Οι ανεπαρκείς κυβερνητικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της επιταχυνόμενης κλιματικής κρίσης παραβιάζουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αποφάνθηκε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με μια δεσμευτική και τελεσίδικη απόφαση-ορόσημο –την πρώτη ανάλογη που εκδίδει διεθνές δικαστήριο, δημιουργώντας δεδικασμένο– το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η Ελβετία παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της, αποτυγχάνοντας να τους προστατέψει από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Πιο συγκεκριμένα, οι 17 δικαστές της ολομέλειας του ΕΔΔΑ –που αποτελεί τον δικαστικό βραχίονα του 46μελούς Συμβουλίου της Ευρώπης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι 27 χώρες της Ε.Ε.– έκριναν ότι το ελβετικό κράτος παραβίασε το Αρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που εγγυάται «το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής», αφού διαπίστωσαν ότι «υπήρχαν ορισμένα κρίσιμα κενά» στους κανονισμούς για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, όπως η αδυναμία ποσοτικοποίησης των ορίων για τις εθνικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Εντονοι καύσωνες
Με την ιστορική του ετυμηγορία το ΕΔΔΑ –που αυτοαποκαλείται «η συνείδηση της Ευρώπης»– δικαίωσε την ελβετική ένωση Ηλικιωμένες για το Κλίμα (KlimaSeniorinnen), μια ομάδα περίπου 2.500 γυναικών ηλικίας 73 ετών κατά μέσο όρο, που είχε προσφύγει στο δικαστήριο του Στρασβούργου, καταγγέλλοντας τις «αποτυχίες των ελβετικών αρχών» για την προστασία του κλίματος, οι οποίες μπορεί να «βλάψουν σοβαρά» την υγεία τους.
Οπως κατέθεσαν χαρακτηριστικά οι Ελβετίδες, καταπατήθηκαν τα δικαιώματά τους επειδή ως ηλικιωμένες έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε καύσωνες που έχουν γίνει εντονότεροι και συχνότεροι λόγω της συνεχιζόμενης εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, υποστηρίζοντας ότι η Ελβετία θα πρέπει να κάνει ό,τι της αναλογεί για να φρενάρει την υπερθέρμανση του πλανήτη μας με βάση τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Μεταξύ άλλων, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι ελβετικές αρχές δεν ενήργησαν έγκαιρα ώστε να καταλήξουν σε μια συγκροτημένη και αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δίνοντάς τους εντολή να καταβάλουν στην ένωση αποζημίωση 80.000 ευρώ μέσα σε τρεις μήνες. Το δικαστήριο «κατοχύρωσε ότι η προστασία του κλίματος αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα», δήλωσε περιχαρής η δικηγόρος των γυναικών, Κορντίλια Μπαρ. «Είναι μια τεράστια νίκη για μας και ένα νομικό προηγούμενο για όλα τα κράτη του Συμβουλίου της Ευρώπης».
Είναι «μόνο η αρχή του δικαστικού αγώνα για το κλίμα», συμπλήρωσε η γνωστή ακτιβίστρια για την προστασία του κλίματος, Γκρέτα Τούνμπεργκ, που βρέθηκε χθες στο Στρασβούργο για να παραστεί στην ανακοίνωση της απόφασης. «Σε ολόκληρο τον κόσμο», τόνισε, «όλο και περισσότεροι άνθρωποι πηγαίνουν τις κυβερνήσεις τους στα δικαστήρια, καθιστώντας τες υπεύθυνες για τις πράξεις τους». Για τολμηρή ετυμηγορία υπέρ ενός βιώσιμου μέλλοντος έκανε λόγο η Σαρλότ Μπλατνέρ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης που ειδικεύεται στο κλιματικό δίκαιο.
«Η φύση κι η βαρύτητα της απειλής της κλιματικής αλλαγής καθώς και η επείγουσα ανάγκη αποτελεσματικής αντιμετώπισής της», επισήμανε, «απαιτούν από τις κυβερνήσεις να μπορούν και να πρέπει να λογοδοτούν για την έλλειψη επαρκούς δράσης τους», αφού συνεχίζουν να γεμίζουν την ατμόσφαιρα με αέρια που εκπέμπονται λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων και κάνουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο βίαια.
Η απόφαση του ΕΔΔΑ δημιουργεί δεδικασμένο και για τα 46 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, υπογράμμισε από την πλευρά του το ελβετικό τμήμα της Greenpeace. «Ολες αυτές οι χώρες μπορούν τώρα να κληθούν από τους πολίτες τους να εξετάσουν την κλιματική πολιτική τους, προκειμένου να εγγυηθούν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με βάση αυτή τη νομολογία», ανέφερε, αναγγέλλοντας μάλιστα ότι θα επιδιώξει πλέον να προσφύγει μαζί με τις Ηλικιωμένες για το Κλίμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Ο πιο ζεστός Μάρτιος
Το ΕΔΔΑ απέρριψε πάντως άλλες δύο παρόμοιες προσφυγές, επειδή δεν πληρούσαν τα κριτήρια παραδεκτού. Η μία είχε υποβληθεί από ομάδα νεαρών Πορτογάλων και στρεφόταν κατά των κυβερνήσεων 32 χωρών, ενώ η άλλη είχε κατατεθεί από Γάλλο πρώην δήμαρχο και στρεφόταν κατά της γαλλικής κυβέρνησης.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Ελβετίας ανακοίνωσε αμήχανα ότι θα εξετάσει τα μέτρα που πρέπει να λάβει μετά τη δικαστική απόφαση. Το ακροδεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα πάντως, η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας που συμμετέχει στην κυβέρνηση, μίλησε για «σκάνδαλο» και «παρέμβαση» στην εσωτερική πολιτική από το ΕΔΔΑ, ζητώντας να αποχωρήσει η Ελβετία από το Συμβούλιο της Ευρώπης…
Αντί επιλόγου, αξίζει να σημειωθεί ότι, λόγω και του κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο, ο φετινός Μάρτης ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί στα μετεωρολογικά χρονικά και ο δέκατος συναπτός μήνας ιστορικά υψηλής ζέστης. Αυτό ανακοίνωσε χθες, λίγες ώρες πριν από την ετυμηγορία του ΕΔΔΑ, η υπηρεσία για την κλιματική αλλαγή του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus, χτυπώντας νέο καμπανάκι και για τη μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια των θαλασσών που έφτασε σε νέο «σοκαριστικό» υψηλό.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας