«Εισπράκτορας τραπεζών» το ΙΚΑ

Σε απόγνωση βρίσκονται εκατοντάδες συνταξιούχοι του ΙΚΑ, οι οποίοι είχαν πριν από μερικά χρόνια συνάψει δάνεια με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (σ.σ. σήμερα ανήκει στον όμιλο της Eurobank), καθώς έχει δοθεί εντολή στην τράπεζα, όπου καταβάλλεται η σύνταξή τους, να παρακρατείται πλέον απευθείας η μηνιαία δόση. Οι συντάξεις τους, ωστόσο, έχουν συρρικνωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα -μετά την αυτόματη αποπληρωμή της δανειακής δόσης- να μην μπορούν να καλύψουν οικονομικά τις βασικές τους ανάγκες. Κι ενώ βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης, το ΙΚΑ δηλώνει αναρμόδιο να ικανοποιήσει το αίτημα των συνταξιούχων για παύση της απευθείας παρακράτησης από τις συντάξεις τους. Μόνον οι συνταξιούχοι του ΟΤΕ που εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία, ξεπερνούν τους 70. Σ’ αυτούς περιλαμβάνεται και η περίπτωση που θα διηγηθούμε -ενδεικτικά- παρακάτω.

Το χρονικό

Συνταξιούχος του ΟΤΕ είχε λάβει προεγκεκριμένο καταναλωτικό δάνειο από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, με μηνιαία δόση 390 ευρώ περίπου. To 2011 οι περικοπές στη σύνταξή του, οι οποίες σήμερα φτάνουν το 50%, τον υποχρέωσαν να κάνει διακανονισμό με την τράπεζα, σύμφωνα με τον οποίο θα του δινόταν περίοδος χάριτος για τέσσερις μήνες και στη συνέχεια για τα επόμενα δύο χρόνια θα πλήρωνε μόνο τόκους.

Τον Μάρτιο του 2014, που έληξε η περίοδος αυτή, ο συνταξιούχος του ΟΤΕ είδε το ΙΚΑ να αναπροσαρμόζει αυτοβούλως το ποσό παρακράτησης της σύνταξης σχεδόν στα 960 ευρώ τον μήνα! Με απλά λόγια, από τα 1.200 ευρώ, που είναι το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών του δηλαδή, στον λογαριασμό του μπαίνουν τελικά περίπου 240. Με αυτά καλείται πλέον να ζήσει, έχοντας άνεργη σύζυγο και τρία παιδιά, εκ των οποίων ο ένας φοιτητής σε άλλη πόλη. Και όλα αυτά, για ένα καταναλωτικό δάνειο…

Στις 17 Απριλίου ο συνταξιούχος έστειλε αίτηση στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ανακαλώντας την εντολή παρακράτησης της δόσης δανείου από τη σύνταξή του και υπογράφοντας υπεύθυνη δήλωση ότι θα αποπληρώνει μόνος του το δάνειο. Λίγες μέρες μετά το ίδιο έκανε και προς το τοπικό υποκατάστημα ασφαλισμένων ΤΑΠ-ΟΤΕ του ΙΚΑ, καθώς και στη διοίκηση του ΙΚΑ. Το υποκατάστημα απάντησε ότι «η υπηρεσία μας δεν έχει αρμοδιότητα μεταβολής της συγκεκριμένης κράτησης-απόδοσης ποσών δανείων Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. [...] Η οποιαδήποτε μεταβολή, διαγραφή ή έναρξη κράτησης δανείων Τ.Τ. αποστέλλεται απευθείας από τη μηχ/κή υπηρεσία του Τ.Τ. στη μηχ/κή υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η οποία εν συνεχεία ενημερώνει τα μηνιαία αρχεία πληρωμής κάθε συνταξιούχου». Ανάλογη και η απάντηση της διοίκησης του ΙΚΑ: «Για την αποστολή στη Μηχανογράφηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ των σχετικών αρχείων για τους συνταξιούχους, καθώς και για το ποσό παρακράτησης από τη σύνταξη εκάστου, αποκλειστικά αρμόδιο φέρεται το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο».

Καραμπινάτη παρανομία

Κι όμως, σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (15/3/2011), «δεν είναι νόμιμη, η κατόπιν αιτήσεως και συμφωνίας των συμβαλλόμενων μερών, παρακράτηση οποιουδήποτε ποσού από τις συντάξεις των εν λόγω συνταξιούχων για εξόφληση οφειλών τους, [...] είτε ακόμη από προσωπικά (και όχι για πρώτη κατοικία) δάνεια του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου) ή άλλης Τράπεζας ή δανειοδοτικού οργανισμού». Με άλλα λόγια, το ΝΣΚ κρίνει την παρακράτηση παράνομη. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τους συνταξιούχους του ΙΚΑ, η Eurobank έχει μέχρι στιγμής στείλει μόνο κάποιες ελάχιστες αποδεσμεύσεις δανείων από την παρακράτηση μέσω ΙΚΑ.

«Ετσι, καταργείται στην ουσία και με προκλητικό τρόπο όποιο μέτρο πάρθηκε, για να ανακουφιστούν ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (Νόμος Κατσέλη, Ακατάσχετο της σύνταξης κάτω από τα 1.500 ευρώ). Εχουμε περιπτώσεις συνταξιούχων που, ενώ δικαστικές αποφάσεις μειώνουν τη δόση παρακράτησης στο 1/10 ή και 1/20, η διοίκηση του ΙΚΑ παρακρατεί ολόκληρη τη δόση, προσθέτοντας μάλιστα και τις εκπρόθεσμες. Υπάρχουν περιπτώσεις που δόσεις δανείων των 300 ευρώ ξεπερνούν τη μηνιαία σύνταξη -από καθυστερήσεις πληρωμής ή προσαυξήσεις- και ο ρόλος του ΙΚΑ περιορίζεται στο να εκταμιεύει τα ποσά αυτά στην ιδιωτική τράπεζα, καταργώντας κάθε έννοια κοινωνικής ασφάλισης και αλληλεγγύης, που θα έπρεπε να είναι το έργο του ασφαλιστικού οργανισμού», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Βαγγέλης Διαμάντης, πρόεδρος του Κινήματος Συνταξιούχων, και καλεί τη διοίκηση του ΙΚΑ «να σταματήσει μονομερώς να εφαρμόζει τη σύμβαση με το Τ.Τ. και να παίζει τον ρόλο εισπρακτικής μηχανής της Eurobank, ιδιοκτήτριας πλέον του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου».