Αλλαγή σελίδας με επικράτηση της φιλελεύθερης, φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης και απροσδόκητη «εκθρόνιση» του υπερσυντηρητικού, εθνικιστικού και ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) από την εξουσία έδειχναν τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα των κυριακάτικων εκλογών στην Πολωνία.
Για «αναγέννηση» της χώρας έσπευσε να μιλήσει ο Πολωνός πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, κηρύσσοντας τη νίκη του κεντροδεξιού Συνασπισμού Πολιτών (KO) του οποίου ηγείται και στον οποίο συμμετέχουν το κόμμα του Πλατφόρμα Πολιτών και άλλα μικρότερα.
Με καταμετρημένο πάνω από το 90% των ψήφων, η πύρρειος νίκη του PiS και των συμμάχων του στο μπλοκ της Ενωμένης Δεξιάς θεωρούνταν οριστική. Προηγούνταν μεν, με μειωμένο όμως ποσοστό 36,4% και έχοντας χάσει πια την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των 460 εδρών.
Από την άλλη, o KO του Τουσκ βρισκόταν στη δεύτερη θέση με 29,7%, ενώ οι εν δυνάμει κυβερνητικοί του εταίροι ακολουθούσαν, με τον κεντρώο Τρίτο Δρόμο στο 14,5% και το κόμμα της Αριστεράς στο 8,4%. Από κοινού ξεπερνούσαν άνετα τις 231 έδρες που απαιτούνται για κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έχοντας πλέον τη δυνατότητα να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Η κακή δε εκλογική επίδοση του ακροδεξιού κόμματος Συνομοσπονδία, που ήταν πέμπτο με 7,2%, συνέτριβε και τις τελευταίες ελπίδες του PiS να συγκροτήσει μαζί του κυβέρνηση, ώστε να παρατείνει την 8ετή κυριαρχία του για άλλα τέσσερα χρόνια.
Εντυπωσιακή ήταν εξάλλου η μαζικότατη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία που έφτασε το 73% -το υψηλότερο ποσοστό από την πτώση του κομμουνισμού στην Πολωνία το 1989-, γεγονός που αντανακλά τα τεράστια διακυβεύματα αυτής της αναμέτρησης και την αγωνία των ψηφοφόρων για τη μελλοντική πορεία της χώρας μετά το αντιδημοκρατικό πισωγύρισμα επί διακυβέρνησης PiS, που υπονόμευσε την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και των περισσότερων ΜΜΕ, περιστέλλοντας παράλληλα τα δικαιώματα των γυναικών (βλέπε άμβλωση) και της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ με το σιγοντάρισμα της Καθολικής Εκκλησίας. Χαρακτηριστική είναι η αυξημένη συμμετοχή των νέων, που εκτινάχτηκε στο 71%, από 46% στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές του 2019.
Ταυτόχρονα, με παταγώδη αποτυχία στεφόταν το τετραπλό δημοψήφισμα που προώθησε το PiS για να κινητοποιήσει την εκλογική του βάση και να πλήξει τον Τουσκ, αφού οι περισσότεροι πολίτες το μποϊκόταραν, όπως τους είχε καλέσει η αντιπολίτευση. Η συμμετοχή έφτασε μόλις το 40% κι έτσι το δημοψήφισμα δεν μπορεί να λάβει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα.
«Η Πολωνία επέστρεψε», διακήρυξε χθες βράδυ ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ. Αλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επέλεγαν ωστόσο να τηρήσουν τα προσχήματα, αποφεύγοντας να σχολιάσουν δημόσια την εκλογική έκβαση στην Πολωνία προτού ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα.
Δεν έκρυβαν πάντως ότι με μια νέα κυβέρνηση υπό τον Τουσκ προσμένουν πια ριζικό επαναπροσδιορισμό και βελτίωση των σχέσεων με τη Βαρσοβία. Το κλίμα ανακούφισης στις Βρυξέλλες ήταν εμφανές καθώς, εκτός όλων των άλλων, το αποκαλούμενο και «μαύρο πρόβατο» της Ε.Ε. -ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν- έχανε έναν πολύτιμο σύμμαχο στη σφοδρή διαμάχη πρώτα απ’ όλα για το προσφυγικό/μεταναστευτικό, έχοντας κερδίσει πρόσφατα έναν άλλο, τον επίσης εθνολαϊκιστή Ρόμπερτ Φίτσο που επικράτησε στις εκλογές στη Σλοβακία και ετοιμάζεται να αναλάβει πάλι την πρωθυπουργία. Θυμίζουμε ότι, λόγω της έντονης αντιπαράθεσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διάβρωση του κράτους δικαίου, έχουν παγώσει περίπου 110 δισ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων που προορίζονταν για την Πολωνία – κονδύλια που ο Τουσκ ευελπιστεί να ξεμπλοκάρει ξηλώνοντας μεταξύ άλλων την επίμαχη δικαστική μεταρρύθμιση του PiS.
Ισως χρειαστεί πάντως να κάνει υπομονή για βδομάδες ή και μήνες, προτού αναλάβει ξανά το τιμόνι της χώρας. Ο πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, είναι στενός σύμμαχος του PiS και είναι πιθανό να δώσει στον δικό του υποψήφιο πρωθυπουργό -τον απερχόμενο Ματέους Μοραβιέτσκι, εκτός απροόπτου- την πρώτη διερευνητική εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, ως τυπικό νικητή των εκλογών. Αν γίνει έτσι, η όλη διαδικασία μπορεί να τραβήξει ακόμα και μέχρι τον Δεκέμβριο, με τον Τουσκ στο περίμενε…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας