Ειρήνη και ανορθόδοξος πόλεμος

Στις 6 το απόγευμα, καθημερινά στην Κωνσταντινούπολη, την ώρα που οι βάρδιες τελειώνουν και οι εργαζόμενοι βγαίνουν μαζικά από τα γραφεία τους, οι δρόμοι γεμίζουν με κόρνες, ανθρώπους, λεωφορεία και αυτοκίνητα.

Το απόγευμα της 12ης Ιανουαρίου, η πόλη επιφύλασσε στους κατοίκους της ήχους διαφορετικούς από τους συνηθισμένους. Κατά τόπους επικρατούσε μια ανησυχητική ερημιά. Είχαν περάσει οκτώ ώρες από τη βομβιστική επίθεση στο τουριστικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Ο 28χρονος Ναμπίλ Φάντλι, φερόμενος ως μέλος του «Ισλαμικού κράτους», ταυτοποιήθηκε από τις αρχές ως ο δράστης της επίθεσης που άφησε 10 νεκρούς, κυρίως Γερμανούς τουρίστες.

Στις πρώτες δημόσιες τοποθετήσεις τους, Τούρκοι αξιωματούχοι που τάσσονται με το κυβερνητικό στρατόπεδο σημείωσαν ότι η επίθεση μπορεί να ερμηνευτεί ως «αντίποινα» του «Ισλαμικού κράτους» για τις κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία. Σε κάθε περίπτωση, η βομβιστική ενέργεια «μίκρυνε» την απόσταση της Πόλης, του μεγαλύτερου αστικού κέντρου της χώρας, από τα συροτουρκικά σύνορα, εντείνοντας την ανησυχία για «συροποίηση» της Τουρκίας.

Παρά τις παλιότερες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου για πλήρη έλεγχο των εισόδων και εξόδων της επικράτειας, από τον περασμένο Ιούνιο έχουν πυκνώσει οι βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας. Ανάμεσα στις δύο εκλογές που διεξήχθησαν πέρσι (Ιούνιος και Νοέμβριος 2015) υπολογίζεται ότι περίπου 400 Τούρκοι πολίτες έπεσαν θύματα τρομοκρατιών επιθέσεων.

Αν στις τέσσερις επιθέσεις που έχουν ήδη σημειωθεί, προστεθούν και δύο απόπειρες επιθέσεων που απετράπησαν, αυτό ερμηνεύεται από πολλούς ως κενό ασφαλείας. Παράλληλα, όπως φαίνεται, οι αρχές δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τα δίκτυα τζιχαντιστών που προσφέρουν ασφαλή μετάβαση στους βομβιστές από τη Συρία στο εσωτερικό της χώρας και από εκεί στα αστικά κέντρα.

Το χτύπημα αναμένεται να έχει άμεσες οικονομικές επιπτώσεις στον τουριστικό τομέα. Οπως σημειώνεται, αρκετοί γερμανικοί τουριστικοί οργανισμοί ακυρώνουν τις κρατήσεις τους για την Κωνσταντινούπολη. Υπενθυμίζεται ότι οι προβλέψεις για τον τουρισμό στην Τουρκία το τρέχον έτος ήταν δυσοίωνες λόγω του βαρέος πλήγματος που έφερε στον κλάδο η επιδείνωση των ρωσο-τουρκικών σχέσεων. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων στο Σουλταναχμέτ, Γιασάρ Γιαβούζ, ο οποίος δήλωσε ότι «φέτος η χρονιά τελείωσε χθες».

Εν μέσω των εξελίξεων αυτών, η τουρκική κυβέρνηση εξακολουθεί να συντηρεί την πολιτική εξίσωσης του «Ισλαμικού κράτους» με το ΡΚΚ, ενώ το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, με εκατοντάδες νεκρούς.

Ο Ερντογάν, στο μήνυμά του, έκανε λόγο για τρομοκρατία «ανεξαρτήτως ονομάτων». Ο Τούρκος πρόεδρος μάλιστα, προσπαθώντας να προσδώσει ένα πιο σαφές περιεχόμενο στο πώς το τουρκικό κράτος προσδιορίζει την έννοια «τρομοκρατία», έκανε αναφορά σε μολότοφ και σπασμένα τζάμια, ό,τι δηλαδή έχει αναπαραχθεί στη συλλογική μνήμη της τουρκικής κοινής γνώμης ως δράση του ΡΚΚ.

Στο ίδιο μήνυμα, ο Ερντογάν επιτέθηκε και στην πρωτοβουλία ακαδημαϊκών για συλλογή υπογραφών υπέρ της ειρήνης στις νοτιοανατολικές επαρχίες, κατηγορώντας τους για προδοσία. Οι δηλώσεις αυτές, λόγω της απαγόρευσης αναπαραγωγής ειδήσεων σχετικά με την επίθεση, έγιναν πρώτο θέμα, ανοίγοντας νέο κύκλο διενέξεων για το περιεχόμενο και τους φορείς της τρομοκρατίας και της ειρήνης στην Τουρκία.