Νέο πτωχευτικό δίκαιο που θα αφορά νομικά και φυσικά πρόσωπα, το οποίο θα ενοποιεί διάσπαρτες διατάξεις και θα ενσωματώνει το κοινοτικό δίκαιο, θα πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει το ιδιωτικό χρέος που έχει «σπάσει» το φράγμα των 250 δισ. ευρώ.
Χρέος που είναι απότοκο όχι μόνο της κρίσης, αλλά και της απουσίας πολιτικής στην έναρξη της υφεσιακής περιδίνησης το 2009, ώστε να συγκρατηθεί, ενώ αργότερα σχεδόν με χλεύη αντιμετωπίστηκε η επιχειρηματολογία υπέρ της επιθετικής αντιμετώπισης του προβλήματος που συνεχίζει να τορπιλίζει την κοινωνική συνοχή.
Φυσικά, ουδείς παραγνωρίζει ότι η οικονομική κρίση αποτέλεσε άλλοθι για ορισμένους να μην πληρώνουν, ενώ μπορούσαν.
Εξωδικαστική ρύθμιση
Το μόνο ουσιαστικό εργαλείο που υιοθετήθηκε ευθύς εξαρχής ήταν ο Νόμος Κατσέλη, ο οποίος εκσυγχρονίστηκε και συμπληρώθηκε από τον Νόμο Σταθάκη και τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, ενώ ακολούθησαν αργότερα -καθώς έπρεπε να καμφθούν οι εμμονές των δανειστών- ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός, οι 120 δόσεις αλλά και το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας που λήγει στις 30 Απριλίου (για την υποβολή αίτησης) και αποτελεί την τελευταία ευκαιρία ευνοϊκής ρύθμισης «κόκκινων» δανείων, με επιδότηση του Δημόσιου ώστε να διασωθεί η πρώτη κατοικία.
Από εκεί και μετά τα δεδομένα θα αλλάξουν άρδην για τα αδύναμα οικονομικά νοικοκυριά, αλλά και για τις επιχειρήσεις, βάσει του νέου πτωχευτικού δικαίου, που θα αποτελέσει ένα από τα βασικά θέματα διαπραγμάτευσης του οικονομικού επιτελείου με τους εκπροσώπους των θεσμών που έρχονται στην Αθήνα μετά τις 20 Ιανουαρίου.
Το τελευταίο ανακοινωθέν του προηγούμενου Eurogroup έδωσε μια πρώτη γεύση για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τα τέλος Απριλίου, όταν λήγει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
«Χαιρετίζουμε τη σταθερή δέσμευση των ελληνικών αρχών να μην επεκτείνουν πέραν του Απριλίου 2020 το ισχύον καθεστώς για την προστασία της πρώτης κατοικίας και χαιρετίζουμε την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε ευρεία μεταρρύθμιση του πλαισίου αφερεγγυότητας έως το τέλος Απριλίου 2020», ανέφερε χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του Eurogroup.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το νέο πλαίσιο θα έχει προνοιακή λογική και όχι αυτή της διατήρησης των υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων που έχουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Πρακτικά αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι ένα νοικοκυριό θα χάνει το σπίτι του αν δεν έχει ρυθμίσει το δάνειό του με οποιονδήποτε τρόπο- αλλά θα υπάρχει πρόνοια για τη στέγασή του κατά τα πρότυπα του νορβηγικού μοντέλου. Σημειώνεται ότι αντίστοιχο πρόγραμμα – ρύθμιση έχουν οι τράπεζες, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα δεδομένο και αφορά την ανταλλαγή ακινήτου.
Ειδική επιτροπή
Ο νέος πτωχευτικός κώδικας, για τη δημιουργία του οποίου συστήνεται ειδική επιτροπή, θα ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία 1023/19 για τη δεύτερη ευκαιρία (για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα) και θα ομογενοποιεί, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος, τα δίκαια που ισχύουν για την αφερεγγυότητα επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Το νέο πλαίσιο θα έχει πέντε βασικά κεφάλαια: δεύτερη ευκαιρία, προνοιακή προστασία και σταδιακή απαγκίστρωση από τα προηγούμενα καθεστώτα, πτώχευση επιχειρήσεων, πτώχευση ιδιωτών, καθώς και εκκαθάριση δανείων με κρατική εγγύηση.
Για την εκπόνηση του νομοσχεδίου θα υπάρξει διαβούλευση και συντονισμός μεταξύ των υπουργείων Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Ανάπτυξης, της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, την ΤτΕ, τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης δανείων.
Στο πλαίσιο αυτό και ενόψει της συνάντησης που θα έχουν οι τράπεζες με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών την επόμενη εβδομάδα συνεδρίασε τις προηγούμενες μέρες η ειδική επιτροπή της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών.
Η οδηγία 1023/2019
Με την Οδηγία της Ε.Ε. 1023 (Ιούνιος 2019) για την 2η ευκαιρία, στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί το ελληνικό δίκαιο, οι πιστωτές μιας επιχείρησης έχουν τρία χρόνια προθεσμία για διεκδικήσεις της περιουσίας της επιχείρησης και των φυσικών προσώπων που έχουν ευθύνη του χρέους. Μετά την έλευση της τριετίας οι οφειλέτες απαλλάσσονται των οφειλών τους.
Πρακτικά για τη χώρα μας, που δεν φημίζεται για τις υψηλές ταχύτητες στην απονομή δικαιοσύνης, σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξουν εκτεταμένοι και αποτελεσματικοί εξωδικαστικοί μηχανισμοί και να υπάρξουν δράσεις και πολιτικές που θα επιτρέψουν στα δικαστήρια να επισπεύσουν την εκδίκαση των υποθέσεων.
Η οδηγία ορίζει ρητά ότι είναι στην ευχέρεια των κρατών-μελών να εφαρμόσουν τις ίδιες πρόνοιες και για τα νοικοκυριά και η κυβέρνηση φαίνεται διατεθειμένη να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα για την ψήφιση του νέου πτωχευτικού νόμου, προσαρμοσμένου στις κοινοτικές επιταγές.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τα τέλη του 2018 και ενόψει της ψήφισης της Οδηγίας 1023, ο τέως υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης είχε δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη δημιουργία μόνιμου Εξωδικαστικού Μηχανισμού για όλους («Εφ.Συν.», 12/12/2018)
Τα βασικά σημεία της πρότασης της PwC
Τον ρόλο του συμβούλου της ελληνικής κυβέρνησης για το νέο πτωχευτικό δίκαιο έχει αναλάβει η ελεγκτική εταιρεία PwC, η οποία έχει ήδη καταθέσει ένα πρώτο πακέτο προτάσεων ώστε να αντιμετωπιστεί το χρέος επιχειρήσεων και νοικοκυριών προς τράπεζες, Δημόσιο και λοιπούς πιστωτές.
Αυτό το πρώτο σχέδιο κινείται σε δύο βασικούς άξονες: πρώτον, στην εξωδικαστική διαδικασία, ώστε να εκσυγχρονιστεί και να αναμορφωθεί και, δεύτερον, στην πτώχευση με κατάθεση της σχετικής αίτησης προς τη Δικαιοσύνη, αφού έχουν παρέλθει άκαρπες όλες οι προηγούμενες προσπάθειες.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να εκλείψουν οι αντιθέσεις και να υιοθετηθούν γρήγορες, απλουστευμένες λύσεις εξυγίανσης του χρέους.
Ειδική πρόνοια – διατάξεις θα υπάρξουν και στην κατεύθυνση εντοπισμού και αποτροπής δημιουργίας νέας γενιάς στρατηγικών κακοπληρωτών.
Η έκθεση της PwC προτείνει μεταβατική περίοδο έως την ισχύ του νέου πλαισίου, προφανώς γιατί το εγχείρημα είναι σύνθετο, όχι μόνο από νομικής αλλά και τεχνικής άποψης (πλατφόρμες, διασύνδεση υπηρεσιών).
Ωστόσο, σε αντίθεση με το παρελθόν, λόγω της ύπαρξης της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους (πλατφόρμα Εξωδικαστικού Μηχανισμού, πλατφόρμα προστασίας της πρώτης κατοικίας) υπάρχει πλέον υποδομή και τεχνογνωσία.
Η εισήγηση της συμβουλευτικής εταιρείας είναι στην κατεύθυνση υιοθέτησης ενός νέου εκτεταμένου πλαισίου αφερεγγυότητας που αντιμετωπίσει το ιδιωτικό χρέος (φυσικών και νομικών προσώπων) μέσω αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης, με τη θέσπιση αποτελεσματικών εργαλείων, αποσυμφορώντας τα δικαστήρια, αλλά και υπάρχει λεπτομερής πρόνοια για την προστασία των ευάλωτων οφειλετών.
● Η ενιαία νομοθεσία περί αφερεγγυότητας θα αντικαταστήσει όλους τους ισχύοντες νόμους
● Υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για διαπραγματεύσεις για την αποτροπή της δικαστικής εμπλοκής
● Σχεδιασμός αυτοματοποιημένων λύσεων αναδιάρθρωσης για βασικούς πιστωτές
● Σχεδιασμός και εφαρμογή συστήματος πληροφορικής για την πραγματοποίηση της προβλεπόμενης διαδικασίας αφερεγγυότητας
● Σχεδιασμός μηχανισμού ελέγχου για τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας