Βήματα δικαιότερης φορολογίας

Θετική -αν και όχι μονολιθική- ήταν η αντίδραση της Ε.Ε. στη συμφωνία των G7 για τον ελάχιστο εταιρικό φόρο στις πολυεθνικές, η οποία άλλωστε απαίτησε τη συναίνεση και τριών ισχυρών χωρών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης που συμμετέχουν στο «κλαμπ» των επτά ισχυρότερων οικονομικά χωρών του δυτικού μπλοκ (Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία). «Χαιρετίζω τα καλά νέα από τους G7. Η συμφωνία είναι ένα μεγάλο βήμα προς δικαιοσύνη και ισότιμους όρους», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πάολο Τζεντιλόνι έκανε λόγο για «μεγάλο βήμα προς μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια συμφωνία για τη φορολογική μεταρρύθμιση». Διαβεβαίωσε ότι η Επιτροπή θα συμβάλει ενεργά ώστε να επιβεβαιωθεί αυτή η συμφωνία και στη συνεδρίαση των G20 τον επόμενο μήνα στη Βενετία.

Φυσικά, δεν είναι όλες οι χώρες της Ε.Ε... περιχαρείς για τη συμφωνία, ιδιαίτερα αυτές που προσφέρουν στις πολυεθνικές χαμηλότερους συντελεστές. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση του υπουργού Οικονομικών της Ιρλανδίας και προέδρου του Eurogroup, Πασκάλ Ντόνοχιου –του οποίου η χώρα φορολογεί με 12,5% τις πολυεθνικές–, ο οποίος ζήτησε οποιαδήποτε απόφαση να λάβει υπόψη «τις ευαισθησίες των μικρότερων χωρών».

Πέραν του G20, τον Ιούλιο, μεγαλύτερη μάχη αναμένεται στο πλαίσιο της παγκόσμιας διαπραγμάτευσης, με τη συμμετοχή περισσότερων από 130 χωρών, που γίνεται υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ.

Η θερμή υποδοχή της συμφωνίας των G7 δεν είναι η μόνη συμβολή της Ε.Ε. στην προσπάθεια δικαιότερης φορολόγησης των πολυεθνικών. Την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες έγιναν δυο σημαντικές συναφείς ανακοινώσεις: η συμφωνία Κοινοβουλίου και Συμβουλίου για την υποχρέωση φορολογικής διαφάνειας των πολυεθνικών και η δημιουργία Φορολογικού Παρατηρητηρίου.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: Βάσει της συμφωνίας Συμβουλίου και Κοινοβουλίου, οι πολυεθνικές θα πρέπει να γνωστοποιήσουν το ποσό των φόρων που καταβάλλουν στην Ε.Ε. Οι πολυεθνικές και οι θυγατρικές τους με ετήσια έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μία χώρες, θα πρέπει να δημοσιεύουν τους φόρους επί των κερδών τους που πληρώνουν σε κάθε κράτος-μέλος. Αυτές οι πληροφορίες θα πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, με ένα κοινό πρότυπο. Τα παρεχόμενα δεδομένα θα πρέπει να εξειδικεύονται, με στοιχεία για τη φύση των δραστηριοτήτων της εταιρείας, τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, το ποσό των κερδών ή των ζημιών προ φόρων και τέλος, το ποσό των συνολικών κερδών και των συνολικών φόρων που κατέβαλε.

Για την αποφυγή των συνηθισμένων «τρικ» κατακερματισμού των εσόδων οι θυγατρικές ή τα υποκαταστήματα των πολυεθνικών με τζίρο κάτω από το όριο των 750 εκατ. ευρώ θα πρέπει να εξηγούν πειστικά την «αυτονομία» τους και να πείθουν ότι δεν υπάρχουν απλώς και μόνο για να διευκολύνουν τη φοροαποφυγή των μητρικών τους.

Οι εκθέσεις φορολογικής διαφάνειας που υποβάλλουν οι πολυεθνικές θα πρέπει να επεκτείνονται και στους εκτός Ε.Ε. φορολογικούς παραδείσους, τις λεγόμενες «μαύρες» και «γκρίζες» λίστες φοροδιαφυγής, αλλά και στις υπεράκτιες κτήσεις χωρών-μελών της Ε.Ε. με πρακτικές φορολογικών παραδείσων. Σημειώνεται ότι στο πεδίο αυτό οι ευρωβουλευτές ήθελαν ισχυρότερες διατάξεις, υπογραμμίζοντας σε ψήφισμά τους τον περασμένο Ιανουάριο ότι έξι από τους 20 μεγαλύτερους φορολογικούς παραδείσους είναι χώρες της Ε.Ε., με δυο από τις πέντε πρώτες θέσεις να καταλαμβάνονται από τα κράτη-μέλη.

Το κείμενο της συμφωνίας πρέπει να εγκριθεί από τις επιτροπές Οικονομικών και Νομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, στη συνέχεια από την Ολομέλειά του και τέλος, από το Συμβούλιο, δηλαδή τις 27 χώρες της Ε.Ε. στο σύνολό. Η ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ε.Κ. αναμένεται μετά το καλοκαίρι.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ: Το δεύτερο σημαντικό βήμα της Ε.Ε. στο πεδίο της συντονισμένης φορολόγησης ήταν η έναρξη της λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Φορολογικού Παρατηρητηρίου την περασμένη Τρίτη. Πρόκειται για ένα νέο ερευνητικό εργαστήριο που θα συνδράμει την Ε.Ε. στην καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών. Το παρατηρητήριο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Ευρωκοινοβουλίου και θα στηριχτεί σε χρηματοδότηση της Ε.Ε. (με ετήσια επιχορήγηση 1,2 εκατ. ευρώ).

Θα είναι πλήρως ανεξάρτητο κατά τη διεξαγωγή των ερευνών του, θα ενημερώνει αντικειμενικά τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και θα προτείνει πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Επικεφαλής θα είναι ο καθηγητής Γκαμπριέλ Ζουκμάν και έδρα του η Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Παρισιού. Το ερευνητικό έργο του Φορολογικού Παρατηρητηρίου θα συμπληρώσει τη διαδικασία προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον της φορολογίας στην Ε.Ε., η οποία θα ολοκληρωθεί το 2022 με φορολογικό συμπόσιο σχετικά με το «μείγμα φόρων στην Ε.Ε. στην πορεία προς το 2050».

Την πρώτη μελέτη του Ευρωπαϊκού Φορολογικού Παρατηρητηρίου για τη φορολόγηση των πολυεθνικών παρουσίασε πρόσφατα η «Εφ.Συν.» («Φορολογήστε τις πολυεθνικές!», του Μπ. Μιχάλη, 2/6/2021). Σύμφωνα με τη μελέτη, οι χώρες της Ε.Ε. θα μπορούσαν να αυξήσουν φέτος τα φορολογικά τους έσοδα κατά 170 δισ. ευρώ, αν επέβαλλαν έναν ελάχιστο φόρο 25% στα κέρδη των πολυεθνικών.

► ΑΤΖΕΝΤΑ

ΝΕΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, με προίκα πόρους 88 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, αναμένεται να εγκρίνει την Τρίτη η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες. Στο νέο ΕΚΤ συγχωνεύτηκαν το υφιστάμενο ΕΚΤ, η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, το πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία και το πρόγραμμα της Ε.Ε. για την υγεία.

ΒΡΑΒΕΙΑ LUX

Την Τετάρτη, στις 13.00 ώρα Ελλάδος, στην αίθουσα της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, θα πραγματοποιηθεί η τελετή απονομής των βραβείων κινηματογράφου LUX. Το Βραβείο LUX 2021 στη νικήτρια ταινία θα απονείμει ο πρόεδρος του Ε.Κ., Νταβίντ Σασόλι. Μετά την απονομή, θα πραγματοποιηθεί συνέντευξη Τύπου με τον νικητή στις 14.15-15.00 (ώρα Ελλάδος).

Την Τετάρτη 9 Ιουνίου, στην Ολομέλεια οι ευρωβουλευτές αποφασίζουν για την άρση των πνευματικών δικαιωμάτων στις πατέντες των εμβολίων κατά του Covid-19.

Tην Πέμπτη 10 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια της συζήτησης και της ψηφοφορίας, το Ε.Κ. εξετάζει τοn σταδιακό τερματισμό της κράτησης οικόσιτων ζώων σε κλουβιά, ανταποκρινόμενο στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «End the Cage Age». Η συζήτηση ενδέχεται να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όλους όσοι παρακολουθούν την εν εξελίξει νομοθετική πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης για τα ζώα συντροφιάς.

Κάθε Δευτέρα η «Eφ.Συν.» ενημερώνει τους αναγνώστες της σταθερά μέσα από αυτήν τη σελίδα για ειδήσεις που «γεννιούνται» στα όργανα της θεσμικής Ευρώπης και δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας