Αναζητείται... αποδιοπομπαίος τράγος

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο υπουργός Ανάπτυξης πετάει, έστω και πλάγιες, σπόντες για το έργο της Ανεξάρτητης Αρχής, είναι όμως η πρώτη φορά που την καταγγέλλει ανοιχτά για απουσία ελέγχων. Ο ισχυρισμός αυτός από μόνος του δεν ευσταθεί, αφού σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι η πιο δραστήρια σε ελέγχους πανευρωπαϊκά, τόσο φέτος όσο και συνολικά το διάστημα 2019-2023. Μόνο το 2022 τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν κατόπιν ελέγχων προσέγγισαν τα 32 εκατομμύρια ευρώ, υψηλότερα και από εκείνα που επέβαλε η Γερμανική Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αντίστοιχα έχει αυξηθεί κατά 75% ο αριθμός των αποφάσεων που εκδίδει η Ε.Α. κάθε χρόνο, σε σύγκριση με πριν το 2019, ενώ ο μέσος χρόνος διερεύνησης και ολοκλήρωσης των υποθέσεων έχει μειωθεί από τα 8 στο 1,9 έτος.

Η ενόχληση του υπουργού για δράσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, όπως για παράδειγμα η έρευνα χαρτογράφησης για τις τιμές στα γαλακτοκομικά, έχει διαφανεί και στο βήμα της Βουλής, σε απάντηση στον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γ. Νικητιάδη τον Σεπτέμβριο. «Δεν σας προβληματίζει ότι και η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφέρει πως έχουμε το ακριβότερο γάλα σε όλη την Ευρώπη;» ρώτησε ο βουλευτής τον υπουργό για να λάβει την απάντηση ότι «η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι για να κάνει διαπιστώσεις. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι Ανεξάρτητη Αρχή και είναι για να κάνει ελέγχους». Αντίστοιχα στην ερώτηση αν ο υπουργός έχει ζητήσει από την Επιτροπή την έκθεση για τα γαλακτοκομικά, η απάντηση ήταν ότι «δεν υπάρχει μελέτη, αλλά ανάλυση εξωτερικού συνεργάτη-εμπειρογνώμονα, για την οποία η ίδια η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει δηλώσει ότι εκφράζονται σε αυτήν προσωπικές απόψεις και δεν τη δεσμεύουν».

Η αλήθεια είναι ότι εκτός από τα άρθρα συνεργατών που δημοσιεύει η Ε.Α. στα Ενημερωτικά Δελτία, έχουν ξεκινήσει από τις αρχές του 2023 και έχουν ολοκληρωθεί έρευνες χαρτογράφησης για τις συνθήκες ανταγωνισμού σε πέντε κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων: τα απορρυπαντικά, το φρέσκο γάλα, το βρεφικό γάλα, το τυρί και το αγελαδινό γιαούρτι. Στοιχεία της έρευνας για τα απορρυπαντικά που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα έχει από τις υψηλότερες τιμές στην Ε.Ε., ενώ τα προϊόντα των δύο μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιρειών (Unilever και Procter& Gable) πωλούνται στα ελληνικά σουπερμάρκετ ώς και 361% ακριβότερα σε σύγκριση με τη φθηνότερη χώρα, που είναι η Ιρλανδία.

Σε επικοινωνία της «Εφ.Συν.» με το υπουργείο Ανάπτυξης, δεν δόθηκαν διευκρινίσεις για την υποτιμητική δήλωση του υπουργού για το έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, πέραν του ότι «δεν αποτελεί επίσημη τοποθέτηση» από το βήμα του Αthens Investment Forum, αλλά ανεπίσημο σχόλιο σε δύο δημοσιογράφους, το οποίο αναπαράχθηκε και από ΜΜΕ που δεν κάλυψαν το συνέδριο.

Ακόμα κι έτσι πρόκειται για ευθεία, αν και όχι πρωτοφανή, επίθεση εν ενεργεία υπουργού κατά Ανεξάρτητης Αρχής, η οποία θεωρητικά είναι σύμμαχος στο έργο της καταπολέμησης της ακρίβειας και των ελέγχων για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Οι δηλητηριώδεις ατάκες του κ. Σκρέκα, στο περιθώριο δημόσιας εκδήλωσης, προστίθενται στα πρόσφατα δείγματα γραφής της κυβέρνησης Μητσοτάκη απέναντι στις Ανεξάρτητες Αρχές, οι οποίες «τελούν υπό διωγμό» όπως επισημαίνει η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με αφορμή την υπόθεση της ΑΔΑΕ (βλ. και «Πόσο ανεξάρτητες είναι οι Αρχές για να συνδράμουν στη νομιμότητα;» «Εφ.Συν.» 28/10.)

Από την πλευρά της Επιτροπής Ανταγωνισμού δεν υπήρξε απάντηση ως προς το σχόλιο του υπουργού. Ωστόσο ο πρόεδρος της Αρχής, Ιωάννης Λιανός, σε συνέντευξή του στην «Εφ.Συν.», η οποία θα δημοσιευτεί στο φύλλο του Σαββάτου 4 Νοεμβρίου, έχει μιλήσει εκτενώς για τις έρευνες που διεξάγονται στην αγορά.

Ο ίδιος επιμένει ότι οι έλεγχοι είναι εντατικοί, διατρέχουν όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας και αφορούν και το θέμα των τιμών – μολονότι δεν εμπίπτουν όλες οι μορφές αισχροκέρδειας στις αρμοδιότητες της Αρχής, αλλά μόνο όσες οφείλονται σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή συμπαιγνίας (καρτέλ). Ενα από τα βασικότερα προβλήματα που επισημαίνει ο κ. Λιανός είναι η χρόνια υποστελέχωση της Ε.Α., η οποία λειτουργεί με καλυμμένο μόλις το 35% των οργανικών θέσεων, ενώ οι προσλήψεις στελεχών που έχουν εγκριθεί από το 2022 ακόμα δεν έχουν ολοκληρωθεί.