Η ελληνική οικονομία απέχει ακόμη πολύ από το 2007

Μεγάλη είναι ακόμη η απόσταση που χωρίζει την ελληνική οικονομία από την προηγούμενη κορύφωση, του έτους 2007. 17 χρόνια μετά, το πραγματικό ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι 19,5% χαμηλότερα, η κατανάλωση των νοικοκυριών 14% χαμηλότερα, οι κρατικές δαπάνες 15% χαμηλότερα. Ολα αυτά, παρά το γεγονός ότι οι εξαγωγές ήταν το 2023 κατά 33% υψηλότερες σε σχέση με το 2007. Η διαπίστωση αυτή περιλαμβάνεται σε στρατηγική ανάλυση του Ινστιτούτου LEVI που δημοσιεύτηκε χθες και αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, ότι το μοντέλο ανάπτυξης που σηματοδοτεί η «στροφή στην εξωστρέφεια» δεν έχει τη δυναμική να αναπληρώσει ουσιαστικά τις απώλειες της μεγάλης κρίσης στην οποία εισήλθε η ελληνική οικονομία από το 2010 και ύστερα.

Ηδη το 2023 η ιδιωτική κατανάλωση κατείχε την πρώτη θέση όσον αφορά τη συμβολή στη μεγέθυνση του ΑΕΠ, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών (τουρισμός) ήταν στη δεύτερη θέση, παρά τη διαρκή αύξηση των εξαγωγών τα τελευταία χρόνια. 17 χρόνια μετά, η «βαριά βιομηχανία» της χώρας δεν είναι ο τουρισμός, όπως συχνά λέγεται «ποιητική αδεία», αλλά η κατανάλωση. Οσο για τις εξαγωγές, η θετική συμβολή τους στο ΑΕΠ υπεραντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από την αρνητική συμβολή των εισαγωγών, οι οποίες εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότερες.

Μεγαλύτερη επιβράδυνση

Με δεδομένη αυτή τη διάρθρωση στη συμβολή των διάφορων συνιστωσών στο ΑΕΠ, οι προβλέψεις της ανάλυσης για την τριετία 2023-2025 είναι πιο «πεσιμιστικές»:

● Το ΑΕΠ το 2023 θα κλείσει με αύξηση 1,9%, το 2024 ο ρυθμός αύξησης θα μειωθεί σε 0,7% και το 2025 θα αυξηθεί λίγο χαμηλότερα από το 2023 (1,7%). Σημειωτέον ότι οι εκτιμήσεις-προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2024 είναι, αντίστοιχα, 2,4% το 2023 και 2,9% το 2024, του ΔΝΤ 2,3% και 2,1% και της Κομισιόν 2,4% και 2,3%.

● Στο συνολικό αυτό αποτέλεσμα θα συμβάλουν:

- Η ιδιωτική κατανάλωση με αύξηση 0,4% το 2023, -4,7% το 2024 και 0,8% το 2025.
- Η κυβερνητική κατανάλωση με αύξηση 0,8% το 2023, -0,8% το 2024 και 1,3% το 2025.
- Οι εξαγωγές αγαθών με αύξηση 2,1% - 0,9% - 1,2%.
- Οι εξαγωγές υπηρεσιών με αύξηση 5,9% - 13,9% - 10,5%.

Μισθοί και πληθωρισμός

Η ανάλυση τεκμηριώνει ότι ο πληθωρισμός οφείλεται στην άνοδο των τιμών των καυσίμων (φυσικού αερίου και πετρελαίου) από τα μέσα του 2021 και το 2022 και στη σταδιακή αποκλιμάκωσή τους το 2023. Η παγκόσμια τιμή του φυσικού αερίου που δημοσιεύει το ΔΝΤ ήταν 37,4 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2021, αυξήθηκε σε 70 δολάρια τον Αύγουστο του 2022 και μειώθηκε σε 11 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2023. Η τιμή του φυσικού αερίου (WTI) ήταν 72 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2021, αυξήθηκε σε 115 δολάρια τον Ιούνιο του 2022 και μειώθηκε σε 72 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2023. Τα ευρήματα της ανάλυσης τεκμηριώνουν τον ισχυρισμό ότι η μείωση των τιμών της ενέργειας συμβάδισε με τη μείωση των ονομαστικών μισθών, οι οποίο ανέκαμψαν πρόσφατα με την αύξηση στον κατώτατο μισθό.

Οσον αφορά την πορεία του πραγματικού μισθού (διάγραμμα 4), η ανάλυση εξετάζει δύο δείκτες: Ο ένας, ο δείκτης πραγματικών μισθών που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ. Ο δεύτερος προκύπτει από τη διαίρεση της αποζημίωσης των εργαζομένων διά του αριθμού των εργαζομένων (μέση αποζημίωση ανά εργαζόμενο). Ο πρώτος δείκτης είναι ψηλότερα του δεύτερου. Από το 2013 μέχρι και το 2020, οι πραγματικοί μισθοί παρέμειναν σταθεροί (καθηλωμένοι). Από το 2021 είναι σε πτωτική φάση – ιδιαίτερα ο δεύτερος δείκτης.