Ηχηρό καμπανάκι Κομισιόν στην Ελλάδα για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων

Νέος πονοκέφαλος για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στην χώρα μας, επειδή δεν ευθυγραμμίστηκε με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (οδηγία 2016/798, που καλύπτει τις απαιτήσεις ασφαλείας για το σιδηροδρομικό σύστημα στο σύνολό του). 

Στην Ελλάδα, η Κομισιόν θεωρεί ότι υπήρξαν μακροχρόνιες ελλείψεις στην εφαρμογή της οδηγίας από την έναρξη ισχύος της, οι οποίες είναι συστημικές και απορρέουν επίσης από την έλλειψη κουλτούρας ασφάλειας στους εμπλεκόμενους οργανισμούς.

Η Επιτροπή σημειώνει ότι μετά την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων σχετικά με την κατάσταση της εφαρμογής και της εφαρμογής της ενωσιακής σιδηροδρομικής νομοθεσίας στην Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο δράσης, μετά από διαβουλεύσεις και σε συμφωνία με τις υπηρεσίες της Επιτροπής.

Το σχέδιο δράσης προσφέρει μια βάση για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και υπάρχει καλή πρόοδος στην εφαρμογή του, με την Ελλάδα να υποβάλλει ανά δίμηνο εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Ωστόσο, οι ελλείψεις στην εφαρμογή της οδηγίας εξακολουθούν να υφίστανται. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον δύο μήνες προθεσμία για να απαντήσει επίσημα και να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις.

Επίσης, η Κομισιόν καλεί την χώρα μας, την Βουλγαρία, την Ισπανία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Πολωνία και την Πορτογαλία να μεταφέρουν πλήρως τους κανόνες της Ε.Ε. σχετικά με τα διόδια για τη χρήση οδικών υποδομών. Η σχετική οδηγία για την θεσπίζει κοινούς κανόνες για την επιβολή τελών, που βασίζονται στην απόσταση και χρονικών τελών χρήσης επιτρέποντας στα κράτη μέλη να ανακτούν το κόστος των υποδομών (κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση).

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2022/362 περιλαμβάνει πλέον τα επιβατικά αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα πούλμαν και τα μικρά βαρέα οχήματα. Η αναθεωρημένη οδηγία απαιτεί επίσης από τις χώρες να συμπεριλάβουν το περιβαλλοντικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα συστήματα χρέωσης για τον καθορισμό των τελών με βάση τις εκπομπές CO2 ενός οχήματος, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και την ενθάρρυνση καθαρότερων βαρέων οχημάτων. Η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο ήταν η 25η Μαρτίου 2024. Όμως, τα οκτώ κράτη μέλη δεν έχουν κοινοποιήσει μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. 

Και άλλες προειδοποιητικές επιστολές στην Ελλάδα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα (INFR(2024)2243), επειδή δεν συμμορφώθηκε με τους κανόνες σχετικά με τις διαδικασίες χορήγησης αδειών για τη χρήση δημόσιων παράκτιων περιοχών.

Στην Ελλάδα, οι οικονομικοί φορείς, όπως τα εστιατόρια, μπορούν να κάνουν χρήση των παραλιών που γειτνιάζουν με τις εγκαταστάσεις τους χωρίς καμία διαδικασία επιλογής με διαγωνισμό. Η Επιτροπή διαπιστώνει συγκεκριμένα ότι η ελληνική νομοθεσία, φαίνεται να είναι ασυμβίβαστη με την οδηγία για τις υπηρεσίες (οδηγία 2006/123/ΕΚ) και την αρχή της ελευθερίας εγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΛΕΕ. Η οδηγία ορίζει ότι στις περιπτώσεις αυτές, τα κράτη - μέλη πρέπει να εφαρμόζουν διαδικασία επιλογής ανοικτή σε όλους τους δυνητικούς υποψηφίους, εξασφαλίζοντας πλήρη αμεροληψία και διαφάνεια. 

Η Επιτροπή θα κινήσει διαδικασία επί παραβάσει και γιατί δεν εφάρμοσε την απαιτούμενη τεχνολογία αναγνώρισης αεροσκαφών, όπως επιτάσσει ο κανονισμός 2017/373 της Ε.Ε., ο οποίος διέπει τα συστήματα διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας και αεροναυτιλίας. Η δυνατότητα αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση των υπηρεσιών επιτήρησης και την αύξηση της αποτελεσματικότητας του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, εξασφαλίζοντας ακριβέστερο εντοπισμό αεροσκαφών.

Παρά τη συμφωνία του 2020 μεταξύ του Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EASA) και της Ελληνικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία των απαραίτητων συστημάτων ραντάρ, η διορθωτική ενέργεια παραμένει σε εκκρεμότητα.

Όπως σημειώνουν από την Επιτροπή, η εγκατάσταση σύγχρονων ραντάρ θα εξασφάλιζε τη διαλειτουργικότητα της Ελλάδας με άλλα κράτη - μέλη, που ήδη χρησιμοποιούν αυτά τα συστήματα, και τελικά θα αύξανε τη χωρητικότητα του εναέριου χώρου, κάτι που είναι απαραίτητο, λαμβάνοντας υπόψη τα υψηλότερα επίπεδα κυκλοφορίας στον ελληνικό εναέριο χώρο, ιδίως κατά τη θερινή περίοδο. οι πληροφορίες που παρείχε η ΥΠΑ σε απάντηση του αιτήματος της Επιτροπής δεν παρέχουν ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με το πότε θα εφαρμοστεί ουσιαστικά η δυνατότητα αναγνώρισης αεροσκαφών στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον δύο μήνες προθεσμία για να ανταποκριθεί.

Η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να εφαρμόσει διαδικασίες προσέγγισης βάσει επιδόσεων στους αερολιμένες, γιατί δεν έχει θεσπίσει τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή διαδικασιών προσέγγισης βάσει επιδόσεων (PBN) στα ελληνικά αεροδρόμια, όπως απαιτείται από τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ) 2018/1048 και 2018/1139 της Επιτροπής.

Οι τρέχουσες λειτουργίες προσγείωσης στα ελληνικά αεροδρόμια είναι ασφαλείς. Ωστόσο, η εφαρμογή των διαδικασιών προσέγγισης PBN που λείπουν στα ελληνικά αεροδρόμια θα επιτρέψει στους πιλότους να προσγειώνονται με κάθετη καθοδήγηση, βελτιώνοντας περαιτέρω την ασφάλεια. Η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2024. Η απάντηση της Ελλάδας, με ημερομηνία 19 Ιουνίου, δεν παρέχει ικανοποιητικά στοιχεία, ούτε για την εφαρμογή των διαδικασιών PBN στα ελληνικά αεροδρόμια, ούτε για την εφαρμογή των διορθωτικών μέτρων που συμφωνήθηκαν μεταξύ του Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελληνικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί την Ελλάδα και την Κύπρο να βελτιώσουν την επεξεργασία των αποβλήτων, καθώς εφαρμόζουν ορθά την οδηγία για τους χώρους υγειονομικής ταφής (οδηγία 1999/31/ΕΚ) και την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα (οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (2018/851). 

Η πρώτη οδηγία καθορίζει πρότυπα για τους χώρους υγειονομικής ταφής, ώστε να αποτρέπονται οι δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, το νερό, το έδαφος και τον αέρα. Η οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα υποχρεώνει τα κράτη - μέλη να λαμβάνουν μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται ότι μόνο τα απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Οι χώρες πρέπει να διαχειρίζονται τα απόβλητα με τρόπο, που δεν θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2021 σχετικά με ελλείψεις σε 84 χώρους υγειονομικής ταφής, αλλά και σχετικά με την αποτυχία της χώρας να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο και επαρκές δίκτυο εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. Τον Δεκέμβριο του 2021, η Κομισιόν έστειλε προειδοποιητική επιστολή και στην Κύπρο για την παράλειψη να διασφαλίσει ότι τα απόβλητα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία και για την παράλειψη να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο και επαρκές δίκτυο εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. 

Οι ελλείψεις αφορούσαν τρεις χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Έχοντας αξιολογήσει την απάντηση που υπέβαλαν οι ελληνικές και οι κυπριακές αρχές και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλοι οι χώροι υγειονομικής ταφής εξακολουθούν να μην συμμορφώνονται. Επιπλέον, η δυναμικότητα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων πριν από την υγειονομική ταφή και στις δύο χώρες είναι ανεπαρκής για την επεξεργασία σύμμεικτων αστικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη προς την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες έχουν πλέον δύο μήνες προθεσμία για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κύπρο, τη Λετονία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Μάλτα, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, επειδή δεν συμμορφώθηκαν με τους κανόνες της Ε.Ε. για τα επαγγελματικά προσόντα (οδηγία 2005/36/ΕΚ).

Οι κανόνες αυτοί διευκολύνουν τους επαγγελματίες να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε προσωρινή και περιστασιακή βάση σε διάφορα κράτη - μέλη, ενώ παράλληλα εγγυώνται την προστασία των καταναλωτών και των πολιτών. Κατ' εξαίρεση, τα κράτη - μέλη μπορούν να ελέγχουν τα προσόντα πριν επιτρέψουν την παροχή υπηρεσιών. Τέτοιοι προηγούμενοι έλεγχοι μπορούν να καθυστερήσουν σημαντικά την έναρξη των δραστηριοτήτων και, ως εκ τούτου, μπορούν να επιβληθούν μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις, ιδίως όταν η έλλειψη επαγγελματικών προσόντων θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη της υγείας ή της ασφάλειας του αποδέκτη της υπηρεσίας.