Διπλό ευρωπαϊκό «χαστούκι»

Διπλή «ψυχρολουσία», χθες, για την ελληνική κυβέρνηση, με δηλώσεις κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων ενάντια στη «χαλάρωση». Το πρώτο «πλήγμα» οφείλεται στον αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Ε.Ε., Ντέκλαν Κοστέλο, ο οποίος «μέσα στο ίδιο μας το σπίτι», σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έβαλε τέλος στα σενάρια για χρονική επιμήκυνση του Ταμείου Ανάκαμψης και μετά το 2026. Μάλιστα, το έκανε ενώπιον του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών και αρμόδιου για τα ζητήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, Νίκου Παπαθανάση, και του υπουργού Επικρατείας και αρμόδιου για την παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου Ακη Σκέρτσου.

Δίχως διαφυγή

Το δεύτερο οφείλεται σε έναν επίσης κορυφαίο Ευρωπαίο αξιωματούχο, τον Πασκάλ Ντόναχιου, επικεφαλής της ομάδας των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., ο οποίος είπε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να χαλαρώσει όσον αφορά τον κανόνα των δαπανών. Για να μη μείνει καμία αμφιβολία για τη σοβαρότητα των λεγομένων του, ο κ. Ντόναχιου είπε ότι «οι κανόνες για τις δαπάνες είναι ουσιαστικό στοιχείο της σταθερότητας της ευρωζώνης». Ηταν ακριβώς οι δύο «εξελίξεις» στις οποίες πόνταρε η ελληνική κυβέρνηση και στις οποίες είχαν ήδη προλάβει να αναφερθούν με ανακούφιση κυβερνητικά στελέχη.

Τόσο η αρχική ανακούφιση όσο και η μετέπειτα «ψυχρολουσία» οφείλονται στο γεγονός ότι αυτά τα δύο θέματα είναι «καυτά» για την ελληνική κυβέρνηση. Οσον αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι πλέον κοινό μυστικό ότι η πραγματική απορροφητικότητα, δηλαδή τα χρήματα που φτάνουν σε αυτούς που υλοποιούν τα έργα, είναι πολύ χαμηλή. Δεν έχει καν φτάσει το 25% των πόρων, ενώ υπολείπονται μόνο 18 μήνες μέχρι την εκπνοή του χρονικού ορίου του προγράμματος.

Ο Ντέκλαν Κοστέλο όμως έθεσε και ακόμη μία πλευρά: υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι πίσω και στο ζήτημα των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων για να ολοκληρωθεί η εκταμίευση του συνόλου των πόρων που δικαιούται από το πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, ο Ντέκλαν Κοστέλο, πέραν της απερίφραστης αναφοράς ότι το πρόγραμμα τελειώνει το 2026 και δεν θα δοθεί παράταση («σκληρό και άκαμπτο» χρονικό περιθώριο), είπε ακόμη ότι η Ελλάδα υστερεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, καθώς κατά την εκτίμησή του υπολείπονται ακόμη 240 ορόσημα (milstone) από τα συνολικά 471 που προβλέπει το ελληνικό πρόγραμμα, τα οποία είναι προαπαιτούμενα για την εκταμίευση ούτε λίγο ούτε πολύ πόρων ύψους 17-18 δισ. ευρώ...

Μέχρι τώρα, η κυβέρνηση διαχειρίζεται την ουσιαστική καθυστέρηση στην απορρόφηση των πόρων με δύο τρόπους:

Πρώτον, με απεντάξεις έργων που δεν πιάνουν τις προθεσμίες και επανένταξή τους με νέους διαγωνισμούς. Δεύτερον, με τις δύο αναθεωρήσεις, στο πλαίσιο των οποίων ενέταξε έργα με μοναδικό κριτήριο να μπορούν να υλοποιηθούν γρήγορα. Ομως, φτάνοντας στην τελική ευθεία, τα «τρικ» τελειώνουν και η «μαύρη αλήθεια» θα λάμψει...

Στρατιωτικές δαπάνες

Στο ζήτημα αυτό, η δήλωση της Φον ντερ Λάιεν ότι θα υπάρξει ευελιξία με την έννοια ότι αυτές δεν θα προσμετρώνται στο έλλειμμα (επομένως και στο χρέος) φάνηκε προς στιγμήν να ικανοποιεί ανάλογο αίτημα του Ελληνα πρωθυπουργού. Η απερίφραστη δήλωση του Πασκάλ Ντόναχιου, όμως, αποδεικνύει ότι τίποτε δεν έχει τελειώσει, καθώς η έννοια της «ευελιξίας» μπορεί να προσλάβει πολλές μορφές.

Ο «τυφώνας Τραμπ», με τους δασμούς και την αλλαγή «γεωπολιτικού υποδείγματος», σε συνδυασμό με την κρισιμότητα των επικείμενων γερμανικών εκλογών και το ατελέσφορο της πρόσφατης συνόδου στο Παρίσι δημιουργούν κλίμα γενικής αβεβαιότητας. Στο πλαίσιο ενός τέτοιου κλίματος, ο Πασκάλ Ντόναχιου έσπευσε να προλάβει καταστάσεις γενικής... ευελιξίας που θα προσομοίαζαν με το «τους ζυγούς λύσατε» στα θέματα του Συμφώνου Σταθερότητας...