Το μέλλον της ελληνικής βιομηχανίας περνάει από το «reshoring»

Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο στοιχείο της πολυσέλιδης μελέτης ΣΕΒ και ΕΥ δεν είναι οι υπουργικοί χαιρετισμοί, αλλά η έμφαση που δίνεται στην παγκόσμια τάση του reshoring – δηλαδή την επιστροφή βιομηχανικών δραστηριοτήτων που είχαν μεταφερθεί εκτός συνόρων, πιο κοντά στις εγχώριες αγορές των μεγάλων επιχειρήσεων ή σε γειτονικές χώρες.

Πρόκειται για την αντίστροφη πορεία από το offshoring, τη μεταφορά δραστηριοτήτων στο εξωτερικό, πρακτική ιδιαίτερα διαδεδομένη στο πλαίσιο του περιορισμού του κόστους. Οι νέες συνθήκες που ευνοούν την επιστροφή στις «ρίζες», ή έστω σε φθηνότερες κοντινές αγορές, είναι σύμφωνα με την έρευνα «δυσχέρειες και προκλήσεις, όπως οι παρατεταμένοι χρόνοι παράδοσης της εφοδιαστικής αλυσίδας, η αυξημένη έκθεση στις συνέπειες εμπορικών συγκρούσεων και φυσικών καταστροφών» κ.ά. Σε διεθνή έρευνα της ΕΥ το 55% των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και το 52% των βιομηχανιών από τις ΗΠΑ δηλώνουν ότι έχουν προβεί σε μερικό ή ολικό reshoring των δραστηριοτήτων τους, τους τελευταίους 24 μήνες. Αντίστοιχα το ποσοστό των κινεζικών βιομηχανιών αγγίζει το 65%.

Η μελέτη καταγράφει τις απόψεις 112 εκπροσώπων βιομηχανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με το Ευρωβαρόμετρο, που εμφανίζει τους πολίτες της χώρας ιδιαίτερα απαισιόδοξους για το οικονομικό τους μέλλον, οι επιχειρηματίες δηλώνουν «αισιόδοξοι ή πολύ αισιόδοξοι» για τις προοπτικές της ελληνικής βιομηχανίας και μεταποίησης. Το 46% αντιμετωπίζει θετικά την τάση του reshoring, απαντώντας ότι το θεωρεί ευκαιρία για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, λιγότερο από ένας στους τρεις (μόλις 28%) θεωρεί ότι είναι ευκαιρία για την ανάπτυξη του δικού του οργανισμού.

Τι σημαίνει όμως το reshoring για τις ελληνικές βιομηχανίες; Θα επιστρέψουν στην Ελλάδα επιχειρήσεις που μετέφεραν την έδρα ή τα εργοστάσιά τους στο εξωτερικό για φτηνότερα εργατικά χέρια ή φοροπαλλαγές; Θα ευνοηθούμε από τη γενικότερη τάση της ευρωπαϊκής οικονομίας για αυτονομία και επάρκεια (στο πλαίσιο των «εμπορικών πολέμων»); Ή θα δούμε περισσότερα λουκέτα ξένων επιχειρήσεων που κάνουν το δικό τους «reshoring», αποεπενδύοντας από την Ελλάδα; Θέσαμε τα παραπάνω ερωτήματα στον ΣΕΒ, ζητώντας χειροπιαστά παραδείγματα.

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση τα τελευταία χρόνια μετά από μια σειρά διαδοχικών κρίσεων λαμβάνει πρωτοβουλίες για την ανασυγκρότηση της Βιομηχανικής της Στρατηγικής, δίνοντας έμφαση στην επίτευξη αυξημένης αυτονομίας σε βασικές στρατηγικές αλυσίδες αξίας αλλά και σε κρίσιμες πρώτες ύλες. Οι μπαταρίες, το υδρογόνο και γενικότερα οι τεχνολογίες πράσινης μετάβασης, οι ημιαγωγοί (microchips), τα δραστικά φαρμακευτικά συστατικά, είναι μερικοί από τους τομείς όπου η Ευρώπη θα επιδιώξει να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή της μέσα στα επόμενα χρόνια.

»Ηδη υπάρχουν πρωτοβουλίες όπως το Critical Raw Materials Act και το Net-Zero Industry Act, [...] που ενισχύουν τις δυνατότητες των ευρωπαϊκών και ελληνικών βιομηχανιών να ενισχύσουν την παραγωγική τους βάση και την ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά παραγωγικά δίκτυα, σε μια εποχή που παρατηρείται μια τάση οι εφοδιαστικές αλυσίδες να αποκτούν μια αυξανόμενα περιφερειακή διάσταση. Εκεί θεωρούμε ότι υπάρχει μια ευκαιρία, σε βάθος χρόνου, για την ελληνική βιομηχανία για την οποία πρέπει να προετοιμαστούμε και να αξιοποιήσουμε ώστε να έχουμε οφέλη με τη μορφή Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, εξαγωγών και θέσεων εργασίας», δηλώνουν πηγές του ΣΕΒ στην «Εφ.Συν.».