Τραγωδία με «εθελοντικές» στειρώσεις

Oύτε μία ούτε δύο, αλλά 83 γυναίκες υπέβαλαν σε «εθελοντική» λαπαροσκοπική σαλπιγγεκτομή μέσα σε διάστημα 5–6 ωρών ένας Ινδός χειρουργός και ο βοηθός του το περασμένο Σάββατο, σ’ ένα από τα -κατ’ ευφημισμόν- αποκαλούμενα «κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού» στο Σατισγκάρ, ένα από τα πιο φτωχά κρατίδια στην κεντρική Ινδία. Τα κρατικά «στρατόπεδα» μαζικών, δωρεάν στειρώσεων για γυναίκες (και άντρες θεωρητικά) δεν είναι καθόλου σπάνια στη δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, που προσπαθεί δεκαετίες τώρα να ελέγξει μ’ αυτή τη φρικαλέα μέθοδο την υπεργεννητικότητα στον πληθυσμό των 1,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, αντί να προωθεί εναλλακτικές και σαφώς ασφαλέστερες μεθόδους αντισύλληψης.

Τις παράτησαν...

Οι γυναίκες, ηλικίας 26 έως 40 ετών, πληρώθηκαν 1.400 ρουπίες (περίπου 23 δολάρια) η καθεμιά για τις «υπηρεσίες» τους στο κοινωνικό σύνολο και το ίδιο απόγευμα στάλθηκαν σπίτι τους, παρά τους πόνους και τον πυρετό που είχαν ήδη εμφανίσει. «Απλά τις χειρούργησαν και μετά τις παράτησαν. Το χωριό εδώ είναι έρημο, δεν υπάρχουν υποδομές» είπε ένας συγγενής τους, περιγράφοντας στο BBC τις άθλιες συνθήκες της κλινικής. Οι επιπλοκές από τις αλλεπάλληλες γυναικολογικές επεμβάσεις–εξπρές άρχισαν να εκδηλώνονται δύο μέρες αργότερα. Μία μία οι γυναίκες άρχισαν να μεταφέρονται εσπευσμένα σε νοσοκομεία της περιοχής. Εντεκα κατέληξαν, περισσότερες από 50 νοσηλεύονται, οι 20 τουλάχιστον σε κρίσιμη κατάσταση.

Σύμφωνα με τοπικό αξιωματούχο, οι πρώτες ενδείξεις παραπέμπουν σε μόλυνση στο αίμα ή αιμορραγικό σοκ που προκαλείται από μεγάλη απώλεια αίματος, ενώ ως αιτία εξετάζεται η χρήση μη αποστειρωμένων χειρουργικών εργαλείων, αλλά και η πίεση χρόνου από τις αρχές.

Με πρωθυπουργική εντολή ξεκίνησε ποινική έρευνα για «σοβαρή υπόθεση ιατρικής αμέλειας», ενώ τέθηκαν σε διαθεσιμότητα συνολικά τέσσερις γιατροί, ανάμεσά τους ο χασάπης χειρουργός κι ένας συνάδελφός του, που βραβεύτηκε πέρσι από την κυβέρνηση για τις 50.000 στειρώσεις που είχε πραγματοποιήσει... Οι οικογένειες των θυμάτων θα αποζημιωθούν με 6.600 δολάρια έκαστη, ενώ οι υπηρεσίες Υγείας του κρατιδίου επανεξετάζουν τώρα τον στόχο των 180.000 στειρώσεων, τις οποίες έπρεπε να φέρουν σε πέρας μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο με βάση τις ποσοστώσεις που φέρεται να είχε ορίσει η κεντρική κυβέρνηση στο Δελχί. Επισήμως το ινδικό κράτος ισχυρίζεται πως σταμάτησε να επιβάλλει τέτοιες ποσοστώσεις από τη δεκαετία του ‘90, όταν θεωρητικά έλαβε τέλος το πολυετές υποχρεωτικό -επί της ουσίας- πρόγραμμα στειρώσεων μετά από αμέτρητους θανάτους και θύελλα κοινωνικών αντιδράσεων.

Αντισύλληψη με... δώρα

Ακόμα και σήμερα ωστόσο, οι γυναίκες εξωθούνται σ’ αυτόν τον πρωτόγονο και μη αναστρέψιμο τρόπο αντισύλληψης από την ίδια την πολιτεία, που τις «επιβραβεύει» δωρίζοντάς τους από αυτοκίνητα και ηλεκτρικές συσκευές έως αυξήσεις μισθών και προαγωγές στις δουλειές των συζύγων τους.

Χρηματικό κίνητρο δίνεται και στους εργαζόμενους της Υγείας για κάθε μία γυναίκα που φέρνουν στα «κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού», όπου συχνά-πυκνά, λόγω περικοπών και διάχυτης διαφθοράς, πραγματοποιούνται επικίνδυνες επεμβάσεις «φαστ τρακ» χωρίς τον εξοπλισμό, τα φάρμακα και τις στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής που απαιτούνται. Σάλο προκάλεσε πέρσι η τηλεοπτική μετάδοση εικόνων από γυναίκες που είχαν πεταχτεί λιπόθυμες στην ύπαιθρο αφού είχαν υποβληθεί σε σαλπιγγεκτομή, ενώ πριν από δύο χρόνια τρεις άντρες συνελήφθησαν επειδή στείρωσαν μέσα σε δύο ώρες 53 γυναίκες σ’ ένα χωράφι χωρίς αναισθητικό.

Κατά μέσον όρο, σχεδόν 4,6 εκατομμύρια Ινδές συνεχίζουν να στειρώνονται κάθε χρόνο, μεταξύ των οποίων και το 37% των παντρεμένων, που συνήθως εξαναγκάζονται από τους συζύγους τους να το πράξουν ώστε να λάβουν κάποια πενιχρή αποζημίωση. Στην πατριαρχική και άκρως σεξιστική κοινωνία της Ινδίας, που εξακολουθεί να μαστίζεται από την ανέχεια, την αμορφωσιά, την απάνθρωπη ταξική κατηγοριοποίηση σε κάστες και φυσικά την ατιμωρησία των αντρών για άπειρες περιπτώσεις βιασμών και άλλων βίαιων εγκλημάτων κατά γυναικών, η αντρική στείρωση δεν είναι αποδεκτή, αφού πλήττει τη... βαρβατίλα και το γόητρο των αρσενικών.

Η «πολιτική του ενός παιδιού»

Παρότι δεν συγκρίνεται με τη διαβόητη «πολιτική του ενός παιδιού» που συνεχίζει να επιβάλλεται στην Κίνα, η Ινδία άρχισε να εφαρμόζει ελέγχους στις γεννήσεις ήδη από το 1950. Τη δεκαετία του '70 το πρόγραμμα μαζικών στειρώσεων αυστηροποιήθηκε και επιβλήθηκε ραγδαία σε δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες - γεγονός που μείωσε το ποσοστό ετήσιας αύξησης του πληθυσμού από το 2,3% τότε, στο 1,6% σήμερα.

Ακόμα κι έτσι, όμως, υπολογίζεται πως η Ινδία θα ξεπεράσει σε πληθυσμό την Κίνα γύρω το 2030, ενώ της χρεώνεται το θλιβερό ρεκόρ των περισσοτέρων γυναικείων στειρώσεων στον κόσμο. Σύμφωνα με στατιστικά του ΟΗΕ, το 2006 στην Ινδία υποβλήθηκε σε σαλπιγγεκτομή το 37% των γυναικών, σε αντίθεση με το 29% των γυναικών στην Κίνα. Η «γραμμή», που προωθεί πλέον η ινδική κυβέρνηση, προτρέπει τα ζευγάρια να περιοριστούν σε 2 - 3 παιδιά ανά οικογένεια.

Όμως, η φτώχεια, η καταπίεση και το έλλειμμα εκπαίδευσης των Ινδών γυναικών, τις οδηγούν συχνά να συναινούν χωρίς πρότερη ενημέρωση και να πέφτουν έτσι εν αγνοία τους θύματα τσαρλατάνων, με επίσημη ή ανεπίσημη ιατρική ιδιότητα, υπό την ανοχή -αν όχι την προτροπή- της πολιτείας. «Οι στόχοι τίθενται όπως το σκορ στο κρίκετ, προκειμένου να εντυπωσιαστούν οι αρχές ή οι πιθανοί χρηματοδότες», τονίζει ο Δρ. Πουνίτ Μπέντι, ακτιβιστής γυναικολόγος στο Δελχί. «Ωστόσο η περίθαλψη των γυναικών αυτών παραμένει ανεπαρκέστατη. Μερικές φορές οι χειρουργοί δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις, ενώ δεν υπάρχει καμία μετεγχειρητική μέριμνα. Λένε στις γυναίκες πως πρόκειται για μια πολύ απλή επέμβαση κι ότι θα γυρίσουν σπίτια τους αυθημερόν, έχοντας μόνο ένα μικρό ράμμα στην κοιλιά τους»...