Από σήμερα ισχύει στα σουπερμάρκετ το «καλάθι του Πάσχα», με τον υπουργό Ανάπτυξης Κωνσταντίνο Σκρέκα να επιμένει ότι οι τιμές φέτος θα κινηθούν στα ίδια ή και σε χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι, συγκρατώντας τον πληθωρισμό.
Μία μέρα νωρίτερα, το Ινστιτούτο Καταναλωτή - Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος δημοσίευσε τη δική του εμπειρική έρευνα για το κόστος του πασχαλινού τραπεζιού, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι μεσοσταθμικά θα το πληρώσουμε 6% ακριβότερα από πέρυσι, ενώ οι ανατιμήσεις μπορεί να φτάσουν το 10% ανάλογα με την ποιότητα και την επιλογή των προϊόντων.
Ταυτόχρονα το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανικών Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) καταγράφει αλλαγές στις πασχαλινές καταναλωτικές συνήθειες σε σύγκριση με πέρυσι, με τις οικογένειες να κάνουν «περικοπές», προσκαλώντας λιγότερους καλεσμένους στο εορταστικό τραπέζι, περιορίζοντας τις αγορές από έξω και τις μετακινήσεις εκτός αστικών κέντρων.
Σε ό,τι αφορά το ύψος των εορταστικών δαπανών, το ΙΕΛΚΑ διακρίνει σταθερότητα, με μέσο όρο 190 ευρώ ανά νοικοκυριό – 120 για είδη παντοπωλείου και 70 ευρώ για δώρα. Αντίθετα, το ΙΝΚΑ αναφέρει ότι μόνο το πασχαλινό τραπέζι για 6 ώς 8 άτομα, για το βράδυ της Ανάστασης και το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, θα κοστίσει σχεδόν 356 ευρώ. Πέρυσι, με ακριβώς τα ίδια υλικά το είχε υπολογίσει στα 334 ευρώ και πρόπερσι στα 297, μια σωρευτική αύξηση σχεδόν 20% σε βάθος διετίας.
Βέβαια οι έρευνες ΙΕΛΚΑ και ΙΝΚΑ δεν είναι άμεσα συγκρίσιμες, αφού η πρώτη βασίζεται στις απαντήσεις ερωτώμενων σε δείγμα 800 καταναλωτών για το τι ποσά διατίθενται να ξοδέψουν και η δεύτερη αφορά τον υπολογισμό του κόστους του τραπεζιού με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς, για έναν σταθερό κατάλογο προϊόντων.
Το κοινό εύρημα όμως είναι ότι η ακρίβεια, ειδικά στα τρόφιμα, χτυπάει στην «καρδιά» των εορταστικών παραδόσεων, αναγκάζοντας τις οικογένειες είτε να ξοδέψουν σχεδόν ένα δώρο Πάσχα (αν το πάρουν) για να γιορτάσουν όπως συνήθιζαν τη Λαμπρή, είτε να κάνουν «σκόντο» στην ποσότητα, την ποιότητα, ακόμα και στον αριθμό όσων «χωράνε» στο τραπέζι μας.
Οι αυξήσεις στα καύσιμα, στα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια, αλλά και στο κόστος διαμονής σε τουριστικούς προορισμούς κάνουν το Πάσχα στο χωριό ή σε κάποιο νησί μακρινό όνειρο για τα 3 στα 4 νοικοκυριά. Το 26% δηλώνει ότι θα ταξιδέψει εκτός αστικών κέντρων για να γιορτάσει τις αναστάσιμες ημέρες, όταν την προηγούμενη δεκαετία (ιδίως πριν από τον κορονοϊό) το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε μέχρι 53%.
Στο «μεταξύ μας»
Πιο «μεταξύ μας» θα γιορτάσουμε και φέτος, αφού ενώ το 2019 σχεδόν 7 στους 10 (67%) συμμετείχαν σε μεγάλα οικογενειακά τραπέζια άνω των 10 ατόμων, φέτος αυτό θα ισχύσει για το 43% (ποσοστό ελαφρά αυξημένο σε σύγκριση με το περσινό 40%).
Οι μισοί θα φτιάξουν τα δικά τους γλυκά αντί να αγοράσουν απ’ έξω (από 43% πέρυσι), ενώ οι 8 στους 10 θα βάψουν αβγά μόνοι τους (από 62% πέρυσι). Η ακρίβεια, η εσωστρέφεια, αλλά και η γενικότερη αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες έχουν επηρεάσει και το έθιμο του οβελία, καθώς πλέον μόνο ο 1 στους 3 (33%) δηλώνει ότι θα σουβλίσει αρνί ή κατσίκι, όταν το 2019 σούβλιζαν οι 2 στους 3 (67%).
Περισσότεροι από πέρυσι επιλέγουν για φέτος το ψήσιμο στον φούρνο (46% από 40%) και λιγότεροι το πασχαλινό γεύμα σε εστιατόριο-ταβέρνα (9% από 12%). Το 40% δηλώνει ότι θα μειώσει τις δαπάνες του για το Πάσχα σε σύγκριση με πέρυσι, το 34% ότι θα τις αυξήσει και 26% θεωρεί ότι θα ξοδέψει τα ίδια.
Σε ό,τι αφορά τη «μεγάλη εικόνα», πέρα από το πασχαλινό τραπέζι, το πλέον αποκαρδιωτικό είναι ότι η Ελλάδα όχι μόνο έχει τον δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρώπη στα τρόφιμα, με 5,4%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 1,7%, αλλά και ότι ο συνολικός πληθωρισμός στην Ελλάδα κινείται ανοδικά ενώ στην Ε.Ε. μειώνεται.
Δυσμενές κλίμα
Το γεγονός αυτό αναγνώρισε και ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών καθηγητής Νίκος Βέττας, κατά την παρουσίαση της Εκθεσης για την Ελληνική Οικονομία το α' τρίμηνο του 2024. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής είπε ότι ενώ ώς και το καλοκαίρι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα κινούνταν με χαμηλότερες ταχύτητες από ό,τι στην ευρωζώνη, η τάση αυτή έχει αντιστραφεί, ενώ είναι πιο έντονη τους πρώτους μήνες του 2024.
Στην Ευρώπη έχουμε μια πιο έντονη αποκλιμάκωση των τιμών, αλλά στην Ελλάδα υπάρχει σταθερότητα. Η ερμηνεία του γ. διευθυντή του ΙΟΒΕ είναι ότι η Ε.Ε. είναι πιο εκτεθειμένη στην πορεία των τιμών των ενεργειακών αγαθών και ότι ο ελληνικός πληθωρισμός δεν είναι μόνο «εισαγόμενος», αλλά για να υποχωρήσει «πρέπει να σπάσει ο σκληρός πυρήνας των τιμών, που δεν εξαρτάται από τα ενεργειακά αγαθά μόνο».
Η επίπτωση του υψηλού πληθωρισμού στη συρρίκνωση του εισοδήματος αντανακλάται και στη μείωση του όγκου πωλήσεων στο λιανεμπόριο, κατά -3,3% το 12άμηνο του 2023 και με ταχύτερο ρυθμό από το 2024 (-8,9% τον Ιανουάριο), αλλά και στις αρνητικές προσδοκίες το α' τρ'ιμηνο του 2024.
Εν μέσω του δυσμενούς αυτού κλίματος, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης, εκφράζει την ελπίδα η έναρξη της πασχαλινής εορταστικής περιόδου «να σημάνει την απαρχή της αύξησης της αγοραστικής κίνησης», όχι μόνο για τις τουριστικές περιοχές του κέντρου, αλλά και για τις συνοικίες.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας