Πυριτιδαποθήκη η Μέση Ανατολή, μετά την «απάντηση» του Ισραήλ στο Ιράν

Συνελήφθη ο άνδρας που απειλούσε να ανατιναχτεί στο ιρανικό προξενείο.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, επισήμανε ότι «είναι καιρός να σταματήσει ο επικίνδυνος κύκλος των αντιποίνων» στη Μέση Ανατολή.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, Στέφαν Ντούτζαριτς, «ο Γενικός Γραμματέας καταδικάζει κάθε πράξη αντιποίνων και απευθύνει έκκληση στη διεθνή κοινότητα να συνεργαστεί για να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή και πέραν αυτής».

Η ισραηλινή «επιθετικότητα» κατά του Ιράν είναι κλιμάκωση σε βάρος της περιοχής, δήλωσε ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Χαμάς, που ζήτησε «τη διεύρυνση της κλίμακας της εμπλοκής κατά της (ισραηλινής) κατοχής ως απάντηση στον πόλεμο γενοκτονίας στη Γάζα και την κλιμάκωση στην περιοχή».

Από το Κάπρι, όπου συμμετέχει στη σύνοδο της G7, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον «παραμένει δεσμευμένη στην ασφάλεια του Ισραήλ» και πως «το μόνο εμπόδιο για την εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας είναι η Χαμάς».

Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για την επίθεση στο Ιράν, ο Άντονι Μπλίνκεν είπε: «Δεν πρόκειται να μιλήσω γι' αυτό. Θα πω μόνο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν εμπλακεί σε καμία επιθετική επιχείρηση».
 

Τηλεφωνικές επαφές με τις ιρανικές και τις ισραηλινές αρχές είχε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, με το ισραηλινό χτύπημα στο Ισφαχάν.

Ο Σεργκέι Λαβρόφ είπε ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί κλιμάκωση. «Το καταστήσαμε πολύ σαφές σε αυτές τις συνομιλίες. Είπαμε επίσης στους Ισραηλινούς ότι το Ιράν δεν θέλει κλιμάκωση».

Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας, όπου πραγματοποιείται η σύνοδος της G7, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενημέρωσαν τους υπουργούς Εξωτερικών την Παρασκευή ότι έλαβαν πληροφορίες «της τελευταίας στιγμής» από το Ισραήλ για την επιχείρηση με drone στο Ιράν.

Ο Αντόνιο Ταγιάνι είπε ότι οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τους υπουργούς της G7, επισημαίνοντας ότι «ήταν μια απλή πληροφορία».

Από το Κάπρι, μετά τη συνεδρίασή τους, οι υπουργοί Εξωτερικών της G7 δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται για να αποτρέψουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

«Υπό το φως των αναφορών για χτυπήματα στο Ιράν στις 19 Απριλίου, καλούμε όλα τα μέρη να εργαστούν για να αποτρέψουν περαιτέρω κλιμάκωση. Η G7 θα συνεχίσει να εργάζεται για αυτόν τον σκοπό», αναφέρεται στην κοινή δήλωση των υπουργών των επτά ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Jerusalem Post, που επικαλείται πηγές στην ισραηλινή κυβέρνηση, οι δυνάμεις της ιρανικής αεροπορίας στο Ισφαχάν «σχεδόν δίπλα στην πυρηνική τοποθεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας στην ίδια περιοχή» χτυπήθηκαν κατά τη διάρκεια εκρήξεων.

Οι ίδιες πηγές δήλωσαν στην εφημερίδα ότι «το μήνυμα ήταν αναμφισβήτητο: Επιλέξαμε να μη χτυπήσουμε τις πυρηνικές σας εγκαταστάσεις αυτή τη φορά, αλλά θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει χειρότερα εδώ».

«Η βραδινή επίθεση του Ισραήλ εναντίον του Ιράν μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε έναν νέο πόλεμο», υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή της η Νέα Αριστερά. «Δεν υπάρχει πια κανένα περιθώριο αναμονής. Αν η διεθνής κοινότητα συνεχίσει να υπνοβατεί, όταν ξυπνήσει θα είναι πολύ αργά. Απαιτείται αποφασιστική πολιτική και διπλωματική παρέμβαση για την άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, για να μπει φραγμός στη φιλοπόλεμη κυβέρνηση Νετανιάχου, για να υπάρξει αποκλιμάκωση στις σχέσεις Ισραήλ και Ιράν».

Όπως σημειώνει, «ο πρωθυπουργός οφείλει να ζητήσει από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. Η άκριτη, από κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, αποδοχή της λογικής του πολέμου απειλεί τη χώρα μας», τονίζοντας την ανάγκη «η χώρα μας να αλλάξει αποφασιστικά ρότα». 

«Να επιστρέψει η φρεγάτα από την Ερυθρά Θάλασσα. Να σταματήσει η ανοχή προς την κυβέρνηση Νετανιάχου. Να ενώσει η Ελλάδα τη φωνή της με τις χώρες που προσπαθούν για τη συγκρότηση ενός μετώπου Ειρήνης και Σταθερότητας», συμπληρώνει και καταλήγει: «Ο πόλεμος δεν ήταν και δεν είναι η λύση. Η μόνη λύση είναι η Ειρήνη».

Με δήλωσή του στον ραδιοφωνικό σταθμό BBC Radio 4, ο πρώην πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στον Λίβανο, Τομ Φλέτσερ, υποστήριξε ότι διπλωμάτες σε όλη την Μέση Ανατολή περιοχή, αλλά και οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, «θα αναζητήσουν τρόπους να υποβαθμίσουν» την ισραηλινή επίθεση στο Ιράν.

Επισήμανε ότι προς το παρόν, «δεν είναι σαφές σε ποιο επίπεδο έχει φτάσει η κλιμάκωση της έντασης», αλλά το Ιράν με τη συμπεριφορά του «αρχίζει να δίνει σήματα ότι δεν πρόκειται απαραίτητα για μεγάλη κλιμάκωση. Το υποβαθμίζουν. Και φυσικά το Ισραήλ θα μπορούσε να είχε επιλέξει να κάνει κάτι πιο δραματικό».

Τόνισε πάντως ότι το Ισραήλ «λέει ξεκάθαρα» στο Ιράν ότι το προκαλεί. «Ο κίνδυνος σε όλα αυτά φυσικά είναι ότι υπάρχει το ενδεχόμενο λανθασμένου υπολογισμού», πρόσθεσε.

Την ύπαρξη ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης διέψευσε και ο εκπρόσωπος της ιρανικής Διαστημικής Υπηρεσίας Χοσεΐν Νταλίριαν. «Οι πληροφορίες των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης δεν είναι ακριβείς», είπε, προσθέτοντας ότι «δεν έχει υπάρξει, μέχρι στιγμής, καμία αεροπορική επίθεση από το εξωτερικό των συνόρων κατά του Ισφαχάν ή άλλων περιοχών της χώρας».

Και πρόσθεσε: «Έκαναν μόνο μία αποτυχημένη και ταπεινωτική απόπειρα να πετάξουν drones, τα οποία καταρρίφθηκαν», έγραψε στο Χ χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για τους υπεύθυνους των ενεργειών αυτών.

«Η σημερινή έκρηξη στον ουρανό του Ισφαχάν συνδεόταν με την βολή των συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας επί ύποπτου αντικειμένου που δεν προκάλεσε ατύχημα ή ζημία», δήλωσε από την πλευρά του ο αρχηγός του ιρανικού στρατού Αμπντολραχίμ Μουσαβί, σύμφωνα με το πρακτορείο Tasnim. «Οι ειδικοί μελετούν τις διαστάσεις του ζητήματος και θα ενημερώσουν αφού λάβουν τα αποτελέσματα», πρόσθεσε. «Είδατε ήδη την αντίδραση του Ιράν», απάντησε ο αρχηγός του στρατού όταν ρωτήθηκε για πιθανή απάντηση της Τεχεράνης.

Ο πρόεδρος του Ιράν, Ιμπραχίμ Ραϊσί, σε ομιλία που εκφώνησε το πρωί της Παρασκευής, λίγες ώρες μετά την επίθεση του Ισράηλ, χωρίς να πει λέξη για τις εκρήξεις στο Ισφαχάν. Ο Ιρανός πρόεδρος, στην πόλη Νταμγάν, αναφέρθηκε στην ιρανική επίθεση της 13ης Απριλίου στο Ισραήλ, λέγοντας ότι «δείχνει την κυριαρχία μας, τη σιδηρά πυγμή του λαού μας και την ενότητά μας. Όλες οι πλευρές του πληθυσμού και όλες οι πολιτικές τάσεις συμφωνούν ως προς το γεγονός ότι η επιχείρηση ενίσχυσε τη δύναμη και την κυριαρχία της Ισλαμικής Δημοκρατίας».

Ο ιρανός πρόεδρος δεν έκανε καμία αναφορά στις σημερινές εκρήξεις που ακούστηκαν κοντά στην πόλη του Ισπαχάν και τις οποίες Αμερικανοί αξιωματούχοι που επικαλέσθηκαν αμερικανικά μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν ως ισραηλινή επίθεση.

Με ανακοίνωσή του, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε όλες τις πλευρές να απόσχουν από βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Τόνισε ότι προτεραιότητα της διεθνούς κοινότητας πρέπει να είναι «να σταματήσει η σφαγή στη Γάζα και να διασφαλιστεί η διαρκής ειρήνη» στην περιοχή με την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους. «Γίνεται όλο και πιο προφανές ότι οι εντάσεις που προκλήθηκαν αρχικά από την παράνομη επίθεση του Ισραήλ στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μόνιμη σύγκρουση», επισήμανε.

Το Ισφαχάν, επαρχία όπου υπάρχουν πολλές στρατιωτικές (συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης Shahid Babaei και εγκαταστάσεων για την ανάπτυξη και την παραγωγή πυραύλων) και πυρηνικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του Κέντρου Πυρηνικής Τεχνολογίας του Ισφαχάν και του εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου στο Νατάνζ, έχει δεχθεί επιθέσεις και δολιοφθορές και στο παρελθόν. 

Η επιχείρηση του Ισραήλ είναι αφορμή να θυμηθούμε κάποιες από αυτές:

Τον Απρίλιο του 2021, το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ για σαμποτάζ, όταν σημειώθηκε έκρηξη σε υπόγειο χώρο του πυρηνικού εργοστασίου στο Νατάνζ, με αποτέλεσμα να καταστραφούν φυγοκεντρητές. Σύμφωνα με τα ισραηλινά ΜΜΕ, επρόκειτο για επιχείρηση της υπηρεσίας πληροφοριών, Μοσάντ.

Τον Ιανουάριο του 2023, το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ για επίθεση σε «συγκρότημα εργαστηρίων» στο κέντρο της πόλης Ισφαχάν, η οποία περιλάμβανε τρία drones και προκάλεσε μικρές ζημιές. Τότε, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι η χώρα του «ανέλαβε δράση κατά της ανάπτυξης ορισμένων όπλων» στο Ιράν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξετάζει την αποστολή όπλων στο Ισραήλ, αξίας μεγαλύτερης του 1 δισ. δολαρίων. Στα όπλα αυτά θα περιλαμβάνονται άρματα μάχης, βλήματα όλμων και στρατιωτικά οχήματα.

Η εφημερίδα επικαλείται δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων, ενώ επισημαίνει ότι αυτά τα όπλα θα προστεθούν στο πρόγραμμα που είναι υπό εξέταση στο Κογκρέσο για στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ, το οποίο διαμορφώθηκε μετά την έναρξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή, στις 7 Οκτωβρίου,.

Με ανακοίνωσή του, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταδικάζει την κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο ανάφλεξης. Επίσης, επισημαίνει ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να εγκαταλείψει την άβουλη στάση του παρατηρητή των εξελίξεων και να διεκδικήσει ενεργά κατάπαυση πυρός στη Γάζα, απελευθέρωση των ομήρων και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους.

Σημειώνει το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία:

«Ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ εκφράζει την έντονη ανησυχία του και την απερίφραστη καταδίκη του στην νέα κλιμάκωση της έντασης στην Μέση Ανατολή, με την ισραηλινή επίδειξη ισχύος σε βάρος του Ιράν.

»Οι επιθετικές αυτές ενέργειες αυξάνουν σημαντικά  τον κίνδυνο ανάφλεξης στην ευρύτερη περιοχή και αποτελούν σοβαρή απειλή  για την περιφερειακή ασφάλεια. Ο ΟΗΕ, η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα στο σύνολο της, οφείλουν να αναλάβουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για τον άμεσο τερματισμό των επιθετικών αυτών ενεργειών και την επίδειξη της απαιτούμενης αυτοσυγκράτησης από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές προκειμένου να αποφευχθεί μια γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή.

»Την ίδια στιγμή η διεθνής κοινότητα πρέπει να εγκαταλείψει την άβουλη στάση του παρατηρητή των εξελίξεων και να διεκδικήσει ενεργά, μέσω των σχετικών πρωτοβουλιών του ΓΓ του​ ΟΗΕ, τον τερματισμό των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα με  άμεση κατάπαυση πυρός και απελευθέρωση των ομήρων, όπως και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης».

Όλο και περισσότερες αεροπορικές εταιρείες εκτρέπουν τις πτήσεις τους, για τον φόβο κλιμάκωσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή, μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν. Νωρίς το πρωί, το Ιράν έκλεισε τα αεροδρόμιά του στην Τεχεράνη, τη Σιράζ και την Ισφαχάν και απομάκρυνε τα αεροσκάφη από το δυτικό τμήμα του εναερίου χώρου του για λίγες ώρες μετά την επίθεση, ωστόσο από τις 07.45 ώρα Ελλάδας, τα αεροδρόμια και ο εναέριος χώρος άνοιξαν ξανά.

Ωστόσο, πολλές εταιρείες συνεχίζουν να εκτρέπουν τις πτήσεις τους, για να αποφύγουν τον ιρανικό εναέριο χώρο.

Σύμφωνα με το Flightradar 24, η Flydubai δήλωσε ότι είχε ακυρώσει τις προγραμματισμένες για σήμερα πτήσεις προς το Ιράν. Πτήση της Iran Air από τη Ρώμη στην Τεχεράνη εξετράπη στην Άγκυρα. Ωστόσο οι Emirates, Turkish Air, η Wizz Air Abu Dhabi και  Belavia ήταν μεταξύ των αερομεταφορέων που συνεχίζουν να πετούν πάνω από το τμήμα του ιρανικού εναέριου χώρου που παρέμενε ανοικτό τις πρώτες ώρες.

Πολλές δυτικές και ασιατικές αεροπορικές εταιρίες ήδη απέφευγαν το Ιράν και τον εναέριο χώρο του πριν από την ισραηλινή επίθεση. Η Lufthansa παρέτεινε την Τετάρτη την αναστολή των πτήσεων προς την Τεχεράνη έως τα τέλη του μήνα, ενώ η αυστραλιανή Qantas Airways ανακοίνωσε σήμερα ότι αλλάζει τη διαδρομή των πτήσεων μεταξύ του Περθ και του Λονδίνου λόγω ανησυχιών για τη Μέση Ανατολή, προσθέτοντας μια στάση ανεφοδιασμού στη Σιγκαπούρη.

Στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος Λικούντ στο Ισραήλ και βουλευτής, άφησε να εννοηθεί ότι υπεύθυνο για την επίθεση στο Ιράν είναι το Τελ Αβίβ.

Η Τάλι Γκότλιβ, σε ανάρτησή του στο Χ, έγραψε:

«Καλημέρα αγαπητέ λαέ του Ισραήλ, ξημέρωσε ένα πρωινό που μας επιτρέπει να έχουμε ψηλά το κεφάλι από περηφάνια. Το Ισραήλ είναι ισχυρή χώρα». Και πρόσθεσε: «Μακάρι να ανακτήσουμε την αποτρεπτική δύναμη».

Σε συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, χαρακτήρισε την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν «εξελισσόμενη κατάσταση», τονίζοντας ότι «δεν θα ήταν σωστό για εμένα να κάνω εικασίες έως ότου τα γεγονότα γίνουν πιο ξεκάθαρα και εργαζόμαστε για να επιβεβαιώσουμε τις λεπτομέρειες μαζί με τους συμμάχους».

Ο Ρίσι Σούνακ τόνισε ότι «έχουμε καταδικάσει το απερίσκεπτο και επικίνδυνο μπαράζ πυραύλων του Ιράν εναντίον του Ισραήλ το Σάββατο και το Ισραήλ έχει απολύτως το δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Αλλά όπως είπα στον πρωθυπουργό Νετανιάχου όταν μίλησα μαζί του την περασμένη εβδομάδα, και γενικότερα, η σημαντική κλιμάκωση δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι να επικρατούν ήρεμα κεφάλια σε όλη την περιοχή».

Ο γενικός γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου της Ιαπωνίας, Γιοσιμάσα Χαγιάσι, δήλωσε:

«Η Ιαπωνία ανησυχεί βαθιά για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και καταδικάζει σθεναρά κάθε ενέργεια που οδηγεί σε κλιμάκωση της κατάστασης. Η Ιαπωνία θα συνεχίσει να καταβάλλει όλες τις απαραίτητες διπλωματικές προσπάθειες για να αποτρέψει την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης».

Αν και ακόμη δεν έχει επιβεβαιωθεί, υπάρχουν πληροφορίες ότι η ισραηλινή επίθεση στο Ιράν έγινε με μικρά τηλεκατευθυνόμενα drones (quadcopters ή τετρακόπτερα), τα οποία σε μέγεθος θυμίζουν παιχνίδια.

Τι είναι όμως τα ένα «τετρακόπτερα»;

• Πρόκειται για μη επανδρωμένα εναέρια πτητικά μέσα ή UAV, που λειτουργούν αυτόνομα και ο όρος «τετρακόπτερα» αναφέρεται στο γεγονός ότι για να πετάξουν έχουν τέσσερις έλικες. Όταν οι έλικες περιστρέφονται, σπρώχνουν τον αέρα προς τα κάτω και ανυψώνονται. 
• Ο ισραηλινός στρατός αναπτύσσει και εξελίσσει διαρκώς ηλεκτρονικά μέσα αυτού του τύπου, τα οποία αρχικά προορίζονταν για τη συγκέντρωση πληροφοριών στο πεδίο της μάχης.
• Ωστόσο, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Euro-Med, το Ισραήλ έχει αναπτύξει αυτύ του είδους τα μέσα ακόμη και για να πυροβολήσει απευθείας Παλαιστίνιους στη Γάζα, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλούς ανθρώπους.
• Αυτά τα UAV διαθέτουν επίσης εξοπλισμό υποκλοπής και κάμερες υψηλής ποιότητας, ενώ μπορούν να προγραμματιστούν εξ αποστάσεως, για την εκτέλεση στρατιωτικών επιχειρήσεων, όπως πυρά, ρίψη βομβών κ.λπ.

Σχολιάζοντας την ισραηλινή επίθεση, ο Μπεν Σαούλ, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε:

«Τα τελευταία πλήγματα του Ισραήλ στο Ιράν αποτελούν ακόμη μία παραβίαση της απαγόρευσης της χρήσης στρατιωτικής βίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τον Χάρτη του ΟΗΕ και απειλούν το ανθρώπινο δικαίωμα στη ζωή».

Σε ανακοίνωση του αιγυπτιακού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται ότι το Κάιρο προειδοποιεί για τις συνέπειες της επέκτασης των συγκρούσεων και της αστάθειας στην περιοχή, εκφράζοντας «βαθιά ανησυχία για την αμοιβαία κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν».

Την αντίθεσή της σε ενέργειες που «κλιμακώνουν την ένταση» εξέφρασε και η Κίνα.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιάν, σε ερώτηση πώς βλέπει είπε ότι η κινεζική κυβέρνηση τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι το Πεκίνο έχει ενημερωθεί για τις αναφορές περί ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν.

«Η Κίνα αντιτίθεται σε κάθε ενέργεια που κλιμακώνει περαιτέρω την ένταση», πρόσθεσε.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τη Φινλανδία όπου βρίσκεται, ζήτησε αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή.

«Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε όλες οι πλευρές να συγκρατηθούν από την κλιμάκωση σε αυτήν την περιοχή», δήλωσε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Είναι απολύτως απαραίτητο η περιοχή να παραμείνει σταθερή και όλες οι πλευρές να απέχουν από περαιτέρω δράση».

Η φερόμενη επίθεση του Ισραήλ σε στρατιωτική βάση στο Ισφαχάν του Ιράν καλύπτεται μέχρι στιγμής από ένα πέπλο μυστηρίου και αντικρουόμενων πληροφοριών.

Ενώ οι ΗΠΑ έχουν επιβεβαιώσει ότι το Ισραήλ εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση εναντίον στρατιωτικής βάσης, η Τεχεράνη δηλώνει ότι δεν ήταν τίποτα περισσότερο από επίθεση με μικρά drones, τα οποία κατέρριψε η ιρανική αντιαεροπορική άμυνα, τόσο στο Ισφαχάν όσο και στην Ταμπρίζ. Επίσης, το Ιράν υποστηρίζει ότι δεν υπήρξε επίθεση από το εξωτερικό, αλλά από το εσωτερικό, δείχνοντας πιθανώς επιχείρηση ξένων μυστικών υπηρεσιών. Το Ισραήλ από την πλευρά του επισήμως δεν έχει αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης, παρά το γεγονός ότι ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Μπεν-Γκβιρ, τη χαρακτήρισε «πολύ λίγη» και «παρωδία» για την επίθεση του Ιράν την περασμένη Κυριακή.

Ας κάνουμε μια ανακεφαλαίωση όσων γνωρίζουμε από το πρωί.

► Σύμφωνα με το δίκτυο ABC, ισραηλινοί πύραυλοι έπληξαν τοποθεσία στο Ιράν γύρω στις 5 π.μ. ώρα Ισραήλ. Το CBS ανέφερε ότι Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι το Ισραήλ βρισκόταν πίσω από το χτύπημα, ενώ Ισραηλινός αξιωματούχος είπε στην Washington Post ότι το χτύπημα «είχε σκοπό να δώσει σήμα στο Ιράν ότι το Ισραήλ είχε την ικανότητα να χτυπήσει μέσα στη χώρα».

► Τα ιρανικά ΜΜΕ και το πρακτορείο ειδήσεων Fars ανέφεραν αρχικά ότι οι αντιαεροπορικές δυνάμεις του απάντησαν σε ύποπτη διείσδυση drone και πως δεν υπήρξε μεγάλη έκρηξη στο έδαφος στο Ισφαχάν. Τόσο ο ΔΟΑΕ όσο και η ιρανική κυβέρνηση επιβεβαίωσαν ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην περιοχή δεν υπέστησαν ζημιές. 

► Αργότερα, η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι τρία drones καταστράφηκαν πάνω από το Ισφαχάν, σημειώνοντας ότι τα περί εξωτερικής επίθεσης δεν είναι τίποτα άλλο παρά προπαγάνδα από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Ακολούθως, Ιρανός αναλυτής και τα κρατικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι τα μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν από την αεράμυνα στο Ισφαχάν ξεκίνησαν την πτήση τους από «εισβολείς» που βρίσκονταν στο εσωτερικό του Ιράν.

► Την ίδια πληροφορία μετέδωσαν και οι New York Times, επικαλούμενοι Ιρανούς αξιωματούχους, που σημείωσαν ότι τα συστήματα ραντάρ του Ιράν δεν είχαν εντοπίσει άγνωστα αεροσκάφη να εισέρχονταν στο ιρανικό εναέριο χώρο.

► Ήδη έχουν ξεκινήσει εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση από πολλές χώρες, όπως η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, αλλά και το Ομάν.

Αυξάνονται σταδιακά οι διεθνείς αντιδράσεις για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. 

Με ανάρτησή της στο Χ, η υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας, Χάνκε Μπρούινς Σλοτ, δήλωσε ότι το Άμστερνταμ «παρακολουθεί στενά την κατάσταση στο Ιράν».

«Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είναι βαθιά ανησυχητικές. Είναι υψίστης σημασίας να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση», πρόσθεσε.

Σε δηλώσεις τους στην εφημερίδα New York Times, ανώτεροι Ιρανοί αξιωματούχοι επανέλαβαν ότι η επίθεση στο Ισφαχάν έγινε από μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία πιθανώς εκτοξεύτηκαν από το εσωτερικό του Ιράν.

Τόνισαν ότι «τα συστήματα ραντάρ του Ιράν δεν είχαν εντοπίσει άγνωστα αεροσκάφη να εισέρχονται στον ιρανικό εναέριο χώρο» και πρόσθεσαν ότι «μια άλλη ομάδα μικρών drones καταρρίφθηκε στην περιοχή Ταμπρίζ, περίπου 500 μίλια βόρεια του Ισφαχάν».

«Προτρέπουμε όλους να είναι προσεκτικοί και να αποφύγουν την κλιμάκωση. Η G7 θέλει απόλυτη αποκλιμάκωση σε μια περιοχή που βρίσκεται υπό σοβαρή ένταση», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Αντόνιο Ταγιάνι.

Ισραηλινά πλήγματα είχαν στόχο τα ξημερώματα της Παρασκευής στρατιωτική θέση στη νότια Συρία.

«Γύρω στις 02:55 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) ο ισραηλινός εχθρός εξαπέλυσε επίθεση με τη βοήθεια πυραύλων (…) και στόχο θέσεις της αντιαεροπορικής μας άμυνας στον νότο», επισήμανε σε ανακοίνωσή του το συριακό υπουργείο Άμυνας. Η ίδια πηγή έκανε λόγο για «υλικές» ζημιές από τα πλήγματα.

Από την πλευρά του το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκανε λόγο «για ισραηλινά πλήγματα που είχαν στόχο ραντάρ του συριακού στρατού στην επαρχία Ντεράα, το οποίο εντόπισε την είσοδο ισραηλινών αεροσκαφών στον συριακό εναέριο χώρο».

Ο Ραγιάν Μααρούφ, υπεύθυνος του διαδικτυακού μέσου ενημέρωσης της Συρίας, Suwayda 24, δήλωσε ότι σημειώθηκαν «πλήγματα εναντίον ραντάρ του συριακού στρατού» στην επαρχία Ντεράα, χωρίς να διευκρινίσει την προέλευση των πληγμάτων.

Ο ισραηλινός στρατός έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες πλήγματα στη Συρία μετά την έναρξη του εμφυλίου στη χώρα το 2011, με στόχο κυρίως φιλοϊρανικές ομάδες.

Ο αναπληρωτής του Γενικού Γραμματέα της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, Ναΐμ Κασέμ, δήλωσε στο δίκτυο NBC News ότι «δεν περιμέναμε ότι ο πόλεμος θα διαρκούσε τόσο πολύ, γιατί δεν πιστεύαμε ότι ο Νετανιάχου ήταν τόσο ανόητος, όπως ο Μπάιντεν και οι άλλες χώρες». 

Ο Ναΐμ Κασέμ επισήμανε ότι η Χεζμπολάχ είναι αποφασισμένη να μην κλιμακώσει τη σύγκρουση, αλλά θα απαντήσει σε οποιαδήποτε κλιμάκωση από τους Ισραηλινούς, ενώ κατηγόρησε το Ισραήλ και τις ΗΠΑ για «τυφλή διαιώνιση των επιθέσεων». Ξεκαθάρισε ότι η Χεζμπολάχ θα συνεχίσει να πολεμά τον ισραηλινό στρατό στα βόρεια σύνορα του Λιβάνου όσο διαρκεί ο πόλεμος στη Γάζα, προσθέτοντας ότι «αν το Ισραήλ αποφασίσει να πολεμήσει εναντίον μας, θα είμαστε προετοιμασμένοι για πλήρη αντιπαράθεση».

Όσον αφορά την ισραηλινή επίθεση στο Ιράν, ο Ναΐμ Κασέμ τόνισε ότι «η Τεχεράνη είπε ξεκάθαρα ότι δεν θέλει πόλεμο και ότι απάντησε για την επίθεση στην πρεσβεία της, δεν έχει άλλο».

Σύμφωνα με το Λονδίνο, στο Κάπρι, όπου είναι σε εξέλιξη η σύνοδος της G7, οι υπουργοί Εξωτερικών των 7 πισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη συναντήθηκαν για να συζητήσουν την απάντησή τους στην επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Εργασίας της Βρετανίας, Μελ Στράιντ, στο Sky News την Παρασκευή, ο υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Κάμερον, τόνισε στους ομολόγους του ότι η Βρετανία ενώνει τη φωνή της με εκείνες όσων ζητούν να μειωθεί η ένταση.

«Δεχόμαστε ότι το Ισραήλ έχει το απόλυτο δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και, πράγματι, εργαζόμασταν με το Ισραήλ και άλλους συμμάχους για να αποτρέψουμε την επίθεση το περασμένο Σαββατοκύριακο που έκανε το Ιράν στο Ισραήλ», είπε ο Στράιντ. «Ταυτόχρονα, ωστόσο, πιστεύουμε ότι η αποκλιμάκωση είναι απολύτως βασικό τώρα. Και το μήνυμά μας προς όλους στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, είναι ότι η αποκλιμάκωση είναι πραγματικά σημαντική. Ο υπουργός Εξωτερικών μιλά επί του παρόντος με τους ομολόγους του της G7, επομένως θα επικεντρωθούν σε αυτό ακριβώς».

Βίντεο του δικτύου Al Jazeera δείχνει λάμψεις στο νυχτερινό ουρανό πάνω από το Ισφαχάν, όπου τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι καταρρίφθηκαν τρία drones.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση προέτρεψε το Ιράν και το Ισραήλ «να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να κάνουν πίσω για να αποφύγουν μια κλιμάκωση της βίας».

Η υπουργός Εξωτερικών, Κέιτι Γκάλαχερ, δήλωσε: 

«Η Αυστραλία εξακολουθεί να ανησυχεί εξαιρετικά για το ενδεχόμενο λανθασμένου υπολογισμού και περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης στην περιοχή. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Καλούμε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να υποχωρήσουν για να αποφευχθεί μια περαιτέρω κλιμάκωση της βίας. Η Αυστραλία θα συνεχίσει να εργάζεται με τους εταίρους για να προσπαθήσει να μειώσει τις εντάσεις και να αποτρέψει περαιτέρω περιφερειακές επιπτώσεις».

Στο μεταξύ, η Τεχεράνη φαίνεται ότι προς το παρόν υποβαθμίζει το συμβάν.

Ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι δεν υπάρχει σχέδιο για άμεσα αντίποινα, ενώ δεν έδωσε καμία διευκρίνιση για το ποιος βρίσκεται πίσω από το περιστατικό.

Σύμφωνα με τον Δρα Σανάμ Βακίλ, διευθυντή του προγράμματος Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής στο Chatham House, που μίλησε στον Guardian, η αντεπίθεση του Ισραήλ στο Ιράν σε στρατιωτική τοποθεσία, μάλλον είχε στόχο να αποφευχθούν οι ζημιές και να υπάρξει ιρανική αντίδραση. Εκτίμησε μάλιστα ότι το γεγονός ότι το Ιράν επιμένει να αρνείται ότι υπήρξε επίθεση από το εξωτερικό, συνηγορεί στο ότι υπάρχει διάθεση και για τις δύο πλευρές να αποκλιμακώσουν την ένταση.

Τόνισε πάντως ότι ο χρόνος που επελέγη από το Ισραήλ, στα γενέθλια του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ήταν ξεκάθαρα εσκεμμένος και συμβολικός.

Με τις αρχές του Ιράν να τηρούν σιγή για την ώρα, το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim, επικαλούμενο «ενημερωμένες πηγές», υποστηρίζει ότι «δεν υπάρχουν αναφορές για επίθεση από το εξωτερικό εναντίον του Ισφαχάν ή οποιουδήποτε άλλου τμήματος του Ιράν».

Επίσης, Ιρανός αναλυτής υποστήριξε στην κρατική τηλεόραση ότι τα μίνι μη επανδρωμένα αεροσκάφη προήλθαν από «εισβολείς από το εσωτερικό» της χώρας.

Επίσης, ακόμη ένας Ιρανός στρατιωτικός αξιωματούχος, ο ταξίαρχος Σιαβάς Μιχαντούστ, δήλωσε στην κρατική τηλεόραση ότι τα συστήματα αεράμυνας κατέρριψαν «ύποπτο αντικείμενο» και πως δεν έχουν προκληθεί ζημιές.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας επιβεβαίωσε ότι δεν υπήρξαν ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν μετά την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο Ισφαχάν. Ο ΔΟΑΕ επισήμανε ότι ζητά ακραία αυτοσυγκράτηση από όλες τις πλευρές και επανέλαβε ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν πρέπει ποτέ να αποτελούν στόχο σε στρατιωτικές συγκρούσεις.

Οι αεροπορικές εταιρείες αναζητούν εναλλακτικές διαδρομές για τις πτήσεις τους που περνούν από τον εναέριο χώρο του Ιράν, είτε εκτρέποντάς τες σε άλλα αεροδρόμιο είτε καλώντας τα αεροσκάφη να επιστρέψουν στα αεροδρόμια από όπου έφυγαν.

Εταιρείες επίσης ακυρώνουν πτήσεις προς την Τεχεράνη, όπως η χαμηλού κόστους Fly Dubai. Πτήση της Iran Air από τη Ρώμη στην Τεχεράνη εξετράπη στην Άγκυρα.

Η Ambrey, βρετανική εταιρεία ασφαλείας, ανακοίνωσε ότι δόθηκε συμβουλή στα εμπορικά πλοία που διέρχονται «τον Αραβικό Κόλπο και τον Δυτικό Ινδικό Ωκεανό» να παραμείνουν σε εγρήγορση σε περίπτωση αυξημένης δραστηριότητας μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην περιοχή.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Ισραήλ ζήτησε από τους εργαζόμενούς της και τις οικογένειές τους να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στο εσωτερικό της χώρας. Στην ανακοίνωσή της επισημαίνει ότι «μέχρι νεωτέρας» οι εργαζόμενοι της αμερικανικής κυβέρνησης και τα μέλη των οικογενειών τους «δεν μπορούν να ταξιδεύουν για προσωπικούς λόγους» έξω από τις μεγάλες πόλεις Τελ Αβίβ, Ιερουσαλήμ και Μπερσέβα.

Σύμφωνα με τι ισραηλινό δίκτυο Channel 12, η κυβέρνηση του Ισραήλ έδωσε εντολή στις πρεσβείες της χώρας σε όλο τον κόσμο να αποφύγουν να κάνουν δηλώσεις ή να εκδώσουν ανακοινώσεις σχετικά με την επίθεση στο Ιράν. 

Ισραηλινός αξιωματούχος, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, επιβεβαίωσε στην εφημερίδα Washington Post το πρωί της Παρασκευής ότι οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις πραγματοποίησαν αεροπορική επιδρομή εντός του Ιράν ως αντίποινα για την επίθεση της Κυριακής.

Τόνισε δε ότι το χτύπημα «στόχευε να δώσει το μήνυμα στο Ιράν ότι το Ισραήλ είχε την ικανότητα να χτυπήσει μέσα στη χώρα».

Εκτός από το Ισφαχάν, ισραηλινά πλήγματα πραγματοποιήθηκαν και εναντίον θέσης του συριακού στρατού στο νότιο τμήμα της Συρίας, σύμφωνα με τη ΜΚΟ Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Ισραηλινά πλήγματα είχαν στόχο ραντάρ του συριακού στρατού μεταξύ των επαρχιών Σουέιντα και Ντεράα», επισήμανε ο Ράμι Άμπντελ Ράχμαν διευθυντής του Παρατηρητηρίου, το οποίο έχει την έδρα του στη Βρετανία, αλλά διαθέτει μεγάλο δίκτυο πηγών στη Συρία.

Η κυβέρνηση της Αυστραλίας προέτρεψε τους υπηκόους της χώρας να φύγουν το ταχύτερο δυνατό από το Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη.

Επικαλούμενη την «απειλή στρατιωτικών αντιποίνων και τρομοκρατικών επιθέσεων», η Καμπέρα «προτρέπει τους Αυστραλούς στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη να φύγουν αν είναι σίγουροι πως μπορούν να το κάνουν με κάθε ασφάλεια».

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις «ενδέχεται να οδηγήσουν στο κλείσιμο εναέριων χώρων, σε ακυρώσεις πτήσεων, εκτροπές και άλλα προβλήματα στα ταξίδια», σημείωσε η αυστραλιανή κυβέρνηση. «Το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Αβίβ θα μπορούσε να διακόψει τη λειτουργία του εξαιτίας των αυξημένων ανησυχιών για την ασφάλεια ανά πάσα στιγμή και εντός βραχείας προθεσμίας», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τα αμερικανικά δίκτυα NBC και CBS, που επικαλούνται πηγές στην αμερικανική κυβέρνηση, είχε προειδοποιήσει την Ουάσιγκτον για την επιχείρησή του στο Ιράν.

«Όμως δεν εγκρίναμε την απάντηση», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος σύμφωνα με το CNN, ενώ ο Λευκός Οίκος δεν έχει σχολιάσει μέχρι στιγμής το ισραηλινό πλήγμα.

Εκπρόσωπος του Πενταγώνου δήλωσε πως δεν έχει «τίποτα να πει προς το παρόν».

Οι εξελίξεις προκάλεσαν απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και πτώση στα ασιατικά χρηματιστήρια, που ήταν ανοιχτά την ώρα της επίθεσης. Πτώση -2,40% κατέγραψε ο δείκτης Νikkei στην Ιαπωνία, -1,2% ο Hang Seng και -1,90% Asia Dow.

Ταυτόχρονα, η τιμή του χρυσού ανέβηκε στα 2.400 δολάρια ανά ουγκιά, ενώ το αργό τύπου Brent πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι.

Το Ισφαχάν, ιστορική πόλη στο κεντρικό Ιράν, φιλοξενεί εγκαταστάσεις που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου του εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου στο Νατάνζ. Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση του Ιράν, όλες τις τοποθεσίες στην περιοχή ως «πλήρως ασφαλείς».

Η αεροπορική βάση κοντά στο Ισφαχάν είναι εδώ και πολύ καιρό το σπίτι του ιρανικού στόλου αμερικανικής κατασκευής F-14 Tomcat - που αγοράστηκε πριν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Χθες, Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, είχε δηλώσει στο CNN ότι εάν το Ισραήλ επιλέξει να αντιδράσει, η απάντηση της Τεχεράνης θα είναι άμεση. «Εάν το ισραηλινό καθεστώς διαπράξει το μεγάλο λάθος για άλλη μια φορά η απάντησή μας θα είναι αποφασιστική, οριστική και λυπηρή γι’ αυτό», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, νωρίς τα ξημερώματα ακούστηκαν εκρήξεις κοντά στη στρατιωτική βάση στο Ισφαχάν, στο κεντρικό Ιράν, με τις αρχές να μην επιβεβαιώνουν πλήγματα και ζημιές για την ώρα.

Οι αρχές υποστηρίζουν ότι οι εκρήξεις που ακούστηκαν δεν ήταν παρά από την ενεργοποίηση των συστημάτων αεράμυνας, τα οποία έβαλαν εναντίον «ύποπτου αντικειμένου».

Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι κατερρίφθησαν ισραηλινά drones. 

Επίσης, ανακοινώθηκαν οι περιορισμοί στις πτήσεις, που είχαν ανασταλεί, έχουν αρθεί και πως όλα τα αεροδρόμια λειτουργούν σταδιακά κανονικά.

Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του Ιράν. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το Ισραήλ είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση Μπάιντεν από χθες Πέμπτη ότι θα γίνει πλήγμα τις επόμενες 24 με 48 ώρες. Σύμφωνα με το δίκτυο CNN, οι Ισραηλινοί διαβεβαίωσαν τους ομολόγους τους των ΗΠΑ ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν δεν θα στοχοποιηθούν.

Αμερικανικά μέσα, επικαλούμενα αξιωματούχους της κυβέρνησης των ΗΠΑ, επιβεβαίωσαν ότι  το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ιράν, χωρίς να δώσουν λεπτομέρειες. Οι ισραηλινές αρχές αρνήθηκαν να κάνουν «προς το παρόν» σχόλιο για την επίθεση στο Ιράν.