Η πόλη της Ιεράπετρας είχε την τύχη να φιλοξενήσει το τριήμερο 28 με 30 Ιουλίου ένα αρκετά φιλόδοξο εγχείρημα, συγκεκριμένα ένα επιστημονικό συνέδριο για τη μελέτη του έργου ενός ποιητή - συγγραφέα με καταγωγή από το Μύρτος, ένα πανέμορφο γραφικό χωριό της περιοχής.
Τίτλος του συνεδρίου που διεξήχθη στην αίθουσα του δημαρχείου «Μελίνα Μερκούρη», με τη συμμετοχή - φυσική ή διαδικτυακή - 40 συνέδρων από πέντε πανεπιστήμια, «Καταπρόσωπο στην Όστρια: εντοπιότητα και οικουμενικότητα στην ποίηση του Μανόλη Πρατικάκη».
Το εγχείρημα στέφθηκε κατά γενική ομολογία των συμμετεχόντων, με επιτυχία. Πίσω όμως από την ανταλλαγή συγχαρητηρίων και ευχολογίων με την ολοκλήρωση των εργασιών του τριημέρου, δυστυχώς μαινόταν ένας μικρός «πόλεμος», που ακόμη και αυτή η έκθεση της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου, όσο «αιχμηρή» κι αν ήταν, δεν εξέφραζε το εύρος του.
Ενδεικτικά είναι τα όσα μεταξύ άλλων, καταμαρτυρούν τα μέλη της επιτροπής, επιστήμονες που δεν έχουν σχέση καταγωγής με την πόλη και τους έφερε σε αυτήν το ενδιαφέρον και η εντρύφηση στο έργο μιας εμβληματικής προσωπικότητας των Γραμμάτων, όπως ο Μανόλης Πρατικάκης. Έτσι, διαβάζουμε για αθέτηση συμφωνίας από τη δημοτική αρχή της πόλης, κυριολεκτικά την τελευταία σχεδόν στιγμή πριν την έναρξη του συνεδρίου, σε επίπεδο φιλοξενίας - που αν μη για τι άλλο είναι γνωστό το νησί μας, παρά για τη διάσημη κρητική περιποίηση -, σε επίπεδο παρουσίας, με την εκκωφαντική απουσία τόσο του δημάρχου όσο και μελών της δημοτικής αρχής «(αντ’ αυτού ήρθε η Πρόεδρος του Ν.Π.Δ.Δ. ΚΟΙΝΩ.ΠΟΛΙΤΙ.Α., υπηρεσία που ουδεμία σχέση είχε με τη διοργάνωση)», και την ακύρωση ανακοινωμένης συναυλίας, στο πλαίσιο του συνεδρίου.
Οι σύνεδροι, επιστήμονες εγνωσμένου κύρους στον χώρο της φιλολογίας - λογοτεχνίας, καταλήγουν στην ανακοίνωσή τους ως εξής: «Ένα επιτυχημένο Συνέδριο έγινε στον τόπο τους κι αυτοί επέλεξαν να είναι απόντες, ενώ δήλωσαν παρόντες. Αλλά αυτό που μένει από τα Συνέδρια, με θέμα την ελληνική λογοτεχνία, είναι η υπηρεσία τους στην καλλιέργεια και την προβολή του πολιτισμού μας, ενός πολιτισμού που, όπως η ποίηση του Μανόλη Πρατικάκη, υψώνεται επάνω από την, εν προκειμένω κακώς εννοούμενη, εντοπιότητα προς την οικουμενικότητα».
Στις σαφέστατες αιχμές της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου στη δημοτική αρχή, αρχικά ο μεν δήμαρχος Θεοδόσιος Καλαντζάκης ποιεί την νήσσαν, με το περιβάλλον του να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι εκτιμά τον καταταλαιπωρημένο, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η γράφουσα, ποιητή, καθώς και ότι η συνεργασία με την Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου και δη τον πρόεδρό της, είναι άψογη (σημειωτέον, ο πρόεδρος Μανώλης Τζάβλας λίγο μετά παραιτήθηκε), όταν στο παρασκήνιο έχουν γίνει γνωστές στιχομυθίες με έντονο παραπολιτικό περιεχόμενο, ξένες προς τον πολιτικό πολιτισμό.
Στη συνέχεια πάντως φαίνεται να αναλαμβάνει δράση πιο «βαρύ πυροβολικό», με την λαλίστατη αντιδήμαρχο επί των Οικονομικών του Δήμου, Χρύσα Χατζημαρκάκη, να επιχειρεί να απαξιώσει σε τοπικά ΜΜΕ τη φύση του συνεδρίου, αμφισβητώντας το μέγεθος της συμμετοχής, τεχνηέντως δε την αναγκαιότητα της πραγματοποίησής του, χωρίς ωστόσο να απαντάει συγκεκριμένα στις συγκεκριμένες αναφορές της Επιστημονικής Επιτροπής.
Γιατί τέτοιος «καημός» με τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης;
Δεν πέρασε μία εβδομάδα από τη λήξη του συνεδρίου και άρχισε να διακινείται η πληροφορία ότι η δημοτική αρχή θα προχωρήσει στα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της πόλης, χωρίς καν να ερωτηθεί η αρμόδια και ορισμένη από το Δημοτικό Συμβούλιο Επιτροπή Διαχείρισης της, όπου πρόεδρος κι εδώ, καθώς και άμισθος σύμβουλος του κ. Καλαντζάκη στο εν λόγω αντικείμενο, είναι ο κ. Τζάβλας.
Η Επιτροπή Διαχείρισης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης είχε συσταθεί αρχές του 2023, με κύρια αρμοδιότητα τον προγραμματισμό της, αλλά και τις δράσεις στο σύνολο της. Σημειώνεται ότι απεφεύχθη τελευταία στιγμή η απώλεια πολλών χιλιάδων τίτλων και πάντως άνω των 6.000, που σε ανύποπτο χρόνο, κατά τη μετακόμιση στο ανακαινισμένο κτίριο του παλιού Δημαρχείου, όπου φιλοξενείται πλέον η βιβλιοθήκη, πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Ευτυχώς, το παρ' ολίγον ανοσιούργημα, αντελήφθη η Μορφωτική Στέγη Ιεράπετρας μαζεύοντας και διασώζοντας τα βιβλία.
Η Επιτροπή Διαχείρισης σε συνεδρίασή της τον Απρίλιο του 2023 συνεδρίασε και εξέδωσε εγκύκλιο στην οποία αναφέρονται οι προτεραιότητες της σε σχέση με τη δημοτική δανειστική βιβλιοθήκη: συλλογή υλικού και καταγραφή, διαμόρφωση δράσεων ακαδημαϊκού, καλλιτεχνικού και ρητορικού ενδιαφέροντος, πάντως σίγουρα όχι εγκαίνια.
Ωστόσο, κάποιοι στον Δήμο, εκτιμώντας εαυτούς ως πιο αρμόδιους, αποφάσισαν ερήμην της πενταμελούς ομάδας διαχείρισης να πραγματοποιήσουν με κάθε επισημότητα τα εγκαίνια της Νέας Βιβλιοθήκης, προκαλώντας τη σθεναρή αντίδραση τουλάχιστον τριών μελών της επιτροπής που εξωθήθηκαν σε παραίτηση, επισημαίνοντας τουλάχιστον δύο ζητήματα καίρια για την εύρυθμη λειτουργία του νέου χώρου, όπως η απουσία σύγχρονου ηλεκτρονικού συστήματος δανεισμού και η μη άρτια οργανωμένη λειτουργία αναγνωστηρίου, ενώ ερωτηματικό υπάρχει και στο ζήτημα κανονισμού.
Οι επίτροποι κάνουν λόγο για αδιαφορία από πλευράς Δήμου, με αστοχίες ή παραλείψεις της δημοτικής Αρχής και πνευματική οξείδωση, καθώς επίσης και μεθοδεύσεις, οι οποίες, όπως υποστηρίζουν, εκθέτουν την Ιεράπετρα και υποβιβάζουν την υψηλή αξία των ποιητών, των καλλιτεχνών και των δασκάλων.
Η επιστολή παραίτησης του Παναγιώτη Μυλωνάκη
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε του Δ.Σ.,
Η προ ολίγων μηνών τιμητική πρόσκληση να αναλάβω τη θέση του τακτικού μέλους της Δημοτικής Επιτροπής για τη Διαχείριση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και η υπερψήφισή της από το Δημοτικό Συμβούλιο αποτέλεσε για εμένα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συνδράμω στην προσπάθεια ανανέωσης του πολιτισμού και της παιδείας ως νέος της πόλης μου. Η συνεργασία με τα εξαίρετα μέλη της παρείχαν την εγγύηση ότι στο πεδίο του πολιτισμού διαμορφώνονταν ήδη οι απαραίτητες προδιαγραφές, ώστε να εδραιωθούν στην πόλη μας ποικίλες ακαδημαϊκές, καλλιτεχνικές και ρητορικές δραστηριότητες, που με ενδιαφέρουν και προσωπικά, αλλά και την Επιτροπή συνολικά. Είχα μάλιστα τη χαρά της συνεργασίας και γιατί πιστεύω ότι πλέον οι Βιβλιοθήκες δεν αποτελούν μουσειακούς χώρους που κρατούν τη γνώση έγκλειστη, αλλά τόπους γόνιμης ακαδημαϊκής δράσης, ανοικτούς στις υψηλές εντάσεις της Τέχνης και σε ένα βιωματικό τρόπο διαπαιδαγώγησης.
Η πρόσφατη, ωστόσο, εμπειρία από τη συμμετοχή μου στην Οργανωτική Επιτροπή του Επιστημονικού Συνεδρίου «¨Καταπρόσωπο στην Όστρια¨: εντοπιότητα και οικουμενικότητα στην ποίηση του Μανόλη Πρατικάκη», καθώς και τα εκτός κατάλληλου προγραμματισμού εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ιεράπετρας, λειτούργησαν ανασταλτικά στη διάθεση και πίστη μου για τον αποτελεσματικό χειρισμό ευαίσθητων και σπουδαίων γεγονότων του πολιτισμού στην πόλη μας και με αποτρέπουν από τη συνέχιση της απασχόλησής μου στη Δημοτική Επιτροπή για τη Διαχείριση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Επιχειρώντας μια σύντομη αναδρομή στα σχετικά γεγονότα, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τα εξής:
Ήδη από το Νοέμβρη του 2022, με το πέρας του επιτυχημένου «Συνεδρίου προς τιμήν του Βασίλη Βασιλικού» (Αθήνα, 18-20 Νοέμβρη 2022), στο οποίο συμμετείχα ως εισηγητής, συγκροτήθηκε Οργανωτική Επιτροπή με σκοπό να προτείνει τη διοργάνωση Επιστημονικού Συνεδρίου για το λογοτεχνικό έργο του Μανόλη Πρατικάκη στην γενέτειρα του, την Ιεράπετρα. Στην Επιστημονική Επιτροπή συμμετείχαν εννέα κορυφαίοι ακαδημαϊκοί από το πεδίο της Νεοελληνικής Φιλολογίας, της Συγκριτικής Φιλολογίας και της Θεωρίας της Λογοτεχνίας, προερχόμενοι από πέντε διαφορετικά ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα. Σε επιστολή της, η Οργανωτική Επιτροπή καλούσε το Δήμο Ιεράπετρας να αναλάβει ρόλο στη διοργάνωση ως βασικός διοργανωτικός φορέας με ευθύνη την μετακίνηση, τη διαμονή και την εξασφάλιση γευμάτων για τους Συνέδρους. Παρ’ όλ’ αυτά, όσα ακριβώς είχε αναλάβει ο Δήμος Ιεράπετρας να διευθετήσει, λίγους μήνες αργότερα δεν τα έφερε σε πέρας, χωρίς κάποια σαφή απάντηση προηγουμένως ή σε χρόνο που θα ήταν εύλογος, ώστε να πράξουμε ανάλογα. Ματαιώθηκε η συναυλία του Βασίλη Λέκκα και δεν πραγματοποιήθηκε κανένα γεύμα προς τιμήν των Συνέδρων, ενώ ενημέρωση για αυτά τα δύο αιτήματα είχαμε περίπου δύο ημέρες πριν την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, καθώς διαρκώς άλλαζε η στάση του Δήμου για αυτά. Για ένα κορυφαίο γεγονός που σχεδιαζόταν οκτώ μήνες, η δημοτική αρχή ζήτησε -για πρώτη φορά- εγγράφως αίτημα για την ανεύρεση λεωφορείων με σκοπό την μετακίνηση Συνέδρων από τα Αεροδρόμια της Σητείας και του Ηρακλείου από και προς την Ιεράπετρα 36 μόλις ώρες πριν την άφιξη τους στην Κρήτη! Η στάση αυτή συνοδεύτηκε από την απουσία του Δημάρχου Ιεράπετρας από την τελετή έναρξης και από το Συνέδριο συνολικά. Εκπροσωπώντας τον παρέστη η Πρόεδρος του Ν.Π.Δ.Δ. «ΚΟΙΝΩ.ΠΟΛΙΤΙ.Α.», όργανο που δεν ενεπλάκη ποτέ στη διαδικασία της διοργάνωσης, όσο κι αν το κύριο αντικείμενο του είναι ο Πολιτισμός. Η συνθήκη αυτή οδήγησε σε δυσφορία, καθώς η συνολική στάση του Δήμου Ιεράπετρας υποτιμούσε τόσο τον ποιητή και τους συνέδρους όσο και την Επιστημονική Επιτροπή, αλλά και το Επιστημονικό Συνέδριο συνολικά.
Κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, λοιπόν, αναγκαστήκαμε να αναζητήσουμε νέα πηγή χρηματοδότησης. Με τη φροντίδα του Αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου, κ. Γιάννη Ανδρουλάκη, η Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης (μετακίνηση και διαμονή), ενώ η κομβική πράξη του Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής, κ. Μανόλη Τζάβλα, να καλέσει σε χορηγίες διέσωσαν το Επιστημονικό Συνέδριο που επρόκειτο να μελετήσει το λογοτεχνικό έργο ενός σπουδαίου Ιεραπετρίτη. Οι πολίτες στήριξαν με κάθε τρόπο τη διοργάνωση. Στο πρόσωπο τους ευχαριστούμε όλη την κοινωνία της Ιεράπετρας που στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Ευχαριστούμε, φυσικά, και το Δήμο Ιεράπετρας για την παραχώρηση του αμφιθεάτρου «Μελίνα Μερκούρη» και για την εντός Κρήτης μετακίνηση των Συνέδρων!
Η ηθική ικανοποίηση, ωστόσο, παραμένει έντονη για όλους μας: το ακαδημαϊκό επίπεδο του Συνεδρίου ήταν υψηλό, τιμώντας αντάξια το λογοτεχνικό έργο του Μανόλη Πρατικάκη, ενώ ενθαρρυντική ήταν η αυξημένη συμμετοχή νέων ερευνητών, υποψηφίων διδακτόρων και μεταπτυχιακών φοιτητών. Τους ευχαριστούμε για την πανάξια στάση τους να τιμήσουν τον ποιητή και την Ιεράπετρα, παρά τις όποιες αντιξοότητες. Η έκδοση των Πρακτικών θα περιλαμβάνει την γνώση που αποκρυσταλλώθηκε στην Ιεράπετρα και θα προσφερθεί στην ακαδημαϊκή έρευνα.
Πέραν των παραπάνω αστοχιών ή παραλείψεων της δημοτικής αρχής σχετικά με το Συνέδριο (οι οποίες αναφέρονται και στην έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής, που έχει κοινοποιηθεί, όπως και η παρούσα επιστολή, στα τοπικά ΜΜΕ), η ανησυχία μου για την ανεπαρκή υποστήριξη πολιτιστικών δράσεων στην πόλη μας κορυφώθηκε από την απόφαση του Δήμου Ιεράπετρας να πραγματοποιήσει τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης χωρίς καμία απολύτως ενημέρωση πριν την ανακοίνωση τους. Δεν ενημερωθήκαμε ως μέλη της αρμόδιας Επιτροπής επισήμως για το σχεδιασμό των εγκαινίων. Ακριβέστερα, το πληροφορηθήκαμε από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης δύο μόλις ημέρες πριν την πραγματοποίηση τους. Η στάση αυτή της δημοτικής αρχής κρίνεται απαξιωτική, αλλά και ανεπίτρεπτα βιαστική, αφού η Βιβλιοθήκη δεν είναι έτοιμη να δεχθεί κοινό: δε διαθέτει οργανωμένο σύστημα δανεισμού, όπως ούτε τα αναγκαία έπιπλα για το αναγνωστήριο, στοιχειώδη που την καθιστούν, προς το παρόν, μη λειτουργική. Η επιλογή αυτή με βρίσκει εντελώς αντίθετο και καθιστά σαφές ότι αποτελεί μία ακόμη πρόχειρη αντιμετώπιση ενός σημαντικού για την πόλη πολιτιστικού σημείου, το οποίο κινδυνεύει να μην μπορεί να υποστηρίξει την υπόσταση του.
Όλες αυτές οι πρακτικές, αλλά και η αποχώρηση από την Επιτροπή δύο σημαντικών μελών, με οδηγούν αναγκαστικά σε παραίτηση από τη θέση του Τακτικού Μέλους της Επιτροπής Διαχείρισης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης σε μια προσπάθεια διαμαρτυρίας, αλλά και ανάδειξης της σημασίας ύπαρξης ενός οργανωμένου σχεδίου για την εδραίωση των ισχυρών και σπουδαίων γεγονότων που αφορούν στην Τέχνη και την Παιδεία. Ένα τέτοιο σχέδιο ετοιμαζόταν ήδη, προκειμένου η Δημοτική Βιβλιοθήκη Ιεράπετρας να στραφεί προς τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σημαντικών δράσεων εξωστρέφειας, που θα τη συνέδεαν ακόμη περισσότερο με την ακαδημαϊκή, καλλιτεχνική και εκπαιδευτική κοινότητα σε πανελλήνιο επίπεδο. Δυστυχώς αυτό το σχέδιο δε θεωρώ ότι μπορεί να υλοποιηθεί υπό τις συνθήκες που περιέγραψα παραπάνω. Ως εκ τούτου, θέλοντας να μη νομιμοποιήσω αντίστοιχες μεθοδεύσεις που εκθέτουν την πόλη και υποβιβάζουν την υψηλή αξία των ποιητών, των καλλιτεχνών και των δασκάλων, αποχωρώ από τη Δημοτική Επιτροπή, σε συνέχεια της αποχώρησης των δύο μελών που ήδη έκαναν γνωστή την παραίτηση τους, χωρίς καμία αντιπολιτευτική διάθεση.
Ευχαριστώ όσες και όσους είχα την τιμή να συνεργαστώ μαζί τους στη σύντομη αυτή θητεία, την οποία συνειδητά επιλέγω να διακόψω. Ήταν υψηλή τιμή η σύμπραξη με τους σπουδαίους αυτούς ανθρώπους κι επιστήμονες τόσο στο πλαίσιο του Συνεδρίου, όσο και σε εκείνο της Δημοτικής Επιτροπής. Εύχομαι ανάλογες συμμετοχές νέων σε αντίστοιχες δράσεις να μην τύχουν τέτοιας αντιμετώπισης. Ευελπιστώ, ακόμα, ότι η Τέχνη, η οποία μπορεί να ξεπερνά την πολιτική σκοπιμότητα και να αποδεικνύει ότι είναι υπεράνω όλων, θα γίνει αντικείμενο σοβαρής διεργασίας.
Με εκτίμηση,
Παναγιώτης Μυλωνάκης
Προπτυχιακός Φοιτητής Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μετά το «ευγενικό ράπισμα» του πρώην μέλους της Επιτροπής, η Δημοτική Παράταξη «Ιεράπετρα Νέα Πορεία» του Δημάρχου κ. Καλαντζάκη εξέδωσε ανακοίνωση - απάντηση, όπου κάνει λόγο για «πικρόχολα σχόλια» και περιορίζεται σε αναφορές περί «προσωποποιημένων προσκλήσεων», υποστηρίζοντας ωστόσο ότι «είχαμε ενημερώσει για την πρόθεσή μας τους εμπλεκόμενους φορείς». Επιμένει ότι η βιβλιοθήκη είναι άρτια λειτουργική και υπενθυμίζει, προφανώς και ενόψει δημοτικών εκλογών, «ότι η δημιουργία της σύγχρονης δημοτικής βιβλιοθήκης και του ψηφιακού μουσείου αποτελούσε όραμα του Επικεφαλής της Παράταξης μας και της Δημοτικής μας Αρχής, κ. Θεοδοσίου Καλαντζάκη, ο οποίος προέβη σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες (σύνταξη μελετών, εύρεση χρηματοδοτήσεων, δημοπράτηση και υλοποίηση του έργου), προκειμένου σήμερα οι πολίτες της Ιεράπετρας για πρώτη φορά να είναι σε θέση να απολαμβάνουν αναβαθμισμένες Υπηρεσίες».
►Η efsyn.gr επικοινώνησε με τον κ. Μανώλη Τζάβλα, πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου για τον Μανόλη Πρατικάκη, τέως επικεφαλής της Επιτροπής Διαχείρισης για τη Δημοτική Βιβλιοθήκη (ήταν μεταξύ των τριών παραιτηθέντων της Επιτροπής) και παραμένοντα σύμβουλο του δημάρχου για τη βιβλιοθήκη. Ο ίδιος επέλεξε να μην τοποθετηθεί, σεβαστή η απόφασή του, ωστόσο σειρά από ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα...
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας