Ακόμα δύο μέρες ζωτικής ανάσας

Mία αχτίδα ελπίδας άναψε χθες το απόγευμα στη Μέση Ανατολή, μετά την ανακοίνωση για διήμερη παράταση της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Μια παράταση που επιτεύχθηκε με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου κι έχει στόχο την απελευθέρωση περισσότερων Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων σε συνδυασμό με την αποστολή μεγαλύτερης ανθρωπιστικής βοήθειας στην πολύπαθη Γάζα. Η τετραήμερη εκεχειρία έληγε χθες τα μεσάνυχτα, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας, η Χαμάς, Παλαιστίνιοι αλλά και ξένοι αξιωματούχοι, ανάμεσά τους ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ζητούσαν να δοθεί παράταση.

Μέχρι στιγμής

Ως την Κυριακή είχαν αφεθεί ελεύθεροι 40 όμηροι, ανάμεσά τους δύο κοριτσάκια 9 και 4 ετών και μία γυναίκα 84, καθώς και 117 Παλαιστίνιοι. Χθες, επικράτησε για αρκετές ώρες μια σύγχυση ως προς την ανταλλαγή, καθώς δεν είχε διευκρινιστεί η λίστα με τα ονόματα των ομήρων που θα απελευθέρωνε η Χαμάς. Το βράδυ πάντως, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι 11 όμηροι, ανάμεσά τους άνθρωποι με γαλλική, γερμανική και αργεντίνικη υπηκοότητα, είχαν πάρει τον δρόμο της επιστροφής στο Ισραήλ και δυο δίδυμα αδερφάκια τριών ετών, ενώ νωρίτερα η Χαμάς είχε δηλώσει πως θα αποφυλακίζονταν 33 κρατούμενοι -30 παιδιά και τρεις γυναίκες- στο πλαίσιο της συμφωνίας που προβλέπει έναν όμηρο για τρεις Παλαιστίνιους.

Τα εύσημα θέλησε να πάρει ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος σε ανακοινωθέν που εξέδωσε το γραφείο του είπε ότι η συμφωνία για την ανακωχή επιτεύχθηκε και τηρείται χάρη στην «εντατική διαμεσολάβηση και διπλωματία των ΗΠΑ». Είπε ότι η ανακωχή θα βοηθήσει στην αποστολή σημαντικής ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους της Γάζας και τόνισε ότι η χώρα του δεν θα σταματήσει τις προσπάθειες έως ότου απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι.

Βέβαια, η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ φροντίζει να κρατά ψηλά τους πολεμικούς τόνους και να υπενθυμίζει ότι οι πολεμικές επιθέσεις θα συνεχιστούν μετά τη λήξη της εκεχειρίας. «Οταν επιστρέψουμε στη μάχη, η δύναμή μας θα είναι ακόμα μεγαλύτερη και θα διαχυθεί σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας», είπε χθες με στόμφο ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ», απευθυνόμενος σε στρατιώτες.

Λες και δεν είναι αρκετή η συμφορά που σκόρπισαν έως τώρα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 14.000 Παλαιστίνιους -τα 2/3, γυναίκες και παιδιά- και μετατρέποντας μια τεράστια έκταση σε κρανίου τόπου. Νεότερες μαρτυρίες από δημοσιογράφους, γιατρούς κι εθελοντές περιγράφουν ένα σκηνικό ανείπωτης καταστροφής και πόνου. Βίντεο του Associated Press από το Μπέιτ Χανούν στη Βόρεια Γάζα, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, δείχνει ότι σχεδόν όλα τα κτίρια της πόλης είναι μερικώς ή ολοσχερώς κατεστραμμένα.

Ακόμα πιο συγκλονιστική όμως είναι η μαρτυρία Βρετανού γιατρού, ο οποίος δούλεψε εθελοντικά σε νοσοκομεία της Γάζας. Ο πλαστικός χειρούργος Γκασάν Αμπου Σίτα σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε χθες στα βρετανικά μέσα μίλησε για μια «σφαγή εν εξελίξει», τονίζοντας ότι η καταστροφή του συστήματος υγείας της Γάζας αποτελούσε στρατηγικό στόχο του Ισραήλ. Περιέγραψε «φρικιαστικά» τραύματα σε νεκρούς και ζωντανούς στα νοσοκομεία Αλ Αχλι Αραμπ και Αλ Σίφα, ενώ πρόσθεσε ότι είδε πολλούς ανθρώπους με εγκαύματα από βόμβες φωσφόρου, ενός απαγορευμένου, θεωρητικά, όπλου, αλλά όχι για το Ισραήλ, όπως φαίνεται.

Μια από τις πιο ανατριχιαστικές περιγραφές που έκανε ο δόκτωρ Αμπου Σίφα αφορούσε τα παιδιά. Είπε ότι οι συνθήκες στα δύο νοσοκομεία όπου εργάστηκε ήταν τόσο άθλιες, ώστε κάποιες φορές χρειάστηκε να ψωνίσει πράγματα από το πιο κοντινό μπακάλικο προκειμένου να μπορέσει να σώσει ζωές. «Πολλές φορές έβγαιναν σκουλήκια από τις πληγές των παιδιών κι έπρεπε να πάω στο γωνιακό μαγαζί να πάρω απολυμαντικό για να τα καθαρίσω». Πρόσθεσε ότι τα περισσότερα παιδιά που περιέθαλψε είχαν ακρωτηριασμένα άκρα και υπολογίζει γύρω στα 900 των αριθμό των ακρωτηριασμένων παιδιών στη Γάζα μέχρι στιγμής.

Ευθύνες

Εύλογο να διερωτάται κανείς έως πότε θα συνεχίζονται αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα και αν θα υπάρξει ποτέ τιμωρία γι’ αυτά. Κάποιοι άνθρωποι σε θέσεις ευθύνης δείχνουν αποφασισμένοι να μην τα αφήσουν να ξεχαστούν. Ειδικοί του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησαν χθες την έναρξη ανεξάρτητων ερευνών σχετικά με «κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» που διαπράχθηκαν από όλα τα μέρη μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου που εξαπέλυσε η Χαμάς στο Ισραήλ. Σε ανακοίνωσή τους, ο Μορίς Τίντμπαλ-Μπιντς, ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις, και η Αλις Τζιλ Εντουαρντς, ειδική εισηγήτρια για τα βασανιστήρια, υπογραμμίζουν την ανάγκη οι έρευνες αυτές να είναι «γρήγορες, διαφανείς και ανεξάρτητες».

Αυτοί οι ειδικοί έχουν λάβει εντολή από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, όμως δεν μιλούν εξ ονόματός του. «Η ευθύνη να διεξαχθεί έρευνα για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας [...] είναι μια θεμελιώδης νομική υποχρέωση», ανέφεραν λίγες ώρες προτού ανακοινωθεί η παράταση της εκεχειρίας. Οι δύο εισηγητές του ΟΗΕ εξηγούν ότι τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι απαράγραπτα και υπόκεινται σε παγκόσμια δικαιοδοσία και κάλεσαν τη διεθνή κοινότητα να φροντίσει ώστε όλοι οι υπεύθυνοι για τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να «οδηγηθούν γρήγορα στη δικαιοσύνη».