Εκρηκτική αύξηση απλήρωτων φόρων

Ανησυχητική διόγκωση των «κόκκινων» οφειλών από φόρους καταγράφεται τους τελευταίους μήνες, λόγω της έξαρσης της ακρίβειας που θερίζει τα εισοδήματα, με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να βρίσκονται σε στενωπό και να αλλάζουν τις προτεραιότητες, πληρώνοντας πρώτα ηλεκτρικό και θέρμανση και τελευταία την Εφορία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τον Φεβρουάριο, οι απλήρωτοι φόροι φούσκωσαν κατά 1,733 δισ. ευρώ, κάνοντας άλμα 77,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, με αποτέλεσμα το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να κινηθεί υψηλότερα από το φράγμα των 113 δισ. ευρώ. Αύξηση σημειώθηκε και στον αριθμό των οφειλετών σε σχέση με τον Ιανουάριο, καθώς έφτασαν στα 4.087.432 άτομα, ενώ 2.020.892 είναι ανοιχτοί σε κατασχέσεις και σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων. Πάντως, ένας οφειλέτης με 800 εκατ. ευρώ ληξιπρόθεσμο χρέος τον Φεβρουάριο σήμανε τον συναγερμό στην Ανεξάρτητη Αρχή.

Οι εξελίξεις σε αυτό το μέτωπο έχουν σπείρει τον πανικό στο οικονομικό επιτελείο που έχει βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο, αναζητώντας λύσεις για να βγει η οικονομία από το αδιέξοδο, προχωρώντας είτε σε νέα ευνοϊκή ρύθμιση είτε σε ενίσχυση της δύναμης πυρός, καθώς τα υφιστάμενα μέτρα δεν επαρκούν, ενώ τα μηνύματα από την αγορά προϊδεάζουν για περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης, με κλιμάκωση του πληθωριστικού κύματος και επιμήκυνση της ενεργειακής κρίσης. Στο Γενικό Λογιστήριο υπάρχει μεγάλη αναστάτωση, που πηγάζει από το ενδεχόμενο να ενταθεί η «στάση πληρωμών», στερώντας πολύτιμα έσοδα από τα κρατικά ταμεία, την ώρα που ο προϋπολογισμός δοκιμάζεται από τα μέτρα στήριξης και έχει ανάγκη από καύσιμα.

Αρμόδιοι παράγοντες εκφράζουν έντονο προβληματισμό, καθώς το οπλοστάσιο των διευκολύνσεων για την αποπληρωμή των φόρων έχει εξαντληθεί και πρέπει να δημιουργηθούν καινούργια εργαλεία, αφού η μόνη ρύθμιση που παίζει στον χάρτη είναι η πάγια με τις 24-48 δόσεις. Άλλωστε, πέραν των τακτικών οφειλών από τα εκκαθαριστικά για τον φετινό ΕΝΦΙΑ και τον φόρο εισοδήματος, που βρίσκονται προ των πυλών, θα αρχίσουν να τρέχουν οι πληρωμές για τις οφειλές επί πανδημίας, που είχαν παγώσει και για τις κρατικές ενισχύσεις, όπως τα φτηνά δάνεια από την επιστρεπτέα προκαταβολή.

Επιδείνωση

Κι όλα αυτά τη στιγμή που επιδεινώνεται το κλίμα στην οικονομία, με τις πρόσφατες έρευνες να δείχνουν ότι σχεδόν τα μισά από τα νοικοκυριά αναμένουν χειροτέρευση της οικονομικής τους κατάστασης και ένα στα τρία δηλώνει αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του στο Δημόσιο. Την ίδια ώρα, σήμα κινδύνου για τη ρευστότητα εκπέμπουν οι φορείς της αγοράς, λόγω της ακρίβειας που φέρνει αύξηση του λειτουργικού κόστους και πτώση των πωλήσεων, ζητώντας την ενεργοποίηση νέων διακανονισμών για την εξόφληση των χρεών τους από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, με παρατάσεις στο χρονοδιάγραμμα πληρωμών και «κουρέματα».

Ωστόσο, πηγές του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι με τα σημερινά δεδομένα στο δημοσιονομικό μέτωπο, δεν υπάρχουν περιθώρια για διαγραφές οφειλών, πράγμα που θα άνοιγε τρύπες στα κρατικά ταμεία και θα απαιτούσε την έγκριση των θεσμών, οι οποίοι παραμένουν σταθεροί στην αρχική τους θέση για εμπέδωση κουλτούρας πληρωμών.

Από τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για τις μεταβολές στη διάρθρωση των χρεών στην Εφορία, προκύπτει ότι το 80% του συνολικού χρέους, δηλαδή πάνω από 90 δισ. ευρώ από τα 113 δισ. ευρώ προέρχεται από 8.825 φορολογούμενους, που χρωστούν κατά κεφαλήν πάνω από 1 εκατ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,2% του συνόλου των οφειλετών. Μάλιστα, 5.378 επιχειρήσεις έχουν «κόκκινα» φορολογικά χρέη ύψους 66 δισ. ευρώ.

Το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης της ΑΑΔΕ για το 2022 προβλέπει την είσπραξη 4,4 δισ. ευρώ από την πίτα με τα ληξιπρόθεσμα, εκ των οποίων τα 2,2 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τις παλαιές οφειλές και 500 εκατ. ευρώ από τους μεγάλους οφειλέτες. Τον Φεβρουάριο, οι εισπράξεις (εξαιρουμένων των μη φορολογικών κατηγοριών) έφτασαν τα 144 εκατ. ευρώ, ενώ την αντίστοιχη περίοδο το 2021, είχαν συγκεντρωθεί 185 εκατ. ευρώ (μείωση κατά 21,9%). Οι συνολικές εισπράξεις αγγίζουν τα 800 εκατ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο.