Επιστημονικό συμπόσιο με θέμα «Κοινωνία Πολιτών και Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία» συνδιοργανώνουν το Παρατηρητήριο Κοινωνικής Οικονομίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) με το τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί στο HIGGS (Βίκτωρος Ουγκώ 15, Μεταξουργείο) από τις 10 π.μ. την Τετάρτη 14 και την Πέμπτη 15 Μαρτίου.
Πώς διαμορφώνεται το τοπίο της Κ.ΑΛ.Ο δυόμισι χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, ρωτήσαμε με αφορμή τη διημερίδα το μέλος της επιστημονικής επιτροπής του συμποσίου, πολιτικό επιστήμονα, ερευνητή στο ΕΚΚΕ και διδάσκοντα στο σχετικό μεταπτυχιακό του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Αλέξανδρο Αφουξενίδη.
«Το τοπίο βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο» σημειώνει ο κ. Αφουξενίδης, προσθέτοντας πως χρειάζεται χρόνο προκειμένου να αναπτυχθεί καθώς τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από το ιστορικό βάθος μεμονωμένων προσπαθειών που καρποφόρησαν, η θεσμική οργάνωση της αλληλέγγυας οικονομίας είναι σχετικά πρόσφατη. Βρίσκει ακόμη ότι οι διαδικασίες είναι σχετικά γραφειοκρατικές και τα ελληνικά εγχειρήματα αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτές, καθώς απαιτείται επιχειρησιακή διαχειριστική ευχέρεια που δύσκολα μπορούν να διαθέτουν με δεδομένο ότι απασχολούν το πολύ ένα με δύο άτομα: το αποτέλεσμα είναι να αυτοαποκλείονται από τις διαδικασίες.
Επιπλέον, συνεχίζει ο κ. Αφουξενίδης, θα πρέπει να καταρτιστεί ένας στρατηγικός σχεδιασμός στην Ειδική Γραμματεία προκειμένου να είναι σαφείς οι προτεραιότητες που θέτει, οι στόχοι που θέλει να επιτευχθούν και οι επιχειρήσεις που θα στηριχτούν.
«Η οικοδόμηση της αλληλέγγυας οικονομίας είναι μια αργή διαδικασία που χρειάζεται χρόνο. Αποτελεί προϊόν της κρίσης, που δεν έπληξε μόνο την Ελλάδα, και συνδέεται με τις σαρωτικές αλλαγές στην οικονομία και την πολιτική που έπληξαν τόσο την αγορά εργασίας όσο και το κράτος πρόνοιας» σημειώνει ο πολιτικός επιστήμονας μιλώντας στην «Εφ.Συν.».
Σε αυτές τις δραματικές αλλαγές και τις μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που δημιούργησαν σε πολλές περιπτώσεις η απάντηση προήλθε από «τα κάτω», από κινήματα και πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο.
«Πολλοί φορείς και οργανώσεις υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα των πολιτών απέναντι σε μια πλήρως απελευθερωμένη αγορά. Επίσης άλλοι φορείς προσπάθησαν να δημιουργήσουν νέες αγορές περισσότερο προσανατολισμένες προς τους πολίτες: εναλλακτικά δίκτυα ανταλλαγών, micro credits, εναλλακτικά νομίσματα, οικιστικούς συνεταιρισμούς κ.λπ. Σε πολλές περιπτώσεις τα τοπικά δίκτυα συνδέθηκαν με ευρύτερα εθνικά ή και παγκόσμια δίκτυα. Στις περισσότερες όμως οι τοπικοί φορείς παρήγαγαν εξειδικευμένες λύσεις προσανατολισμένες στην τοπική κοινότητα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η παγκοσμιοποίηση "προκάλεσε" ή και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τοπικές λύσεις» αναφέρεται στο κείμενο που συνοδεύει την ανακοίνωση του συμποσίου, περιγράφοντας το πώς αναδείχτηκε ο «τρίτος τομέας», η κοινωνία των πολιτών.
Κομβικό ρόλο στην ταχύτητα με την οποία εξαπλώθηκαν οι φορείς και τα δίκτυα αυτά διαδραμάτισε η ύπαρξη του διαδικτύου υποβοηθώντας τη γρήγορη ανταλλαγή απόψεων, τη διάχυση ιδεών και καλών πρακτικών αποτελώντας «ένα από τα βασικά στοιχεία της διαφορετικής φύσης της παραγωγικής διαδικασίας και οργάνωσης της οικονομίας του τρίτου τομέα».
Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται σχετικά με τους λόγους διεξαγωγής του συμποσίου: «Η κοινωνική οικονομία, η κοινωνία πολιτών και γενικότερα ο τρίτος τομέας δεν αποτελούν υποκατάστατα του κράτους και της ιδιωτικής οικονομίας της αγοράς. Σε ιστορικό επίπεδο το κράτος αλλά και οι φορείς της αγοράς συχνά υποβοήθησαν τον τομέα αυτό. Ωστόσο πολλές φορές θεωρήθηκε (και θεωρείται) ότι κινείται αντίθετα προς τις στρατηγικές επιλογές μέσω των οποίων αναπροσαρμόζεται το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Συνεπώς το ζήτημα του πώς θα δημιουργηθούν νέες μορφές διασύνδεσης μεταξύ των διαφορετικών τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας παραμένει ανοιχτό».
Ενα πρόγραμμα πολύπλευρο και περιεκτικό
Οι «Διαστάσεις της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας», η «Κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία στην Ελλάδα της κρίσης: μια δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στην αυτοθέσμιση και την κρατική παρέμβαση», «Το ζήτημα της εργασίας στα εναλλακτικά εγχειρήματα», «Νέα οικοσυστήματα συνεργατικής πολιτικής: η περίπτωση Καρδίτσα», «Αλληλεγγύη και ανθεκτικότητα: εμπειρικές και θεωρητικές προσεγγίσεις», «Συλλογική δράση και εναλλακτικές μορφές ανθεκτικότητας σε καιρούς κρίσης», « Ατυποι φορείς δράσεων κοινωνικής αλληλεγγύης εν καιρώ κρίσης στην Ελλάδα», «Εννοιολογώντας την αλληλεγγύη: η γέννηση μιας επιστήμης», «Η σχέση μεταξύ Κοινωνικής (και) Αλληλέγγυας Οικονομίας, μετα-ανάπτυξης και αποανάπτυξης», «Κοινωνία Πολιτών», «Εμφυλες όψεις της κοινωνίας πολιτών την περίοδο 2010-2014», «Η διαχείριση της ακραίας φτώχειας και ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών», «Εκφάνσεις κοινωνικής αλληλεγγύης στην εποχή της κρίσης: συμπεράσματα από τη Δράση “One Stop” στην Αθήνα» είναι οι συζητήσεις που θα λάβουν χώρα την πρώτη μέρα.
Την Πέμπτη οι εργασίες του συμποσίου θα ασχοληθούν με τις θεματικές «Κοινά: θεσμών συλλογικής διαχείρισης και δομές κοινωνικής αλληλεγγύης», «Η “θεσμική αξιοπιστία” των κοινών ως θεσμοί συλλογικής διαχείρισης», «Οι αυτο-οργανωμένες δομές αλληλεγγύης σαν υποδομές της Κ.ΑΛ.Ο. και των κοινών», «Πώς να δημιουργήσουμε μια παγκόσμια και ευημερούσα οικονομία βασισμένη στα κοινά», «Κοινά: Οικονομία, Πολιτισμός και Εκπαίδευση», «Η πολιτιστική οικονομία μπορεί να είναι και κοινωνική; Συζητώντας για την αγροτική κληρονομιά της Ελλάδας», «Εκπαιδευτικά κοινά και θεσμικός ανασχηματισμός: Η πολιτειότητα των κοινών σε ένα αυτοοργανωμένο παιδαγωγικό εγχείρημα», «Οι φορείς Κ.ΑΛ.Ο. ως οργανισμοί μάθησης: ενισχύοντας το διαρθρωτικό κεφάλαιο», «Κοινά, κοινότητες και υποκείμενο των κοινών».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας