Συνταγή θανάτου με εντατικοποίηση εξορύξεων

«Eνα ορυχείο δίχως άδεια για εξαγωγή άνθρακα μεγάλης κλίμακας». Ο τίτλος του ρεπορτάζ της ισπανικής αριστερής ιστοσελίδας Publico δίνει όλη την ουσία για το εργατικό δυστύχημα της Δευτέρας σε ανθρακωρυχείο της Βόρειας Ισπανίας που προκάλεσε τον θάνατο πέντε ανθρώπων και τον σοβαρό τραυματισμό τεσσάρων ύστερα από έκρηξη που προκλήθηκε από διαρροή αερίου. Ο Μάρτιος έκλεισε με το χειρότερο δυστύχημα σε ορυχείο εδώ και πολλά χρόνια. Ισως, βέβαια, ο πιο σωστός όρος θα ήταν «εργοδοτικό έγκλημα». Το ανθρακωρυχείο-παγίδα στο Θαρέου, ένα χωριό της αυτόνομης περιφέρειας της Αστούριας, λειτουργούσε με μια «θολή», ίσως και ανύπαρκτη άδεια και δεν πληρούσε τους απαραίτητους κανονισμούς ασφαλείας.

Το εν λόγω ορυχείο, το οποίο ανήκε σε ιδιώτη επιχειρηματία, σταμάτησε τις εργασίες εξόρυξης το 2018 στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για τον τερματισμό των εξορύξεων άνθρακα σε ολόκληρη την Ισπανία. Πέρυσι όμως, υπό νέα ιδιοκτησία πια, την εταιρεία Blue Solving που ανήκει στον Ισπανό επιχειρηματία Αδριάν Ροδρίγκεθ, φέρεται να έλαβε άδεια λειτουργίας από την Υπηρεσία Οικολογικής Μετάβασης, Βιομηχανίας και Οικονομικής Ανάπτυξης της Αστούριας με στόχο την διερεύνηση της πιθανότητας εξόρυξης άλλων μεταλλευμάτων (πέραν του άνθρακα) που θα χρησίμευαν για την κατασκευή γραφίτη.

Ομως, όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ της Publico, η άδεια δεν εμφανίζεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως της αυτόνομης περιφέρειας της Αστούριας. Αναφέρθηκε γραπτώς η ύπαρξή της ως απάντηση σε σχετική επερώτηση Ισπανού βουλευτή, αλλά κατά τα άλλα η τύχη της αγνοείται. Η δημοτική ομάδα του κόμματος της Ενωμένης Αριστεράς (IU) στον δήμο της Δεγκάνια όπου ανήκει το Θαρέου ρώτησε πολλές φορές τι συμβαίνει με την άδεια, χωρίς όμως να λάβει ποτέ μια ξεκάθαρη απάντηση από τον δήμαρχο. Παράλληλα, το ορυχείο του Θαρέου εμφανίζεται ως ανενεργό σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης. Στην πραγματικότητα, το ορυχείο μόνο ανενεργό δεν ήταν, αφού και εργαζόμενους είχε και σύμφωνα με τις μαρτυρίες πολλών περίοικων εξήγε καθημερινά μεγάλες ποσότητες κάρβουνου και μάλλον όχι μόνο.

Ο παράγοντας Ε.Ε.

H τραγική ειρωνεία είναι ότι λίγες μόλις μέρες πριν από το δυστύχημα στην Αστούρια, την Τρίτη 25 Μαρτίου συγκεκριμένα, η Κομισιόν δημοσιοποίησε έναν κατάλογο με τα πρώτα 47 προγράμματα στρατηγικής σημασίας για την «ενίσχυση της παραγωγής πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας στην Ευρώπη».

Κοινώς, καλεί σε εντατικοποίηση των εξορύξεων προκειμένου να αυξήσει την ευρωπαϊκή παραγωγή σε πολύτιμα μέταλλα για την τεχνολογία και τα εξοπλιστικά προγράμματα, όπως χαλκός, λίθιο, νικέλιο, βολφράμιο και άλλα, και να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα.

Η Ε.Ε. επέλεξε έξι σημεία στην Ισπανία, έξι ορυχεία (το μοιραίο ορυχείο δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο) και μία μονάδα ανακύκλωσης, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στον Νότο, στις αυτόνομες περιφέρειες της Ανδαλουσίας και της Εστρεμαδούρας. Οπως επισημαίνει η αριστερή ιστοσελίδα El Diario, όλα αυτά τα ορυχεία ανήκουν είτε σε Ισπανούς μεγαλοκαπιταλιστές είτε σε ξένες πολυεθνικές. Για παράδειγμα, η καναδική First Quantum Minerals, η οποία βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με το κράτος του Παναμά, η κυβέρνηση του οποίου αποφάσισε το κλείσιμο ενός ορυχείου χαλκού, και η περίφημη BlackRock, η μεγαλύτερη επενδυτική εταιρεία στον κόσμο.

Με ποια εχέγγυα και ποιες ασφαλιστικές δικλίδες για τους εργαζόμενους και το περιβάλλον θα πραγματοποιηθούν αυτά τα «μεγαλόπνοα» ευρωπαϊκά σχέδια; Απαντήσεις προς το παρόν δεν υπάρχουν. Το δε φονικό δυστύχημα στην Αστούρια δεν προαναγγέλλει τα καλύτερα. Οχι βέβαια πως η Ισπανία είναι η μόνη χώρα όπου θυσιάζονται ανθρώπινες ζωές στον βωμό του κέρδους. Κάτι μας λέει όμως ότι αν μπει σε εφαρμογή το «όραμα» της Ε.Ε. για εξορύξεις παντού, τα επόμενα χρόνια θα προκύψουν και αρκετές «Σκουριές» ανά την Ευρώπη.