί να συσκοτίσει την ύπαρξή τους. Πώς εξηγείται;
Προφανώς αυτός ο θρίαμβος δεν είναι βολικός πολιτικά, για δύο λόγους:
Πρώτο, γιατί δεν θέλει να στρέψει τον δημόσιο διάλογο και τα φώτα της δημοσιότητας στον μηχανισμό της λιτότητας που παράγει τα υπερπλεονάσματα (φορολογικά υπερέσοδα-περικοπές δαπανών).
Δεύτερο, γιατί θέλει πάση δυνάμει να αποφύγει τη δημόσια συζήτηση για αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου ώστε να ληφθούν μέτρα στήριξης κοινωνικού χαρακτήρα. Βεβαίως, το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό σύμφωνο δεν επιτρέπει -παρά πολύ δευτερευόντως και στοχευμένα- την αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου, αλλά η κυβέρνηση δεν θέλει να επικαλεστεί την ευρωπαϊκή «απαγόρευση». Προτιμά τη συσκότιση…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας