Του δημοψηφίσματος το... ανάγνωσμα

Δευτέρα μεσημέρι, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος της Κυριακής. Ο αέρας μυρίζει αντηλιακό από τους χιλιάδες τουρίστες που, αψηφώντας τον καυτό ήλιο και τους 35 βαθμούς που δείχνει το θερμόμετρο, κυκλοφορούν στον δρόμο απολαμβάνοντας τις διακοπές τους.

Οι Αθηναίοι, από την άλλη, προτιμούν τη δροσιά που τους προσφέρουν τα καφέ της πόλης. Τις συζητήσεις τους μονοπωλεί φυσικά το δημοψήφισμα που έδειξε 61,3% υπέρ του «Οχι» και 38,7% υπέρ του «Ναι». Αλλοι ενθουσιασμένοι, άλλοι σκεπτικοί, οι περισσότεροι όμως εκφράζοντας μια συγκρατημένη αισιοδοξία, περιμένουν να δουν τις επόμενες κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης.

«Νομίζω πως θα υπάρξει συμφωνία. Ισως λίγο καλύτερη από την τελευταία. Οπως κι αν έχει, όμως, θα είναι κι αυτό ένα “Μνημονιάκι”. Παρ’ όλα αυτά, το δημοψήφισμα αναμφισβήτητα έχει πολύ μεγάλη σημασία, κυρίως από την άποψη ότι δεν μπορούν οι Ευρωπαίοι να αποφασίζουν χωρίς τη συναίνεση του κόσμου. Εστω λοιπόν και σε θεωρητικό επίπεδο, αποτελεί μεγάλη νίκη το “Οχι”», μας λέει ο Βαγγέλης και τονίζει ότι το αποτέλεσμα απέδειξε περίτρανα και την αποτυχία εκβίασης ενός «Ναι», με τις κλειστές τράπεζες και τον εκφοβισμό από τα συστημικά κανάλια.

Στο ίδιο κλίμα και η Αννα, η οποία πιστεύει ότι δεν θα αποφύγουμε ένα νέο Μνημόνιο: «Το “Οχι”, αν και ουσιαστικά δεν είχε κάποια ιδιαίτερη ισχύ στα “έσω”, δεν παύει να αποτελεί μεγάλη νίκη του ελληνικού λαού καθώς και ηχηρό μήνυμα τόσο στους Ευρωπαίους εταίρους όσο και στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης».

Ο Παναγιώτης με το «Οχι» της Κυριακής απέρριψε το μέχρι πρότινος παραδοσιακό πολιτικό καθεστώς: «Πιστεύω ότι αλλάζουν τα πράγματα σε ό,τι έχει να κάνει με το εσωτερικό της χώρας. Ο κόσμος κουράστηκε. Βαρέθηκε να τον κοροϊδεύουν και, εν μέρει, αποδοκίμασε όλο το παλιό κομματικό σκηνικό. Κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι τα πράγματα από εδώ και πέρα. Αλλωστε, ποτέ και τίποτα δεν μας χαρίστηκε για να γίνει τώρα».

Με κλειστή τηλεόραση εδώ και μία βδομάδα πήγε στην κάλπη η Εύα, χειροτέχνης και οργανωμένη στους Οικολόγους Πράσινους: «Ψήφισα “Οχι”. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δώσαμε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Τσίπρα στις εκλογές του Γενάρη, με την ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει, μια ελπίδα που δεν χάνουμε εύκολα, γιατί βλέπουμε ότι ο Τσίπρας προσπαθεί. Τα πράγματα δεν θα είναι ρόδινα. Το γνωρίζουμε. Δεν θα έχουμε σκύψει όμως το κεφάλι, για να μην το πω πιο λαϊκά...».

Κατασταλαγμένος και ψύχραιμος, ο Γιώργος ψήφισε «Οχι» με «απόλυτη επίγνωση» της ψήφου του, όπως μας λέει: «Ακόμη κι αν θεωρώ ότι τα πράγματα είναι εντελώς ρευστά, πιστεύω ότι θα υπάρξει μια συμφωνία με δύσκολα μέτρα κυρίως για τους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπαλλήλους. Πιθανώς να συνδυαστεί και με μια επιμήκυνση χρέους ή –στο καλό σενάριο– με κούρεμα του χρέους. Γενικά είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος».

Δεν ήταν λίγοι και αυτοί που δεν ψήφισαν. Η Μαριάννα δεν συμμετείχε στο δημοψήφισμα της Κυριακής λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων: «Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω καταλάβει κάποια διαφορά σήμερα. Κι αυτό γιατί κανείς δεν έχει δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις. Μπουχτίσαμε στις προβλέψεις και την παραφιλολογία. Θέλω να ελπίζω ότι ίσως βγει κάτι θετικό, εφόσον βέβαια η κυβέρνηση έχει διάθεση συνεργασίας και εφόσον ο Τσίπρας αντέξει στις πιέσεις που δέχεται».

Ο Φώτης, από την άλλη, δεν πιστεύει ότι το «Οχι» είχε επαναστατικό χαρακτήρα, θεωρεί όμως ότι κατάφερε να ταρακουνήσει αρκετό κόσμο, ιδιαίτερα εντός συνόρων: «Πέραν των πτωτικών τάσεων στις διεθνείς αγορές και τα χρηματιστήρια, είχαμε και την πρώτη αλλαγή στο εσωτερικό της χώρας με την παραίτηση Σαμαρά. Η αλήθεια είναι ότι δεν ελπίζω σε θαύματα. Ακόμη κι αν έρθει η κυβέρνηση σε συμφωνία, τα πράγματα θα είναι δύσκολα» μας λέει.

Εχει περάσει πάνω από μία ώρα και δεν έχουμε βρει ούτε έναν υποστηρικτή του «Ναι». Να ‘σου, χαλάει και το παπούτσι... Μπαίνουμε σε ένα μικροσκοπικό τσαγκαράδικο κάπου στην περιοχή του Μοναστηρακίου. Η κυρία Δώρα επιδιορθώνει μία τσάντα. «Θα σου το φτιάξω αμέσως, κάθισε».

Πιάνουμε κουβέντα: «Ψήφισα “Ναι”, γιατί δεν είχα καταλάβει το ερώτημα. Ακουγα τα κανάλια που βγαίναν και λέγαν για επιστροφή στη δραχμή. Φοβήθηκα. Ηταν και οι τράπεζες κλειστές... Δουλειά δεν έχει κι εγώ έχω να μεγαλώσω μικρό παιδί...» μας λέει δείχνοντας ένα κάδρο με τη φωτογραφία ενός μικρού κοριτσιού που κρέμεται πάνω από τη ραπτομηχανή.

Η Κατερίνα δηλώνει περήφανα ότι ψήφισε «Ναι» και λέει ότι η επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος τη βρίσκει δίπλα στον πρωθυπουργό: «Είμαι δίπλα του –ανεξάρτητα από το τι ψήφισα– στη διαπραγμάτευση που κάνει για να βρεθεί λύση εντός της ΟΝΕ και της Ε.Ε.».

Πιστεύει ότι η συνάντηση των πολιτικών αρχηγών που κατέληξε σε κοινό ανακοινωθέν καθώς και η «αποπομπή» Βαρουφάκη δείχνουν ότι κινούμαστε προς θετική κατεύθυνση και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: «Κάτι καλύτερο από αυτό που είχαμε προ Τσίπρα και προ Σαμαρά δεν πιστεύω πως θα έχουμε».

Η Δέσποινα υποστήριξε το «Ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής, γιατί θεωρεί το «Οχι» ουτοπικό, μια και «η συμφωνία θα είναι ούτως ή άλλως σκληρή, λόγω της οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα». Επικροτεί, ωστόσο, το κείμενο που συνυπέγραψε ο πρωθυπουργός με τους πολιτικούς αρχηγούς και το οποίο περιγράφει το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με την Ευρώπη και ελπίζει σε κάτι καλύτερο.