Πολύνεκρες ρουκέτες στην ειρήνη

Την ώρα που οι ειδήσεις από τις πρώτες έμμεσες επαφές στο Ομάν μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα της δεύτερης φαίνεται ότι πήγαν καλύτερα του αναμενόμενου, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται προσώρας η τρομακτική προοπτική μιας άμεσης σύρραξης Ιράν και ΗΠΑ, σοκ προκαλούν οι εξελίξεις στην Ουκρανία, όπου παρά το διπλωματικό κρεσέντο η πιθανότητα σύντομης ειρήνευσης απομακρύνεται αντί να πλησιάζει.

Και ο λόγος είναι βέβαια η χθεσινή ρωσική επίθεση με δύο βαλλιστικούς πυραύλους «Ισκαντέρ» στο κέντρο της μεθοριακής πόλης Σούμι, που σύμφωνα με την ουκρανική ηγεσία είχε στόχο ανυποψίαστους άμαχους πολίτες που πήγαιναν στην εκκλησία για τη λειτουργία της Κυριακής των Βαΐων και, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε οξύτατες διεθνείς αντιδράσεις – ένα αφήγημα που βέβαια όπως θα δούμε παρακάτω αμφισβητείται έντονα, και μάλιστα από ουκρανικές πηγές.

Η παρέλαση

Σε κάθε περίπτωση, οι ουκρανικές Αρχές υποστηρίζουν ότι από το ρωσικό χτύπημα έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 34 άνθρωποι, ανάμεσά τους και δύο παιδιά, και τραυματίστηκαν περισσότεροι από 110. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι καταδίκασε την επίθεση, κάνοντας λόγο για θηριωδία που «μόνο απολύτως παράφρονα αποβράσματα μπορούν να κάνουν», και συνοδεύοντας τη δήλωσή του με ένα ανατριχιαστικό βίντεο με πτώματα στο έδαφος, ένα κατεστραμμένο λεωφορείο και καμένα αυτοκίνητα στη μέση μιας κεντρικής λεωφόρου της πόλης.

Αμέσως μετά πήραν τη σκυτάλη της καταδίκης ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, που συλλήβδην έκαναν λόγο για ρωσική «βαρβαρότητα» και «δειλία» και προσπάθησαν να εμφανίσουν το χτύπημα σαν απόδειξη της ρωσικής αδιαλλαξίας και απόδειξη πως η Μόσχα δεν θέλει την ειρήνη, την ώρα που η Ουκρανία έχει αποδεχτεί μία άνευ όρων κατάπαυση του πυρός.

Είναι όμως έτσι; Ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι φυσικά δεν υπάρχουν στο Σούμι, οπότε κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συνέβη, πόσοι είναι πραγματικά οι νεκροί και πόσοι εξ αυτών ήταν όντως άμαχοι. Ολοι σχεδόν οι ξένοι ανταποκριτές βρίσκονται στο Κίεβο και αναπαράγουν τυφλά τις ουκρανικές ανακοινώσεις. Αλλά και η ρωσική πλευρά δεν έχει επισήμως τοποθετηθεί, πράγμα σύνηθες, αλλά οπωσδήποτε ύποπτο.

Ομως η Ουκρανή βουλεύτρια της αντιπολίτευσης και μέλος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας, Μαριάνα Μπεζουγκλάγια, όπως και αρκετοί ουκρανικοί λογαριασμοί στην πλατφόρμα Telegram, έσπευσαν να καταγγείλουν ότι ο στόχος των ρωσικών πυραύλων δεν ήταν «άμαχοι που πήγαιναν στις εκκλησίες», αλλά μια δημόσια στρατιωτική παρέλαση και τελετή βράβευσης Ουκρανών στρατιωτικών που συμμετείχαν στην αποτυχημένη εισβολή στη ρωσική επαρχία Κουρσκ – ορμητήριο της οποίας ήταν άλλωστε το Σούμι, καθώς η (κατά πλειοψηφία ρωσόφωνη) πόλη απέχει μόλις 25 χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα.

Και όντως, αργά το βραδύ έγινε γνωστό ότι και αρκετές τοπικές πηγές –ανάμεσά τους και ο δήμαρχος της γειτονικής πόλης Κονοτόπ– επιβεβαίωσαν ότι στόχος ήταν η τελετή παρασημοφόρησης των «ηρώων»-επιζώντων της 117ης ταξιαρχίας. Μάλιστα η Μπεζουγκλάγια κατήγγειλε ευθέως τον Ουκρανό αρχιστράτηγο Σίρσκι ότι «δεν πήρε το μάθημα που έπρεπε» από αντίστοιχα παλαιότερα ρωσικά πυραυλικά χτυπήματα σε τελετές παρασημοφόρησης και, αντιθέτως, εξακολουθεί να επιτρέπει τη διεξαγωγή μαζικών στρατιωτικών συγκεντρώσεων σε κατοικημένες περιοχές...

Η «συνεκμετάλλευση»

Αυτό που δεν είπε, βέβαια, είναι πως οι Ρώσοι υποστηρίζουν ότι οι ουκρανικές ταξιαρχίες και οι εκατοντάδες ξένοι «εθελοντές»-μισθοφόροι που εισέβαλαν στο Κουρσκ πραγματοποίησαν σειρά από ειδεχθή εγκλήματα κατά Ρώσων αμάχων και γι’ αυτό έχουν ξεκαθαρίσει ότι οι πολλές εκατοντάδες των Ουκρανών αιχμαλώτων που έχουν πιάσει μετά τη συντριβή στη μάχη της Σούτζα θα δικαστούν ως «τρομοκράτες».

Οπότε είναι προφανές ότι από ρωσικής πλευράς μια τελετή απονομής μεταλλίων στους «ήρωες» που οι ίδιοι θεωρούν εγκληματίες πολέμου θα αποτελούσε μέγιστη πρόκληση και «στόχο προτεραιότητας», στην «αργκό» του Κρεμλίνου.

Ανεξάρτητα από το τι πραγματικά έγινε (και) στο Σούμι, πάντως, και αφήνοντας για μια στιγμή στην άκρη τις τεράστιες επικοινωνιακές διαστάσεις που τείνει να λάβει στα ευρωπαϊκά, αλλά περιέργως όχι τόσο στα αμερικανικά ΜΜΕ, πρέπει να δούμε το νέο πολύνεκρο χτύπημα σαν μια ψηφίδα στο ευρύτερο ουκρανικό στρατιωτικό και διπλωματικό παζλ.

Και να σταθούμε ιδιαίτερα στο «τάιμινγκ» – λίγες μόνο μέρες μετά τη νέα συνάντηση του Αμερικανού απεσταλμένου και προσωπικού φίλου του Τραμπ, Στίβεν Γουίτκοφ, με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο, που έγινε σε εξαιρετικό κλίμα. Φαίνεται μάλιστα ότι η Μόσχα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην «απόψυξη» των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τεχεράνη – ο Γουίτκοφ ξαφνικά βρέθηκε στο Ομάν, όπου πιθανότατα συναντήθηκε και προσωπικά (αν και αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί) με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών. Εχουμε λοιπόν μία σαφή εικόνα σταθερής βελτίωσης των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων, ανεξάρτητα από το αν θα υπάρξει ή όχι συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία.

Την ίδια στιγμή η αμερικανική κυβέρνηση και προσωπικά ο Τραμπ ετοιμάζονται για νέα μετωπική σύγκρουση με τον Ζελένσκι, ο οποίος αρνείται να υπογράψει την περιβόητη συμφωνία «συνεκμετάλλευσης» (διάβαζε: αρπαγής) του ουκρανικού ορυκτού πλούτου.

Σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο που διέρρευσε, μάλιστα, οι Αμερικανοί αξιώνουν, πέρα από τις «σπάνιες γαίες», να πάρουν τον έλεγχο και του στρατηγικής σημασίας αγωγού που μετέφερε ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, ο οποίος, όλως τυχαίως, «μπαίνει» στην Ουκρανία από το Κουρσκ και την πόλη Σούτζα μέσω της επαρχίας του Σούμι.

Το προγεφύρωμα

Μάλιστα το πρακτορείο Reuters ανέφερε ότι η τελευταία συνάντηση Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων την Παρασκευή στον Λευκό Οίκο για τις «σπάνιες γαίες» έγινε σε ιδιαίτερα βαρύ κλίμα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι δύο αντιπροσωπείες αντάλλαξαν προσβολές και παραλίγο να έρθουν στα χέρια!

Μην ξεχνάμε την καθαρά στρατιωτική παράμετρο: έχοντας εξαλείψει το ουκρανικό προγεφύρωμα στο Κουρσκ, και με την περίοδο της λάσπης –την περιβόητη «ρασπούτιτσα»– να τελειώνει, οι Ρώσοι φέρεται να έχουν συγκεντρώσει μεγάλες δυνάμεις στο βόρειο μέτωπο και να ετοιμάζονται για μια πιθανή μεγάλη επίθεση στο Σούμι, το Τσέρνιχοβ αλλά και στο ανατολικό Χάρκοβο, όπου έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό προγεφύρωμα κοντά στην πόλη Κουπιάνσκ, δυτικά του ποταμού Οσκόλ.

Οι Ουκρανοί από τη μεριά τους, μετά το τυχοδιωκτικό εγχείρημα και τις τεράστιες απώλειες στο Κουρσκ, δείχνουν να έχουν ξεμείνει από στρατηγικές εφεδρείες και να αδυνατούν να ενισχύσουν τα εξαντλημένα στρατεύματα στο Ντονέτσκ και τη Ζαπορόζιε, όπου οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν σταθερά και καταλαμβάνουν κατά μέσο όρο δυο-τρεις οικισμούς κάθε εβδομάδα.