Αϊτή: καταραμένη γη

Με το πόδι του θρυμματισμένο από δέντρο, που ισοπέδωσε το φτωχικό του και σκότωσε τη μάνα του, ο Μποβουάρ Λικνέρ περπατούσε ξυπόλητος επί τρία 24ωρα για να φτάσει στο νοσοκομείο της παραλιακής πόλης Νταμ Μαρί, στο δυτικότερο άκρο της καθημαγμένης Αϊτής.

Τριακόσιοι ασθενείς με κακοφορμισμένες πληγές κείτονταν σιωπηλά στα κρεβάτια -όπως καταγράφει γλαφυρά χθεσινό ρεπορτάζ του Associated Press- με το ιατρικό προσωπικό να αδυνατεί να τους προσφέρει στοιχειώδη έστω φροντίδα, αφού στέρεψαν ακόμα και τα παυσίπονα. «Δεν υπάρχει νερό, ούτε αντιβιοτικά. Ολα εξαντλήθηκαν. Ακούμε τα ελικόπτερα να πετούν από πάνω, δεν λαμβάνουμε όμως καμιά βοήθεια», περιέγραφε ο γιατρός Ερμπί Ζαν.

Μία εβδομάδα συμπληρώθηκε από το χτύπημα του τυφώνα «Μάθιου», ο οποίος ξέσπασε τη μανία του στο πιο φτωχό κράτος του δυτικού ημισφαιρίου, την Αϊτή, που θρηνεί πάνω από 1.000 νεκρούς. Εξασθενημένος, έχει στοιχίσει τη ζωή τουλάχιστον 27 ανθρώπων στις νοτιοανατολικές ακτές των ΗΠΑ, προκαλώντας και εκτεταμένες υλικές ζημιές.

Ομως ο όλεθρος που άφησε στη νησιωτική χώρα της Καραϊβικής «μάς γύρισε, χωρίς υπερβολή, άλλα 50 χρόνια πίσω», σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό Λοράν Λαμότ.

Η προϋπάρχουσα ανθρωπιστική κρίση επιδεινώθηκε δραματικά μετά το πέρασμα του τυφώνα, αφού η Αϊτή πλήττεται τα τελευταία χρόνια από αλλεπάλληλες φυσικές καταστροφές, με προεξάρχοντα τον φονικό σεισμό των 7 Ρίχτερ το 2010. Τα θύματά του υπολογίζονται σε 100.000-316.000, χωρίς να έχει διευκρινιστεί ο ακριβής αριθμός, αφού η κυβέρνηση κατηγορήθηκε ότι φούσκωσε τα νούμερα για να λάβει μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια.

Σε εκατοντάδες χιλιάδες ανέρχονται οι σεισμοπαθείς, που είδαν τον «Μάθιου» να σαρώνει το βιος και τα χαμόσπιτά τους, μαζί με κρίσιμες υποδομές όπως δρόμους, γέφυρες και δίκτυα παροχής νερού και ηλεκτρισμού.

Καλλιέργειες φρούτων και λαχανικών, που έτρεφαν τους ντόπιους, αφανίστηκαν. Τα πηγάδια μολύνθηκαν απ’ τα νερά του ωκεανού και των διαλυμένων υπονόμων. Ολόκληρες πόλεις, όπως το Ζερεμί και το Λε Κάι, έχουν ισοπεδωθεί, ενώ εκδηλώνονται επιθέσεις σε κομβόι με ανθρωπιστική βοήθεια, τα οποία δεν μπορούν να φτάσουν σε αποκλεισμένες ακόμα περιοχές. Και να σκεφτεί κανείς πως ο μισός και πλέον πληθυσμός των 10 εκατομμυρίων υποσιτίζεται ήδη εδώ και μια 15ετία, με βάση τον Δείκτη Παγκόσμιας Πείνας (GHI).

Τώρα μια άλλη μάστιγα αρχίζει πάλι να εξαπλώνεται με απειλητικούς ρυθμούς: η χολέρα. Η μολυσματική αρρώστια ενδημούσε στην Αϊτή, φούντωσε όμως σπέρνοντας τον θάνατο σε άλλους 10.000 ανθρώπους, έπειτα από την ανάπτυξη Νεπαλέζων κυανόκρανων του ΟΗΕ δέκα μήνες μετά τον Εγκέλαδο. Στο Νεπάλ υπήρχε τότε επιδημία χολέρας, αλλά η βασική πηγή του κακού ξεκίνησε από τη ρίψη λυμάτων σε ποτάμια της Αϊτής από τους κυανόκρανους.

Μόλις φέτος τα Ηνωμένα Εθνη παραδέχτηκαν την εγκληματική ευθύνη τους για την εμφάνιση περισσότερων των 800.000 κρουσμάτων από το 2010, αρνούμενα επί σειρά ετών ακόμα και να δεχτούν τις προσφυγές οικογενειών θυμάτων που ζητούσαν δικαίως αποζημιώσεις. Και τώρα η τραγική έλλειψη καθαρού νερού και φαρμάκων καθιστά ουσιαστικά αδύνατη την περίθαλψη παλιότερων και νέων ασθενών, που ανέρχονται σε εκατοντάδες. Τουλάχιστον 13 θάνατοι έχουν καταγραφεί τις τελευταίες μέρες.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στέλνει άμεσα ένα εκατομμύριο εμβόλια χολέρας στη χώρα, ο ΟΗΕ ζητά 120 εκατομμύρια δολάρια σε επείγουσα βοήθεια, καθώς η κυβέρνηση δεν μπορεί να παράσχει σχεδόν καμία αρωγή στα 2,1 εκατομμύρια των πληγέντων από τον τυφώνα. Το κράτος, εκτός από χρονίζουσα διαφθορά, έχει καταγγελθεί και για κακοδιαχείριση ανθρωπιστικών πόρων.

Ο άλλος κόσμος

Μέσα σ’ αυτόν τον εφιάλτη, όμως, λίγο... παραδίπλα υπάρχει ένας πραγματικά άλλος κόσμος. Πριν φτάσει στην Αϊτή, ο «Μάθιου» σάρωσε την Κούβα, χωρίς να προκαλέσει ούτε έναν θάνατο.

Η κουβανική υπηρεσία πολιτικής προστασίας έκανε τόσο καλή δουλειά, ώστε να δεχτεί τα συγχαρητήρια του γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν.

Μέλη της ενημέρωναν πόρτα πόρτα τους κατοίκους να εγκαταλείψουν έγκαιρα τα σπίτια τους, σποτάκια έπαιζαν όλο το 24ωρο στην τηλεόραση, υπήρχαν αρκετά διαθέσιμα καταλύματα, ενώ η έμπρακτη αλληλεγγύη πολιτών σε συμπολίτες τους δεν άφησε σχεδόν κανέναν αβοήθητο.

Οι μεγαλύτερες καταστροφές σημειώθηκαν στην επαρχία Γκουαντάναμο και η κυβέρνηση έσπευσε να εξαγγείλει άμεσα μέτρα. Θα καλύψει το 50% του κόστους της ανοικοδόμησης σπιτιών, προσφέροντας και χαμηλότοκες τραπεζικές πιστώσεις στους πληγέντες, με μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής.

Σε περιπτώσεις ολικής καταστροφής κατοικιών προτίθεται να απορροφήσει τους τόκους, ενώ σε περιπτώσεις απόρων θα καλύψει εξ ολοκλήρου τα έξοδα. Αυτό θα πει κοινωνικό κράτος, μας αρέσει-δεν μας αρέσει η διακυβέρνηση των αδερφών Κάστρο.