Το Βέλγιο άλλαξε και ξανασυστήνεται

Ενα… διαφορετικό Βέλγιο, πολύ αλλιώτικο από το κέντρο αποφάσεων με τους γραφειοκράτες, τους αυστηρούς θεσμούς και τους λομπίστες, επιχειρεί να πλασάρει η βελγική προεδρία της Ε.Ε. που ξεκίνησε στις αρχές του 2024. Με σύνθημα «η Ευρώπη γυρίζει στο σπίτι της», οι πολιτικοί αντελήφθησαν σωστά ότι είναι μια καλή ευκαιρία να «ξαναπουλήσουν» τη χώρα τους για ένα σωρό από απρόβλεπτους λόγους: από βιοτεχνολογία έως οικοτουρισμό!

Είναι μια χώρα βαθιά διχασμένη: αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι διαθέτει τουλάχιστον τρεις υπουργούς για κάθε χαρτοφυλάκιο - έναν για καθεμία από τις επίσημες γλώσσες που ομιλούνται στη χώρα. Και πάνε μαζί, προκειμένου να κρατηθεί η «χρυσή ισορροπία».

Η προεδρία δε θέλησε να πάρει θέση στο ερώτημα ποια περιοχή έχει τα καλύτερα πρότζεκτ: η Φλάνδρα (ολλανδόφωνοι), η Βαλλονία (γαλλόφωνοι) ή οι Βρυξέλλες, η πόλη με τις περισσότερες αντιπροσωπείες στον κόσμο μετά το Ντουμπάι. Οργάνωσε έναν… γύρο (tour) στο Βέλγιο για τους ανταποκριτές της Ε.Ε. που έχουν έδρα στις Βρυξέλλες και παρουσίασε μια εντελώς διαφορετική εικόνα από αυτήν που γνωρίζαμε.

Οι διαφορές μεταξύ των περιοχών δεν κρύβονται, αλλά όλο το «βελγικό πακέτο» έχει πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις. Ενα πολύ καλό παράδειγμα για την Ελλάδα που θα έχει την προεδρία το δεύτερο εξάμηνο του 2027!

Λιμάνι, διαμάντια, κόκα

144.000 τετραγωνικά μέτρα, κάτι σαν 20.820 γήπεδα ποδοσφαίρου. 1.400 εταιρείες με 164.000 θέσεις εργασίας. Και 20,8 δισεκατομμύρια προστιθέμενη αξία, δηλαδή το 4,5% του ΑΕΠ του Βελγίου.

Τα μεγέθη για το λιμάνι της Αμβέρσας, το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος στην Ευρώπη και πρώτο σε εξαγωγές, προκαλούν… πονοκέφαλο. Περισσότερα από 20.000 πλοία τον χρόνο «δένουν» στο λιμάνι του Βελγίου, που συμπεριλαμβάνει επίσης και την ακόμα πιο βόρεια Μπριζ. Ενα στιβαρό και συγκροτημένο σύμπλεγμα λειτουργιών που συγκρίνεται με τα μεγαλύτερα του κόσμου.

«Από το λιμάνι μας εξάγονται τα περισσότερα αυτοκίνητα της Ευρώπης, δηλαδή 3,5 εκατ. αυτοκίνητα τον χρόνο. Είμαστε ακόμα το μεγαλύτερο… γαλλικό λιμάνι. Επίσης, είμαστε o μεγαλύτερος ολοκληρωμένος χημικός κόμβος στην Ευρώπη, που συγκεντρώνουμε το 15% της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου με 1.000 χιλιόμετρα αγωγών. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία έχει στρέψει εδώ, δηλαδή δυτικά της, το ενδιαφέρον της για την αγορά ενέργειας», μας είπε ο Ζακ Βαντερμέιρεν, διευθύνων σύμβουλος του λιμανιού.

«Αλλά ταυτόχρονα είμαστε και σημαντικό λιμάνι για τα κρουαζιερόπλοια στην περιοχή της Μπενελούξ με 1 εκατ. ταξιδιώτες τον χρόνο!», συμπλήρωσε, θέλοντας να περιγράψει την πολυμορφία των υπηρεσιών που προσφέρονται.

Οι Φλαμανδοί έχουν σκεφτεί τα πάντα: σύνδεση με όλους τους τρόπους για μεταφορά όλων των υλικών παντού και εύκολα. Η γεωγραφική θέση του Βελγίου, που συνορεύει με Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία και Λουξεμβούργο, σίγουρα είναι καθοριστική, αλλά η κυριαρχία στη Βόρεια Θάλασσα μετά το Ρότερνταμ ήταν λόγω Brexit στρατηγικός σχεδιασμός.

Στο εμβληματικό κτίριο του λιμανιού της Αμβέρσας που έχει σχεδιαστεί από την Ιρακινοβρετανή αρχιτεκτόνισσα Zaha Hadid, ο CEO και ο συνεργάτης του, Εργουιν Φερσταέλεν, υπεύθυνος για την ψηφιακή μετάβαση και καινοτομία, μας περιέγραψαν πώς το λιμάνι γίνεται μέρα με τη μέρα ψηφιακό και πράσινο, όπως ακριβώς επιτάσσει η «Πράσινη Συμφωνία» της Ε.Ε.

Το λιμάνι κατέγραψε πέρυσι και το ρεκόρ κατασχέσεων κοκαΐνης στην Ευρώπη. Το οργανωμένο έγκλημα καλά κρατεί – αν και κανείς δεν θα μάθει αν οι 110 τόνοι κόκας εντοπίστηκαν λόγω των «ψηφιακών ματιών» που… σκανάρουν συνεχώς.

Το έγκλημα έχει βγει από τα στενά όρια του λιμανιού και έχει φτάσει στις γειτονιές της Αμβέρσας. Μια πόλη στην οποία κοσμοπολίτικος αέρας φυσάει στους δρόμους-αστακούς των πανάκριβων διαμαντιών, τους οίκους των ξακουστών μόδιστρων και τα υπερμοντέρνα εστιατόρια. Το χρήμα δεν κρύβεται…

Κρασί από Βαλλονία

Με περισσότερες από 1.500 μπίρες, το Βέλγιο είναι μία από τις μεγαλύτερες παραγωγικές δυνάμεις μπίρας στην Ευρώπη. Προ κορονοϊού μάλιστα, η μικρή χώρα των μόλις 31.000 τετρ. χιλιομέτρων είχε αναδειχθεί στη μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη μπίρας στον κόσμο!

Η βελγική προεδρία επιχειρεί να πείσει τώρα ότι το Βέλγιο παράγει και κρασιά - και μάλιστα εύγευστα και πανάκριβα! Συνολικά το Βέλγιο έχει παραπάνω από 200 οινοπαραγωγούς, από τους οποίους οι 60 είναι στη Βαλλονία και παράγουν 15 εκατ. λίτρα κρασιού κάθε χρόνο. Η παραγωγή μεγαλώνει γρήγορα: το 2022 διπλασιάστηκε συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο, σε μια προσπάθεια να πέσει και η τιμή.

Ενάντια στις «κακές γλώσσες» των Φλαμανδών που θέλουν τους Βαλλόνους τεμπέληδες και άρα φτωχούς, η περιοχή έχει βαλθεί να αποδείξει το αντίθετο. Εκεί που βρίσκονταν τα ορυχεία και τα κάρβουνα και κανείς δεν ήθελε να μείνει, σήμερα αναπτύσσονται επιχειρήσεις και μεγαλόπνοα σχέδια που έχουν επαναφέρει κόσμο στην περιοχή.

Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι το Brussels South Charleroi BioPark. «Η Βαλλονία είναι γνωστή ως η κοιλάδα της βιοτεχνολογίας στην Ευρώπη και έδρα του οικοσυστήματος των καινοτόμων επιστημών», μας εξήγησε ο Ντομινίκ Ντεμοντέ, διευθυντής του βιοπάρκου, το οποίο αποτελεί κέντρο για την έρευνα νέων φαρμάκων και εμβολίων (εδώ παρασκευάζεται και το εμβόλιο κατά του κόβιντ).

Οι Βρυξέλλες της τέχνης και της αρχιτεκτονικής

Εκεί συναντιούνται τρία κορυφαία ερευνητικά ινστιτούτα της Ευρώπης με 3.200 εξειδικευμένους επιστήμονες, αλλά και φαρμακευτικών εταιρειών. Εκεί θα ανοίξει και το Euro Biotech Campus το 2025, με 25 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το κέντρο θα στοχεύει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση της έλλειψης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της βιοτεχνολογίας.

Αγνωστο γιατί, ο Αντρέ Σιτροέν, ο Γάλλος ιδιοκτήτης της γνωστής μάρκας αυτοκινήτων, διάλεξε να κάνει το μεγαλύτερο γκαράζ της βιομηχανίας του στις Βρυξέλλες. Στις αρχές του 1930, έχτισε ένα γυάλινο παλάτι ύψους 21 μέτρων, που είναι διάσημο για τη στρογγυλεμένη είσοδό του η οποία διασφαλίζει ότι το κτίριο λούζεται στο φως.

Το εργοστάσιο έκλεισε στις Βρυξέλλες, το κτίριο αγοράστηκε τελικά από τον Δήμο Βρυξελλών. Και τώρα αναμένεται να μετατραπεί στο μεγαλύτερο πολιτιστικό κέντρο της Ευρώπης, όπως μας είπαν οι υπεύθυνοι πολιτικοί και αρχιτέκτονες.

Το σημείο θα φιλοξενήσει ένα μουσείο σύγχρονης και μοντέρνας τέχνης, ένα κέντρο αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, αλλά και έναν χώρο για προσωρινές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Αναμένεται να είναι έτοιμο το 2025 και οι δημιουργοί του θεωρούν ότι θα καταφέρει να ενώσει την κοσμοπολίτικη πλευρά των Βρυξελλών με τον πιο περιθωριακό, μη ενσωματωμένο εν πολλοίς μεταναστευτικό πληθυσμό που βρίσκεται ακριβώς μετά το κανάλι.

Λίγο πιο πέρα, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα, το Tour and Taxis, επιχειρεί να συνδυάσει μοντέρνες κατοικίες, ελεύθερους χώρους, πράσινο, άθληση, εμπόριο και ψυχαγωγία. Παλιός σταθμός τρένου που λειτουργούσε έως το 1980, σήμερα βρίσκεται σε χέρια ιδιωτών που συνεχώς επενδύουν. Σκοπός, να δώσει πνοή σε μια περιοχή που θεωρείται γενικά υποβαθμισμένη. Ενα στοίχημα που φαίνεται ότι έχει πιθανότητες να κερδηθεί.