Πάτησε... πόδι ο Μπόρις, αλλά δεν του βγήκε

Σαν στο σπίτι του... Δεν πρόκειται (μάλλον) για διπλωματία του ποδαριού, ούτε παραπήρε θάρρος ο Μπόρις Τζόνσον στην πρώτη του συνάντηση με τον Εμανουέλ Μακρόν στο Ελιζέ. Το στιγμιότυπο του (επιτηδευμένα ανορθόδοξου) καλεσμένου να βάζει άνετος το πόδι πάνω στο τραπεζάκι τού (καθωσπρέπει) οικοδεσπότη, κόντρα στο σαβουάρ βιβρ και το πρωτόκολλο, δεν είναι αυτό που μοιάζει (αν και θα μπορούσε). Σύμφωνα με βρετανικά ΜΜΕ, η φωτογραφία -που έκανε τον γύρο του κόσμου- τραβήχτηκε καθώς ο Μακρόν αστειευόταν για το αν το τραπεζάκι θα μπορούσε όντως να χρησιμεύσει ως υποπόδιο!

Και οι τρεις πάσχισαν να δείξουν τον καλύτερο εαυτό τους, αντί να γίνουν μπίλιες με το… καλημέρα στις πρώτες τους «αναγνωριστικές» επαφές, παρά τις αγεφύρωτες ώς τώρα διαφορές τους για τον γόρδιο δεσμό του Brexit, και δη του ιρλανδικού backstop.

«Φαίνεται πως και ο Εμανουέλ Μακρόν και η Ανγκελα Μέρκελ είναι αποφασισμένοι να μην κλείσουν ολοκληρωτικά την πόρτα στο πρόσωπο του Μπόρις Τζόνσον και πιθανότατα εξίσου αποφασισμένοι να μην κατηγορηθούν για το no deal [την έξοδο χωρίς συμφωνία]» σχολίαζε το BBC, στον απόηχο των πρώτων συναντήσεων κορυφής του Βρετανού πρωθυπουργού την Τετάρτη στο Βερολίνο και χθες στο Παρίσι.

Οι ηγέτες Γερμανίας και Γαλλίας τήρησαν κοινή και ψύχραιμη γραμμή έναντι του φανατικού μπρεξιστή ομολόγου τους και (αυτή τη φορά τουλάχιστον) απέφυγαν να παίξουν τους συνήθεις ρόλους του... καλού και κακού μπάτσου, με τη Μέρκελ να κρατά το καρότο και τον Μακρόν να κραδαίνει το μαστίγιο.

Πέρα από τις κλασικές αβρότητες για το θεαθήναι όμως, κανείς από τους δύο δεν έκανε ουσιαστικές παραχωρήσεις στον Τζόνσον, που απαιτεί να εξαλειφθεί από τη συνθήκη αποχώρησης το backstop (το λεγόμενο δίχτυ ασφαλείας για αποφυγή επανεγκαθίδρυσης επιτόπιων ελέγχων στα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας), απειλώντας σε διαφορετική περίπτωση να βγάλει το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ε.Ε. στις 31 Οκτωβρίου χωρίς συμφωνία.

Η Γερμανίδα καγκελάριος του πέταξε ανοιχτά το μπαλάκι της ευθύνης για εξεύρεση -ή μη- εναλλακτικής λύσης για το backstop και ο αποκαλούμενος και «Βρετανός Τραμπ» έδειξε να παίρνει ασμένως την πάσα. Οπως του ζήτησε δε η Μέρκελ -όχι κυριολεκτικά αλλά ενδεικτικά, λόγω του υπερεπείγοντος της κατάστασης- υποσχέθηκε μέσα στις επόμενες 30 μέρες να βγάλει τον δικό του… λαγό απ’ το καπέλο, επιχειρώντας να τετραγωνίσει τον κύκλο μέσα σε έναν μόλις μήνα, όταν η προκάτοχός του Τερέζα Μέι απέτυχε παταγωδώς σε βάθος τριετίας.

Το ιρλανδικό

Το backstop είναι «αναντικατάστατο», επειδή διασφαλίζει όχι μόνο την ακεραιότητα της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς αλλά την πολιτική σταθερότητα στη Βόρεια Ιρλανδία, τόνισε απερίφραστα ο Μακρόν. Απέφυγε πάντως να επαναλάβει δημόσια αφενός πως η συνθήκη αποχώρησης δεν μπορεί επ’ ουδενί να τεθεί σε επαναδιαπραγμάτευση, όπως είναι η μόνιμη επωδός όλων των Ευρωπαίων αξιωματούχων, αφετέρου τους οξείς υπαινιγμούς που άφηνε κατά του Βρετανού πρωθυπουργού και των λοιπών μπρεξιστών λίγες μόνον ώρες προτού εκείνος φτάσει στο Παρίσι.

Θα ήταν «ανεύθυνο» η Ε.Ε. να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη στη Βόρεια Ιρλανδία, συνέχισε ο Γάλλος πρόεδρος, πετώντας αιχμές και στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τζόνσον στο Μέγαρο των Ηλυσίων: «Πρέπει όλοι να θυμόμαστε τη σύγχρονη Ιστορία. Υπήρχε πόλεμος σε αυτό το μέρος της Ευρώπης μέχρι πρόσφατα και όσοι παίζουν με αυτό, ξεχνούν υπερβολικά γρήγορα την Ιστορία»…

«Θέλω να είμαι ξεκάθαρος», συνέχισε, «εντός ενός μήνα δεν θα βρούμε μια νέα συνθήκη αποχώρησης που να παρεκκλίνει πολύ από την υπάρχουσα». Ισχυρίστηκε μάλιστα πως δεν είναι «ο πιο σκληρός της ομάδας», εννοώντας εντός Ε.Ε. - μια αποστροφή που ερμηνεύτηκε ως απόπειρα να ξεγλιστρήσει κι αυτός από τη ρετσινιά του υπεύθυνου για άτακτο Brexit, που είναι πολύ πιθανό να επιχειρήσει να φορτώσει συνολικά στους Ευρωπαίους ο Τζόνσον κι οι ομοϊδεάτες του, αν το ευρωπαϊκό μπλοκ δεν ενδώσει στις αξιώσεις τους.

«Υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα θεσμοθετήσει ή θα επιβάλει ελέγχους οποιουδήποτε είδους» στα βορειοϊρλανδικά σύνορα, επισήμανε από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός στη γαλλική πρωτεύουσα.

«Πιστεύουμε όντως πως υπάρχουν εναλλακτικές διευθετήσεις, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του εμπορίου χωρίς τριβές στα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας. Θα τις έχετε ξανακούσει παλιότερα, είτε πρόκειται για εγγυημένα συστήματα συναλλαγών είτε για ηλεκτρονική προέγκριση. Ολοι αυτοί οι τύποι λύσης κι ακόμα περισσότεροι είναι αυτό που θέλουμε να συζητήσουμε» είχε δηλώσει την Τετάρτη δίπλα στη Μέρκελ.

Οι τεχνικές λύσεις που επικαλείται όμως θα είναι έτοιμες σε τρία χρόνια κι όχι σε κάτι περισσότερο από δύο μήνες που απομένουν μέχρι τα τέλη Οκτώβρη. «Wir schaffen das» (θα τα καταφέρουμε) είπε χαρακτηριστικά στη Γερμανίδα καγκελάριο, χρησιμοποιώντας τη διάσημη ατάκα της για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης το 2015. Στις συνομιλίες τους πάντως, η Μέρκελ φάνηκε να υποδηλώνει πως υπάρχει περιθώριο συμβιβασμού για το backstop στη (μη δεσμευτική νομικά) πολιτική διακήρυξη για τις μελλοντικές σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. και όχι στη (νομικά δεσμευτική) συνθήκη αποχώρησης, όπως ζητά ο Τζόνσον.

Υπαινιγμοί

Είτε για λόγους τακτικής, είτε για λόγους καθωσπρεπισμού, ο Μακρόν δεν είπε κατάμουτρα στον Βρετανό πρωθυπουργό -και μπροστάρη της εκστρατείας υπέρ του Brexit- όσα άκρως υπαινικτικά έλεγε σε δημοσιογράφους εναντίον του ιδίου και των συν αυτώ το βράδυ της Τετάρτης:

«Ζητήθηκε από τους Βρετανούς να επιλέξουν, ίσως με έναν απλοϊκό τρόπο, χωρίς η κυβέρνηση να τους πει πώς θα συνέβαινε αυτό [σ.σ. το Brexit]. Πολλοί είπαν ψέματα για το πώς θα μπορούσε να γίνει και η δημοκρατία [σ.σ. η Βουλή] δεν μπόρεσε να βρει μια πλειοψηφία για να υλοποιήσει αυτό που αποφάσισε ο λαός. Είναι ανήκουστο, αλλά αυτό ζούμε. Πρέπει να βοηθήσουμε τους Βρετανούς να διαχειριστούν αυτή την εσωτερική κρίση δημοκρατίας, αλλά δεν πρέπει να γίνουμε όμηροί της, ούτε να την εξαγάγουμε»…