Σπάει τα κοντέρ η απευθείας ανάθεση έργου στο μετρό Θεσσαλονίκης

Σαν κι αυτή την απευθείας ανάθεση δεκάδων εκατομμυρίων δεν έχει! Η Αττικό Μετρό (Α.Μ.) λίγο πριν από την προκήρυξη εκλογών -και μάλλον για να προλάβει την αναγγελία- τινάζει κυριολεκτικά την μπάνκα στον αέρα καθώς με τροπολογία η οποία ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή αναθέτει τη λειτουργία και συντήρηση του Μετρό Θεσσαλονίκης για τρία χρόνια στην κοινοπραξία που κατασκευάζει το έργο. Δηλαδή ένα έργο ύψους 1,5 δισ., για το οποίο η κυβέρνηση προϋπολόγιζε τη λειτουργία του με ΣΔΙΤ και είχε προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό ύψους 292 εκατομμυρίων ευρώ (!) για δέκα χρόνια, τώρα το αναθέτει απευθείας στην κατασκευάστρια εταιρεία χωρίς μάλιστα να υπάρχει καμία αναφορά στο ύψος αυτής της ανάθεσης!

Η τροπολογία έχει κατατεθεί, όπως συνηθίζει η κυβέρνηση, σε άσχετο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών και είναι αποκαλυπτική τόσο για την προχειρότητα της σύνταξης όσο και για τα αδιέξοδα που ήδη προαναγγέλλει για τη λειτουργία του πολύπαθου έργου.

Οπως αναφέρει: «Παρέχεται η δυνατότητα κατ' εφαρμογή των άρθρων 132 και 156 του ν. 4412/2016 (Α' 147) ανάθεσης από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου του Μετρό Θεσσαλονίκης (Βασικό Εργο και Επέκταση προς Καλαμαριά) στον Ανάδοχο του Βασικού Εργου για χρονικό διάστημα δύο (2) ετών με δυνατότητα προαίρεσης για ένα (1) ακόμη έτος, αμέσως μετά την περίοδο κατασκευής του. Με τη σύναψη της σχετικής συμπληρωματικής σύμβασης διασφαλίζεται η επίσπευση της κανονικής λειτουργίας του μετρό, αφού η λειτουργία αυτού θα διενεργείται για την ως άνω μεταβατική περίοδο από τον κατασκευαστή του, προς όφελος των επιβατών και με θετικά αποτελέσματα για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του κέντρου της Θεσσαλονίκης και εν συνεχεία η λειτουργία και συντήρηση θα διεξάγεται από τον ανάδοχο του υπό εξέλιξη διαγωνισμού ανακήρυξης αναδόχου μέσω ΣΔΙΤ».

Καθίσταται σαφές παράλληλα ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά σε χρονοδιάγραμμα λήξης του κατασκευαστικού μέρους του έργου. Οσα καθησυχαστικά λένε σήμερα οι κυβερνητικοί για ολοκλήρωση του έργου στο τέλος του 2023 είναι απλώς πομφόλυγες. Γι' αυτό η δήθεν «επίσπευση» αναφέρεται σε χρόνο που θα λήξουν τα έργα αλλά που παραμένει άγνωστος.

Πανικός για το αδιέξοδο

Ο πανικός του υπουργείου Μεταφορών και της Α.Μ. είναι προφανής και εύγλωττος και ενώπιον του αδιεξόδου που οι ίδιοι δημιούργησαν εφευρίσκουν ως λύσεις… σκανδαλώδη νομοθετικά μπαλώματα πάνω σε μπαλώματα. Κι αφού χρυσοπλήρωσαν/με τις καθυστερήσεις με αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων, τώρα κάνουν δώρο στον ανάδοχο (ΑΚΤΩΡ – Salini Impregilo – Hitachi Rail STS) και τη λειτουργία του έργου, παρότι η ίδια η κυβέρνηση έχει προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για τη λειτουργία του. Είναι τέτοια η προχειρότητα, που με την τροπολογία ανατίθεται απευθείας ένα τεράστιο έργο χωρίς να αναφέρεται τίποτα για το ύψος του προϋπολογισμού, έστω για τα μάτια του κόσμου, μια πρόβλεψη για… το εισιτήριο.

Δεν υπάρχουν λόγια να περιγραφεί το χάος που δημιούργησαν και στο οποίο έμπλεξε η κυβέρνηση μετά την τερατώδη απόφασή της να ξεπατώσει τις αρχαιότητες στον σταθμό Βενιζέλου. Τέσσερα χρόνια μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι η Θεσσαλονίκη θα είχε μετρό τον Απρίλιο του 2023, όχι μόνο μετρό δεν υπάρχει, όχι μόνο χρυσοπληρώνουμε κάθε μήνα τις καθυστερήσεις (σήμερα έχουμε ξεπεράσει τα 80 εκατομμύρια!), όχι μόνο καλούμαστε να πληρώσουμε άγνωστο ποσό -ποιος αμφιβάλλει ότι θα εκπλαγούμε δυσάρεστα όταν μάθουμε πόσο θα μας κοστίσει- αλλά δεν ξέρουμε πότε θα έχει ολοκληρωθεί το κατασκευαστικό μέρος. Ακόμη και να είχε σχεδιάσει κανείς αυτήν την ακαταστασία δεν είναι σίγουρο ότι θα την είχε εκτελέσει με τέτοια ακρίβεια…

Είναι αρκετό να σκεφτεί κανείς ότι η ίδια αυτή κυβέρνηση, η ίδια αυτή διοίκηση της Α.Μ. έχουν προκηρύξει διαγωνισμό από τον Αύγουστο του 2022 για τη λειτουργία και συντήρηση του έργου με ΣΔΙΤ. Οποιος ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει τα γενόμενα σε αυτόν τον διαγωνισμό ας ανατρέξει στα δημοσιεύματα της «Εφ.Συν.», ξεκινώντας από το τελευταίο μόλις του… Ιανουαρίου του 2023 (25.1.2023, «Πέρασε της ΙΝΤΡΑΚΑΤ στο Μετρό»). Οι δημιουργοί του χάους έρχονται σήμερα να ομολογήσουν ανερυθρίαστα ότι δεν ξέρουν πότε ο διαγωνισμός που αυτοί ξεκίνησαν θα καταλήξει, παρότι ως ημερομηνία κατάθεσης προσφορών από τους ενδιαφερόμενους -ύστερα από τρεις αναβολές- έχει οριστεί η 28η Φεβρουαρίου, δηλαδή σήμερα (!), μέρα ψήφισης της τροπολογίας με την οποία ανατίθεται το έργο απευθείας στον ανάδοχο.

Με δεδομένα λοιπόν ότι: α) Για τον διαγωνισμό εκδήλωσαν ενδιαφέρον διεθνείς εταιρείες κολοσσοί -Ιταλοί (ΑΤΜ), Ιάπωνες (Hitachi Rail), Γάλλοι (Egis, Keolis)- και ελληνικές με εκτόπισμα -ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε., ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Keolis), β) η απευθείας ανάθεση δίνει αυτόματα στην ανάδοχο κοινοπραξία του έργου πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων, υπάρχει κανείς που αποκλείει ενστάσεις και προσφυγές που θα στείλουν τη λειτουργία του έργου ακόμη πιο πίσω στον χρόνο;

«Δυστυχώς για τους Θεσσαλονικείς το βαρέλι της παραπλάνησης δεν έχει πάτο», δηλώνει ο Χρήστος Γιαννούλης, βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., και υπογραμμίζει πως είναι χωρίς τέλος «ο εμπαιγμός, οι λαθροχειρίες και οι σκανδαλώδεις αποφάσεις για το μετρό της Θεσσαλονίκης». Αφού «πρώτα ενέπλεξαν ιδιώτες στη διαχείριση και λειτουργία του έργου, όταν αυτό ολοκληρωθεί, έρχονται τώρα να παρακάμψουν τον διεθνή ανοικτό διαγωνισμό για τη σύναψη σύμβασης ΣΔΙΤ για τη λειτουργία και συντήρηση του δικτύου του μετρό Θεσσαλονίκης».

«Αποκριάτικη τροπολογία»

Για «αποκριάτικη τροπολογία» κάνει λόγο με δήλωσή του ο καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, πρώην πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. και υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., σημειώνοντας πως «η απευθείας ανάθεση έργου εμπορικής λειτουργίας και όχι επέκτασης έργου που ήδη κατασκευάζεται, όπως ισχυρίζονται, απαγορεύεται διά ροπάλου από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Με δεδομένο ότι το μετρό χρηματοδοτήθηκε ήδη από τρία χρηματοδοτικά πρωτόκολλα της Ε.Ε., ο κίνδυνος περαιτέρω σοβαρής εμπλοκής και καθυστέρησης του έργου λόγω δικαστικών προσφυγών στα ευρωπαϊκά δικαστήρια είναι τώρα πλέον παραπάνω από ορατός».