Σε όλη την Ελλάδα εξαπλώνεται το κίνημα για ελεύθερες παραλίες, η αντίδραση δηλαδή των πολιτών στην παράνομη κατάληψη των ακτών από επιχειρηματικά συμφέροντα. Μετά τις δυναμικές κινητοποιήσεις ομάδων πολιτών στην Πάρο, στη Νάξο και στη Ρόδο, που προκάλεσαν και την παρέμβαση της εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, στο ίδιο πλαίσιο συντονίζεται και το κίνημα στα Χανιά, που εδώ και έναν χρόνο δραστηριοποιείται για την προστασία της παραλίας Φαλάσαρνα.
Στη συγκεκριμένη παραλία έχει απλώσει δίχτυα η επιχειρηματική οικογένεια Τσατσαρωνάκη, προσπαθώντας να δημιουργήσει μια φαραωνική τουριστική επένδυση 850 κλινών, η οποία προωθείται σε πολιτικό επίπεδο από την κυβέρνηση και την πλειοψηφία του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, παρά το γεγονός ότι έχει λάβει αρνητικές γνωμοδοτήσεις, τόσο από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), όσο και από τα Δημοτικά Συμβούλια Κισσάμου, Χανίων και Πλατανιά, αλλά και από την αρμόδια Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης. Καθώς όμως η συγκεκριμένη επένδυση βρίσκεται υπό εξέταση, οι ίδιοι επιχειρηματίες εκμεταλλεύονται και καντίνες στα Φαλάσαρνα, κάνοντας αιτήσεις για να ανοίξουν κι άλλες και προσπαθώντας να καταλάβουν το σύνολο της παραλίας με ομπρελοκαθίσματα, χωρίς να μένει επαρκής ελεύθερος χώρος για τους λουόμενους.
Δέκα ερωτήματα
Σε πρόσφατη δημόσια καταγγελία της η Πρωτοβουλία #save_falasarna απευθύνει 10 καίρια ερωτήματα προς κάθε αρμόδια ελεγκτική αρχή, καταγγέλλοντας «σημεία και τέρατα» που λαμβάνουν χώρα στη συγκεκριμένη παραλία. «Το #save_falasarna συγκροτήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, με το που μάθαμε τα σχέδια των συγκεκριμένων επενδυτών» λέει στην «Εφ.Συν.» το μέλος της Πρωτοβουλίας Δημήτρης Μητρόπουλος, τονίζοντας όμως πως «η κακοποίηση και η ιδιωτικοποίηση στα Φαλάσαρνα δεν ξεκίνησαν τότε, αλλά υπάρχουν εδώ και χρόνια. Τόσο η συγκεκριμένη οικογένεια όσο και άλλοι επιχειρηματίες κάνουν ό,τι τους κατέβει στις παραλίες, αλλά αυτή η ζούγκλα δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή».
Το κυριότερο ζήτημα που θέτουν τα μέλη της Πρωτοβουλίας είναι πως καμία από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στην περιοχή δε φαίνεται να έχει νόμιμη άδεια για κατάληψη της παραλίας. Ακόμα όμως και αν είχαν άδεια, με βάση τη νομοθεσία για τις περιοχές Natura, για κάθε 500 τ.μ. παραχώρησης επιτρέπεται κατάληψη μόνο του 30%, περίπου 170 τ.μ. Ωστόσο και μόνο η φωτογραφία με την οποία συνοδεύει την καταγγελία της η Πρωτοβουλία (και αναδημοσιεύει σήμερα η «Εφ.Συν.») αποδεικνύει την εξόφθαλμη παρανομία στην περιοχή. Μάλιστα, η υπέρβαση κάθε ορίου αναφέρεται επισήμως και σε έγγραφο του ΟΦΥΠΕΚΑ, όπου γίνεται λόγος για κατάληψη άνω του 80% της παραλίας.
Στα τέλη Ιουλίου, μετά από αστυνομικό έλεγχο, συνελήφθησαν κάποιοι εργαζόμενοι, που οδηγήθηκαν στο Αυτόφωρο, ωστόσο κανείς δε φαίνεται διατεθειμένος να κουνήσει τα ομπρελοκαθίσματα από τη θέση τους, ειδικά ενόψει δημοτικών εκλογών. Όπως καταγγέλλει μάλιστα ο Δημήτρης Μητρόπουλος, «ακούγεται πως οι επίδοξοι επενδυτές έφτασαν στο σημείο να πραγματοποιούν συσκέψεις και να δίνουν χρίσμα σε συγκεκριμένο υποψήφιο δήμαρχο, που εκτιμούν ότι θα προωθήσει τα συμφέροντά τους στην περιοχή»…
Τις καταγγελίες της Πρωτοβουλίας #save_falasarna υιοθετεί και ο Κώστας Κουκουράκης, ειδικός σύμβουλος του Δήμου Κισσάμου για χωροταξικά και περιβαλλοντικά θέματα, που έχει διατελέσει και δήμαρχος του πρώην Δήμου Ιναχωρίου: «Δεν πρόκειται για επιχειρηματίες, αλλά για αρπακτικά που εκμεταλλεύονται τη διάταξη του νόμου περί συναφών επιχειρήσεων, ότι δηλαδή αν έχεις συναφή δραστηριότητα (μπαρ κτλ.) παίρνεις κατ’ αποκλειστικότητα τον αιγιαλό μπροστά στην επιχείρησή σου», λέει ο ίδιος και προσθέτει πως οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες προσπαθούν να ιδιοποιηθούν όλη την παραλία για αποκλειστική χρήση. «Πρόσφατα έκαναν εξώδικο ακόμα και στον δήμο για τις δύο θέσεις που κατείχε, ώστε να μας εκδιώξουν από την παραλία. Στην ουσία, έχουμε μια επίθεση του ιδιώτη εναντίον του δήμου, για την οποία κάναμε καταγγελία στην Κτηματική Υπηρεσία. Εμείς προχωράμε την εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για τη διαχείριση της συγκεκριμένης περιοχής, καθώς είναι Natura, ώστε να ελεγχθεί όλη αυτή η παρανομία» αναφέρει ο κ. Κουκουράκης.
Κι άλλες παρανομίες
Στα ερωτήματα που θέτει η Πρωτοβουλία #save_falasarna περιλαμβάνονται και άλλα επιμέρους, αλλά εξίσου σημαντικά θέματα όπως η καταστρατήγηση της υποχρέωσης για ελεύθερο χώρο 5 μέτρων μεταξύ ομπρελοκαθισμάτων και της θάλασσας, η ύπαρξη μόνιμων κατασκευών και μουσικής άνω των 50 ντεσιμπέλ κ.ά. που απαγορεύονται ρητά από τις αντίστοιχες συμβάσεις παραχώρησης, ειδικά για τις περιοχές Natura. Επίσης καταγγέλλουν πως στην ίδια παραλία δραστηριοποιείται και επιχείρηση θαλάσσιων σπορ, η οποία διαθέτει 10-11 τζετ σκι, αντί για τρία που προβλέπει ο νόμος, ενώ συγκεκριμένη επιχείρηση εκμεταλλεύεται και τις τετράτροχες «γουρούνες», που κυριολεκτικά οργώνουν τις αμμοθίνες, μέσα σε μία οικολογικά ευαίσθητη έκταση.
Υπερκέρδη
Στο 10ο και τελευταίο ερώτημά τους προς τις υπηρεσίες, τα μέλη της Πρωτοβουλίας εκθέτουν τα υπερκέρδη που αφήνει η παραλία στον συγκεκριμένο επενδυτή, ακόμα μεγαλύτερα και από τη σχεδιαζόμενη κατασκευή των τουριστικών καταλυμάτων. Όπως αναφέρουν, οι εν λόγω επιχειρήσεις, αν και όταν πάρουν άδεια, θα πληρώσουν προς δήμο και ελληνικό Δημόσιο περίπου 10 €/τ.μ. για ένα ολόκληρο έτος. Δηλαδή για μια σύμβαση που αφορά 500 τ.μ. θα πληρώσουν 5.000 €/έτος. Την ίδια στιγμή, χρεώνουν από 20 έως και 300 ευρώ (!) για τα ομπρελοκαθίσματα. Δηλαδή, το ετήσιο κόστος για την παραλία αντιστοιχεί σε εισπράξεις μόνο μισής μέρας!
«Πρόκειται για πλιάτσικο εις βάρος των Κισσαμιτών, των Χανιωτών, αλλά και όλων των επισκεπτών», αναφέρεται στο κλείσιμο της καταγγελίας, ενώ ο Δημήτρης Μητρόπουλος τονίζει πως σύντομα θα ανακοινωθεί κλιμάκωση των δράσεων, ώστε να κινητοποιηθούν όλοι οι Κισσαμίτες και όλοι οι Χανιώτες και να προστατέψουν το δικαίωμά τους στον δημόσιο χαρακτήρα των ακτών και ειδικά στα Φαλάσαρνα.
Αντίδραση Χατζηδάκη κατόπιν εορτής
Το κίνημα για τις ελεύθερες παραλίες μετατρέπεται σε ορμητικό κύμα που έχει εξαπλωθεί σε αρκετά νησιά, λαμβάνοντας και πολιτικές διαστάσεις. Μετά την παρέμβαση του Αρείου Πάγου και ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, έδωσε εντολή να ενταθούν οι έλεγχοι, ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των όρων που προβλέπονται στις συμβάσεις παραχώρησης σε επιχειρήσεις, ενώ ερώτηση στη Βουλή, με αφορμή τις κινητοποιήσεις των πολιτών της Πάρου, κατέθεσε το ΚΚΕ. Με την Πολιτεία να αφυπνίζεται στο... και πέντε, το κίνημα δείχνει τάσεις επέκτασης και σε άλλα νησιά ή περιοχές, όπου εδώ και καιρό έχει παγιωθεί η κατάληψη των ακτών τους από τις ξαπλώστρες.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, οι έλεγχοι που θα γίνονται, είτε αυτεπάγγελτα είτε ύστερα από καταγγελίες πολιτών, θα ενταθούν, ώστε να διασφαλίζεται η πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες, σύμφωνα με τους κανόνες του Συντάγματος και να προστατεύεται η εικόνα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Σημειώνεται ακόμη ότι στο πλαίσιο των ελέγχων που ήδη διεξάγονται και ύστερα από τις καταγγελίες που υπεβλήθησαν για τη Μικρή και Μεγάλη Σάντα της Πάρου, στελέχη της Κτηματικής Υπηρεσίας Σύρου έκαναν αυτοψίες στο διάστημα 21-24 Ιουλίου. Μάλιστα, εκδόθηκαν πρωτόκολλα απομάκρυνσης τριών επιχειρήσεων από τις συγκεκριμένες παραλίες, καθώς διαπιστώθηκαν σημαντικές παραβάσεις.
Σε δήλωσή του ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρει ότι «κάθε παράβαση της νομιμότητας θα μας βρει απέναντι. [...] Ας γνωρίζουν όσοι δεν σέβονται το περιεχόμενο των σχετικών συμβάσεων ότι δεν πρόκειται να χαριστούμε σε κανέναν». Από την πλευρά τους, μέλη των κινημάτων σε διάφορα νησιά όπως η Ρόδος και η Πάρος, σχολιάζουν ότι τόσο η παρέμβαση του Αρείου Πάγου όσο και εκείνη του υπουργού ήρθαν «κατόπιν εορτής», μόνο ως αποτέλεσμα της κοινωνικής πίεσης και της ανάδειξης της ασυδοσίας που επικρατεί στις ακτές της χώρας, πρώτα μέσα από κοινωνικά δίκτυα και αργότερα από ορισμένα μέσα ενημέρωσης, ανάμεσα στα οποία και η «Εφ.Συν.», η οποία ανέδειξε από την πρώτη στιγμή το ζήτημα.
Τις κινητοποιήσεις για ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες στηρίζει το ΚΚΕ, που σε χθεσινή ανακοίνωσή του αναφέρει ότι την εμπορευματοποίηση του αιγιαλού και των παραλιών έχουν προωθήσει βήμα βήμα και διαχρονικά, με νόμους και αποφάσεις τους, κυβερνήσεις, περιφέρειες και δήμοι, στο όνομα της περιβόητης «ανάπτυξης» και των «επενδύσεων». Χαρακτηρίζει ακόμη προκλητικά τα «κροκοδείλια δάκρυα όλων των παραπάνω, πολύ περισσότερο που, με αφορμή εξοργιστικές περιπτώσεις αυθαιρεσίας, περιορίζουν το πρόβλημα μόνο στη μη τήρηση της νομιμότητας, όταν αυτή ακριβώς η “νομιμότητα” που έχουν διαμορφώσει, είναι που “στρώνει το έδαφος” και για τις αυθαιρεσίες». Στην ερώτησή τους προς τους υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Υποδομών-Μεταφορών, οι βουλευτές ΚΚΕ, Μαρία Κομνηνάκα, Διαμάντω Μανωλάκου και Μανώλης Συντυχάκης ζητούν να επιβληθούν άμεσα όλες οι κυρώσεις στις επιχειρήσεις που παρανομούν, να ληφθούν μέτρα για να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση του λαού σε όλες τις παραλίες, όπως και κατάλληλες υποδομές για ΑμεΑ.
Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος
Κινητοποιήσεις στη Ρόδο, την Πάρο, τη Νάξο και αλλού
Πρώτη διδάξασα φέτος στις κινητοποιήσεις για την προάσπιση του αιγιαλού και των παραλιών ήταν η Ρόδος, καθώς στα μέσα Ιουνίου συστάθηκε το δίκτυο για την προάσπιση του δημόσιου χώρου «Ομπρέλα». Το δίκτυο προχώρησε σε κινηματικές δράσεις και παρεμβάσεις, στην προσπάθεια να αναδειχθεί η πληθώρα αυθαιρεσιών από παραθαλάσσιες επιχειρήσεις και μπιτς μπαρ στη Ρόδο. Μετά το τραγελαφικό περιστατικό με τις παράνομες πλωτές ξαπλώστρες και τον σερβιτόρο που παρέδιδε παραγγελίες εντός θαλάσσης, οι κινητοποιήσεις των πολιτών της Ρόδου έλαβαν πανελλαδική προβολή, με τα όσα εκτυλίσσονται στο δοκιμαζόμενο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές νησί να αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες παρουσίασε τα στοιχεία από τις συμβάσεις αναρτημένα στη «Διαύγεια» και δορυφορικές φωτογραφίες, καταγράφοντας αναλυτικά το μέγεθος της αυθαιρεσίας. Ακολούθησαν οι «εκδρομές» της κίνησης πολιτών σε κατειλημμένες παραλίες στις 23 και 30 Ιουλίου, με τη συμμετοχή εκατοντάδων που έφεραν την παρέμβαση της εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, όπως και την κινητοποίηση του κεντρικού κρατικού μηχανισμού.
Στη Νάξο δραστηριοποιείται επίσης η κίνηση «Σώστε τις παραλίες της Νάξου», που έχει ήδη συγκεντρώσει 1.500 υπογραφές πολιτών σε ανοιχτή επιστολή, όπου περιγράφει την κατάσταση και τις πολλαπλές παρανομίες στις ακτές του νησιού και θα αποσταλεί στον εισαγγελέα και άλλες αρμόδιες αρχές.
Στη Σύρο, τέλος, το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος έχει ζητήσει από τον δήμο, την ΕΤΑΔ και το Λιμενικό Ταμείο τα στοιχεία των παραχωρήσεων, ώστε να ελεγχθεί εάν τηρούνται τα συμφωνηθέντα. «Οσο παγιώνεται η κατάσταση, είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί» αναφέρουν μέλη του Παρατηρητηρίου, καλώντας τη δημοτική αρχή να διασφαλίσει τον δημόσιο χαρακτήρα των παραλιών.
Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας