Μόνο 4 «μνηστήρες» για το αντιμόνιο στη Χίο

Iδιαιτέρα φτωχό, παρά τις μεγάλες προσδοκίες του ΥΠΕΝ, αποδείχτηκε το ενδιαφέρον των εξορυκτικών εταιρειών για το αντιμόνιο στη Χίο και ειδικότερα για τον διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην πρώτη φάση του διαγωνισμού όπου εταιρείες καλούνται να εκδηλώσουν το μη δεσμευτικό ενδιαφέρον τους -κοινώς να ενημερωθούν για τους όρους και τις διαδικασίες που προβλέπονται-, μόλις τέσσερις εμφανίστηκαν, στο σύνολό τους ελληνικές. Αριθμός που απέχει αρκετά από τις δέκα εταιρείες διεθνούς εμβέλειας που αρχικά ανέφερε ο ειδικός Τύπος ως έτοιμες να δηλώσουν «παρών» στη διαγωνιστική διαδικασία.

Αν και το ΥΠΕΝ απέφυγε επιμελώς να προβεί σε επίσημη ανακοίνωση για τα ονόματα των ενδιαφερομένων, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι πρόκειται για μεγάλες εταιρείες μεν, από αυτές όμως μόλις οι δύο έχουν συνάφεια με το αντικείμενο της εξόρυξης, αλλά πετρωμάτων και όχι μεταλλεύματος. Πρόκειται για τη «Λάβα Μεταλλευτική & Λατομική Α.Ε.», θυγατρική της ΑΓΕΤ Ηρακλής που ανήκει στον όμιλο Lafarge και η οποία ήδη δραστηριοποιείται στη Νίσυρο εξάγοντας ελαφρόπετρα, και την ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι, με μητρική τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και κυρίως έργο την παραγωγή λευκόλιθου στο Μαντούδι Ευβοίας. Από εκεί και πέρα συναντάμε ακόμη δύο εταιρείες μελετητικού χαρακτήρα, την Geotest Χ. Χιώνης με αντικείμενο τη μελέτη μηχανικών, μηχανολογικών έργων, καθώς και τη «ΓΑΙΑ Α.Ε. Μελετών Δ. Μαμουνής» με αντικείμενο τη μελέτη ιδιωτικών και δημόσιων έργων. Ακούγεται πάντως ότι η μία εκ των δύο δραστηριοποιείται στη Χαλκιδική, στα μεταλλεία χρυσού.

Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης του διαγωνισμού, όπου η αρμόδια επιτροπή θα δώσει σε κάποιες από αυτές το πράσινο φως για να προχωρήσουν στη δεύτερη φάση, αναμένονται σήμερα, με το άνοιγμα των σχετικών φακέλων. Οποιες από αυτές προκριθούν, θα κληθούν στη συνέχεια να καταθέσουν και δεσμευτικές προσφορές για την έρευνα και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αντιμονίου στο νησί, χωρίς πάντως στην παρούσα φάση να υπάρχει κάποια βεβαιότητα ότι τελικά θα θελήσουν και οι ίδιες να προχωρήσουν.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αντι-εξορυκτικού μετώπου που κυριαρχεί στο νησί, σημαντικό ρόλο στη μικρή προσέλευση εταιρειών έπαιξε το γεγονός της καθολικής δυσαρέσκειας που επικρατεί στη Χίο για αυτή την προοπτική, καθώς και οι εκκρεμείς προσφυγές που έχουν καταθέσει κάτοικοι της Χίου στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση του διαγωνισμού. Ηδη η πρώτη προσφυγή από τους 49 κατοίκους της περιοχής αναμένεται να συζητηθεί αρχές Μαΐου, ενώ στα σκαριά βρίσκεται ακόμη μία προσφυγή ανάλογου περιεχομένου. Εννοείται ότι οι προσφυγές και η συνακόλουθη αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα θα είναι καθημερινός σύντροφος του όποιου τελικού πλειοδότη, αν και όποτε αυτός υπάρξει.

Χαρακτηριστικά είναι και όσα αναφέρει σε συνέντευξή του στο politischios.gr ο καθηγητής Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και συνήγορος των κατοίκων της Αμανής, Παναγιώτης Λαζαράτος, που έχει αναλάβει την προσφυγή των 49 κατοίκων Αμανής.

Ο ίδιος περιέγραψε ως απαράδεκτο το γεγονός της έλλειψης Μελέτης Σκοπιμότητας πριν από τη διενέργεια διαγωνισμού, που θα έδειχνε αν όντως είναι εφικτή η εξόρυξη σε ένα ευαίσθητο νησιωτικό περιβάλλον, το οποίο μπορεί άλλωστε να χαρακτηριστεί και ώς έναν βαθμό κλειστό οικοσύστημα. «Το να μην έχει γίνει απολύτως τίποτα, καμία μελέτη σε κανένα επίπεδο, και να ξεκινάει ένας διεθνής διαγωνισμός, είναι μη λογικό και μη σοβαρό» τόνισε, εμμένοντας ιδιαίτερα στην πρωτοφανή για τέτοιας εμβέλειας επιχείρηση έλλειψη Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

«Η νομολογία του ΣτΕ ορίζει ρητά ότι πριν από την πραγματοποίηση οποιουδήποτε έργου -και η προκήρυξη είναι η πρώτη φάση της υλοποίησης- απαιτείται ΜΠΕ. Η προκήρυξη δεν είναι απλή διαδικασία, είναι η πρώτη φάση της υλοποίησης του έργου και συνεπώς έπρεπε να προηγηθεί προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή τεχνική έκθεση».

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο διαγωνισμός γίνεται για «έρευνα και εκμετάλλευση», με την έρευνα να απλώνεται σε χρονικό ορίζοντα πέντε ετών. Μια έρευνα που προϋποθέτει ερευνητικές γεωτρήσεις σε άγνωστα βάθη τα οποία θα επηρεάσουν αρνητικά τον υδροφόρο ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής, ίσως και καθοριστικά.

Και αυτό όμως αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του πλειοδότη που θα μπορεί ανεξέλεγκτα επί πενταετία να τρυπάει όπου νομίζει προς αναζήτηση του τοξικού μετάλλου, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία μελέτη. Από την πλευρά του ο καθηγητής Νομικής εμφανίστηκε βέβαιος για το αποτέλεσμα. «Εδώ έχουμε μια προκήρυξη γεμάτη λάθη, αντιφάσεις και νομικά κενά. Ηδη με την πρώτη αίτηση ακύρωσης οι αρμόδιοι είναι τρομοκρατημένοι. Αν επιμείνει το κράτος, θα φάει τα μούτρα του».