Ολοταχώς προς ακροδεξιά πρωτιά

Mε την Ακροδεξιά να συνεχίζει να προηγείται και σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις παραμονές των εκλογών (όπως, άλλωστε, συνέβαινε εδώ και σχεδόν δύο χρόνια), συνολικά 6.346.029 ψηφοφόροι στην Αυστρία -κατά 51.000 λιγότεροι εκείνων κατά την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση πριν ακριβώς από μία πενταετία, στις 29 Σεπτεμβρίου 2019- καλούνται αύριο Κυριακή να εκλέξουν για τα επόμενα πέντε χρόνια, από εννέα υποψήφια κόμματα, τα 183 μέλη της νέας Βουλής, χωρίς να μπορεί να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη για τη σύνθεση του μελλοντικού κυβερνητικού συνασπισμού που θα διαδεχθεί τον σημερινό, κυβερνώντα από τον Ιανουάριο 2020, του δεξιού Λαϊκού Κόμματος και των Πράσινων.

Το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων -κατ’ ευφημισμόν «δεξιό λαϊκιστικό» του διαβόητου Γεργκ Χάιντερ των δεκαετιών 1980, 1990 και 2000- διεκδικεί με τον νυν αρχηγό του και εκπρόσωπο της ακραίας πτέρυγάς του, τον Χέρμπερτ Κικλ, το αξίωμα του «λαϊκού καγκελάριου» (όπως ο ίδιος το αποκαλεί και που είναι όρος της ναζιστικής περιόδου), με πολύ καλές προοπτικές να έλθει πρώτο, πρώτη φορά στην Ιστορία σε αναμέτρηση σε εθνικές εκλογές, επαναλαμβάνοντας την «πρωτιά» του στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.

Για το Λαϊκό Κόμμα -το οποίο, όπως και τα γερμανικά Χριστιανοδημοκρατική Ενωση και Χριστιανοκοινωνική Ενωση, ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, εκπροσωπώντας δεξιές, συντηρητικές πολιτικές- επικεφαλής υποψήφιος είναι ο αρχηγός του και σημερινός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ. Ο ίδιος έχει απορρίψει μια μετεκλογική κυβερνητική συνεργασία, τουλάχιστον με τον Χέρμπερτ Κικλ, αλλά όχι κατηγορηματικά με τους ίδιους τους Ελεύθερους, με τους οποίους το Λαϊκό Κόμμα είχε συγκυβερνήσει στο διάστημα 2000-2006, όπως επίσης μεταξύ 2017 και 2019.

Αριστερές θέσεις

Οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν επικεφαλής υποψήφιό τους τον από τον Ιούνιο 2023 νέο αρχηγό τους, Αντρέα Μπάμπλερ, ο οποίος, με καθαρές αριστερές θέσεις, πρεσβεύει μια ηπιότερη μεταναστευτική πολιτική, ένα κοινωνικό κράτος πρόνοιας, πιστό στο καθεστώς ουδετερότητας της χώρας, μακριά από τις πολύπλευρες επιδιώξεις ένταξής της στο ΝΑΤΟ. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980 ονομαζόταν Σοσιαλιστικό) κυβερνούσε στην Αυστρία με τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις και τις απόλυτες πλειοψηφίες (σε καθεστώς απλής αναλογικής) του αρχηγού του, του ιστορικού καγκελάριου Μπρούνο Κράισκι, από το 1970 μέχρι το 1983 και ηγούνταν κατόπιν, μέχρι το 2017, των κυβερνήσεων συνασπισμού του με το Λαϊκό Κόμμα (με εξαίρεση την περίοδο 2000-2006 της δεξιάς-ακροδεξιάς διακυβέρνησης υπό τον καγκελάριο Βόλφγκανγκ Σιούσελ του Λαϊκού Κόμματος).

Οι Πράσινοι, που συμμετέχουν από τον Ιανουάριο του 2020 ως μικρότερος εταίρος στην κυβέρνηση συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα, έχουν κορυφαίο υποψήφιό τους τον αρχηγό τους και σημερινό αντικαγκελάριο, Βέρνερ Κόγκλερ, ενώ του θεωρούμενου ως νεοφιλελεύθερου κόμματος ΝΕΟΣ (Νέα Αυστρία) ηγείται ως υποψήφια η αρχηγός του, Μπεάτε Μάινλ-Ράιζινγκερ.

Πιθανότητες για είσοδό του στη νέα Βουλή –για την οποία απαιτείται ποσοστό 4%– φαίνεται να έχει το σχετικά νέο, με αριστεροφιλελεύθερες τάσεις Κόμμα της Μπίρας με επικεφαλής τον 37χρονο γιατρό και τραγουδιστή της πανκ ροκ Ντομινίκ Βλάζνι, που ήταν υποψήφιος και στις προεδρικές εκλογές του 2022, αλλά ήρθε τέταρτος.

Ο Τομπίας Σβάιγκερ είναι ο επικεφαλής υποψήφιος του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστρίας, που εκπροσωπεί καθαρά αριστερές θέσεις, αγωνιζόμενο για δημοκρατικό και οικολογικό σοσιαλισμό και το οποίο δεν αποκλείεται να συγκεντρώσει το απαραίτητο 4% και να εκπροσωπηθεί στην αυστριακή Βουλή πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του 1950. Αντίθετα, αποσπά εδώ και πολλά χρόνια πάνω από το 20% στο Γκρατς, τη δεύτερη σε πληθυσμό αυστριακή πόλη, όπου κατέχει από το 2021, ως πρώτο κόμμα, με την Ελκε Καρ το αξίωμα του δημάρχου, ενώ ήρθε δεύτερο στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στην «πόλη του Μότσαρτ», στο Ζάλτσμπουργκ.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το Κόμμα των Ελευθέρων φέρεται να βρίσκεται στο 28%, το Λαϊκό Κόμμα στο 25%, οι Σοσιαλδημοκράτες στο 21%, το ΝΕΟΣ στο 9%, οι Πράσινοι στο 8%, το Κόμμα της Μπίρας και επίσης το Κομμουνιστικό σε ένα ποσοστό από 3% το καθένα.

Πλήρης ασάφεια και προβληματισμός κυριαρχούν παραμονή των εκλογών ως προς τη μελλοντική κυβέρνηση στη Βιέννη, καθώς, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες δημοσκοπήσεις και σε περίπτωση επαλήθευσής τους, ένας πιθανός μεγάλος συνασπισμός Λαϊκού Κόμματος και Σοσιαλδημοκρατών μάλλον δεν θα συγκέντρωνε την απαιτούμενη πλειοψηφία των 92 εδρών (στο σύνολο των 183) στη Βουλή.

Πρώτη φορά από την προσωρινή πρώτη μεταπολεμική κυβέρνηση υπό τον καγκελάριο Καρλ Ρένερ το 1945, ένας τρικομματικός συνασπισμός θα μπορούσε να είναι τώρα απαραίτητος για την επίτευξη κυβερνητικής πλειοψηφίας, μέσα από μια συμφωνία για κυβερνητική συνεργασία μεταξύ Λαϊκού Κόμματος, Σοσιαλδημοκρατών και Πράσινων ή του ΝΕΟΣ στη θέση τους.

Προεδρικό «μπλόκο»

Από την πλευρά του, το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων, στην περίπτωση που, ως πρώτο κόμμα, λάμβανε την εντολή από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν -πράγμα μάλλον απίθανο, καθώς ο ίδιος στο παρελθόν είχε αποκλείσει κάτι τέτοιο-, θα μπορούσε να ηγηθεί μιας κυβέρνησης με το Λαϊκό Κόμμα, πράγμα που φαίνεται πως δεν θα δεχόταν ο αρχηγός του και νυν καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ, πολύ δε περισσότερο με επικεφαλής της τον αρχηγό των Ελευθέρων Χέρμπερτ Κικλ.

Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στις 29 Σεπτεμβρίου 2019, το Λαϊκό Κόμμα, με επικεφαλής του τον θεωρούμενο άκρα λαϊκιστή και μετέπειτα καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς (ο οποίος παραιτήθηκε και αποχώρησε από την πολιτική τον Οκτώβριο του 2021 εξαιτίας σκανδάλου δημοσίας χρηματοδότησης ευνοϊκών για τον ίδιο δημοσκοπήσεων και για ψευδορκία του στη Βουλή), είχε έλθει πρώτο με ένα 37%.

Σε έρευνα ως προς τα θέματα που συζητούνταν συχνά και κυριάρχησαν στην τωρινή προεκλογική εκστρατεία, το Μεταναστευτικό βρέθηκε στην πρώτη θέση με ποσοστό 44%, το 43% των ερωτηθέντων ανέφερε την ασφάλεια και τον πόλεμο, το 33% την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος και το 32% την οικονομία, με το θέμα της μετανάστευσης να αναφέρεται σημαντικά πάνω από τον μέσο όρο από τους υποστηρικτές του FPÖ (71%), ενώ οι ψηφοφόροι των Πράσινων ανέφεραν ως σημαντικότερη την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος (52%)