Ακόμα ένας διαγωνισμός του Δημοσίου, μετά από αυτούς του ΙΦΕΤ, του ΕΟΔΥ και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, για την προμήθεια τεράστιας ποσότητας rapid tests παρουσιάζει σοβαρές σκιές αδιαφάνειας. Αυτή τη φορά πρόκειται για τον διαγωνισμό που προκήρυξε στις 30 Νοεμβρίου 2021 η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), μόλις λίγες μέρες αφότου είχε ψηφιστεί στη Βουλή -μόνο με τις ψήφους της Ν.Δ.- νομοσχέδιο με το οποίο γινόταν η ίδια Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.
Ο διαγωνισμός αφορά την επείγουσα προμήθεια ιατροτεχνολογικών προϊόντων ταχέων ελέγχων αντιγόνων SARS-CoV-2 με κριτήριο ανάθεσης την οικονομικότερη προσφορά και συνολική εκτιμώμενη αξία 28.549.800 ευρώ. Η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είχε υπολογιστεί με βάση τιμή αναφοράς 3 ευρώ ανά τεστ και συνολικά η ζητούμενη ποσότητα ήταν 9.516.600 rapid tests.
Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος 18 εταιρείες, μεταξύ των οποίων μικρές ελληνικές εταιρείες του χώρου όπως και πολυεθνικοί κολοσσοί. Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Εφ.Συν.», προκύπτει μια πρώτη ύποπτη σύμπτωση από τις προσφορές: οι πρώτες 4 εταιρείες που μειοδότησαν πρόσφεραν τη σκανδαλώδη (και πολύ χαμηλή) τιμή των 0,889 ευρώ ανά τεστ. Η συγκεκριμένη τιμή που έχει προσφερθεί στον διαγωνισμό είναι πολύ κάτω από την τιμή που κοστίζει το προϊόν στην αγορά.
Ο ίδιος ο κατασκευαστής φέρεται να πουλά το τεστ στην τιμή των 0,90-1,00 ευρώ για αντίστοιχες ποσότητες, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η μεταφορά που εκτιμάται σε 0,25 ευρώ ανά τεστ. Η εντυπωσιακή σύμπτωση είναι πως και οι τέσσερις διαφορετικές εταιρείες προσφέρουν ακριβώς την ίδια τιμή σε ακρίβεια χιλιοστού! Οι συμπτώσεις όμως δεν τελειώνουν εκεί.
Από τις τέσσερις αυτές εταιρείες καμία δεν πρόσφερε το σύνολο της απαιτούμενης ποσότητας, οπότε εκ των πραγμάτων θα υπήρχαν διαφορετικοί ανάδοχοι, κάτι που έχει προβλεφθεί από τον διαγωνισμό και αποτελεί συνηθισμένη διαδικασία. Ομως η τρίτη μειοδότρια εταιρεία με την επωνυμία Prognosis (ελληνική εταιρεία, με έδρα τη Λάρισα, που κατασκευάζει rapid tests) αποκλείστηκε εξαιτίας προβλήματος που προέκυψε με την εγγυητική της επιστολή.
Μόλις η Prognosis -που είχε προσφέρει 7.500.000 rapid tests- βγήκε από το παιχνίδι, έμειναν οι υπόλοιποι 3 που είχαν προσφέρει αυτήν την τιμή, δηλαδή οι εταιρείες V&L VIOLAK INTERNATIONAL, ΙΝΕΞ και BBD ΝΙΚ. LAINIOTIS. Αν κάποιος αθροίσει τις ποσότητες που πρόσφεραν αντιστοίχως οι 3 αυτές εταιρείες (3.800.000 + 2.500.000 + 3.216.600), το άθροισμα κάνει 9.516.600 rapid tests. Αν σας θυμίζει κάτι, είναι ακριβώς ο αριθμός των τεστ που ζητούσε ο διαγωνισμός. Ούτε ένα τεστ πάνω, ούτε ένα τεστ κάτω!
Ποια η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο χωρίς οποιαδήποτε προσυνεννόηση είναι ένα ερώτημα που αφήνεται να απαντηθεί από τους αναγνώστες, την αναθέτουσα αρχή, την Επιτροπή Ανταγωνισμού και το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο θα αποφασίσει κατά πόσο θα συμβασιοποιηθεί ο διαγωνισμός. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός πως οι μειοδότριες εταιρείες είχαν στο παρελθόν πολύ μικρότερους τζίρους και το τελευταίο διάστημα της πανδημίας έχουν όλες κάνει σημαντική αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
Αξιοπιστία
Και σαν να μην έφταναν οι προαναφερθείσεις συμπτώσεις, η επιτροπή αξιολόγησης του διαγωνισμού έκανε χρήση και ενός όρου που υπήρχε στη διαγωνιστική διαδικασία, με αποτέλεσμα την επαύξηση της συμβατικής ποσότητας σε ποσοστό 130%. Εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς πώς και αν επηρεάζεται το δημόσιο συμφέρον από τη στιγμή που το Δημόσιο πετυχαίνει μια πολύ ανταγωνιστική τιμή και καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες του για διαγνωστικούς ελέγχους.
Το πρώτο ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί είναι αν το προϊόν, το οποίο θα μοιραστεί σε όλες τις ΥΠΕ της χώρας, είναι αξιόπιστο. Τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης του διαγωνισμού έχουν εγκρίνει το συγκεκριμένο προϊόν. Υπενθυμίζεται όμως πως μετά τον διαγωνισμό-φιάσκο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας την άνοιξη του 2021 για την προμήθεια σελφ τεστ, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε σε συνέχεια πληροφόρησης από την κατασκευάστρια εταιρεία για διακίνηση πλαστών παρτίδων από ενδιάμεση εταιρεία.
Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν ασφαλιστικές δικλίδες για την αναθέτουσα αρχή, η οποία αφενός μεν μπορεί να κάνει ακρόαση των «ύποπτων» υποψηφίων θέτοντας σχετικές ερωτήσεις, να απαιτήσει προσκόμιση δείγματος (προβλέπεται από τη διαδικασία) και αξιολόγηση της ποιότητάς του, όπως και να απαιτήσει την προσκόμιση τιμολογίων αγοράς από τον προμηθευτή και πώλησης προς άλλους πελάτες προς αποφυγή απάτης και αισχροκέρδειας.
Σημειώνεται πως το καλοκαίρι του 2021 η Πολιτική Προστασία σε έναν αντίστοιχο διαγωνισμό επικοινώνησε και με το εργοστάσιο κατασκευής και αποκάλυψε ότι η μειοδότρια δεν είχε ποτέ έρθει σε επαφή με τον κατασκευαστή. Σκόπευε να εισαγάγει στη χώρα από έναν broker μια «μαϊμού» παρτίδα που ήταν αντιγραφή ενός κινεζικού προϊόντος.
Οι ίδιες τιμές
Σημειώνεται πως, σε αντίθεση με τον διαγωνισμό της Πολιτικής Προστασίας, τα συγκεκριμένα προϊόντα που προτίθεται να προμηθευτεί η ΕΚΑΠΥ δεν είναι self-tests, αλλά προορίζονται για τον ΕΟΔΥ και της δημόσιες δομές της χώρας. Μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού ο ΕΟΔΥ θα πάρει μέσα σε έξι μήνες 5,52 εκατ. τεστ, η 1η ΥΠΕ θα πάρει το εξάμηνο 420.000 τεστ, η 2η 300.000, η 3η 600.000 τεστ, η 4η 600.000 τεστ, η 5η ΥΠΕ 270.000, η 6η ΥΠΕ 1.590.000 τεστ και η 7η ΥΠΕ 216.600 τεστ.
Πηγές της ΕΚΑΠΥ αναφέρουν στην «Εφ.Συν.» πως προβληματίστηκαν με τη σύμπτωση των ίδιων τιμών των μειοδοτριών εταιρειών, ωστόσο, δεδομένου πως δεν υπάρχει πρόθεση να προχωρήσουν σε απευθείας αναθέσεις, δεν επιθυμούν ο διαγωνισμός να έχει την τύχη αυτού του ΕΟΔΥ (για 3 εκατ. rapid), ο οποίος από την περασμένη άνοιξη ακόμα εκκρεμεί στο ΣτΕ λόγω προσφυγών. Σημειώνεται ωστόσο πως η ίδια η ΕΚΑΠΥ το πρόσφατο χρονικό διάστημα προμηθεύτηκε εκατομμύρια rapid tests, κυρίως από τις εταιρείες Prognosis και Roche, με απευθείας αναθέσεις.
Μετά τους διαγωνισμούς του ΙΦΕΤ («Rapid test Covid: Aσύλληπτα κέρδη, αδιαφανείς διαγωνισμοί, οφσόρ ανάδοχοι» 21.11.2020 «Εφ.Συν.»), της Πολιτικής Προστασίας και του ΕΟΔΥ δεν είχε υπάρξει μεγάλος δημόσιος διαγωνισμός. Στις απευθείας αναθέσεις του προηγούμενου διαστήματος (για ποσότητες της τάξης του 1 εκατ. τεστ) τη μερίδα του λέοντος είχαν κυρίως η Roche, η Prognosis, η Βαρελάς και η Abbott (For Health).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας