Πέθανε ο πρωτοπόρος τζαζίστας Αχμάντ Τζαμάλ

Σε ηλικία 92 ετών «έφυγε» ο Αχμάντ Τζαμάλ, ο σημαντικός πιανίστας της τζαζ και συνθέτης μετά από μια μοναδική πορεία επτά δεκαετιών.

Την είδηση του θανάτου του επιβεβαίωσε στους New York Times η κόρη του, Σουμάγια Τζαμάλ, γνωστοποιώντας ότι αιτία θανάτου ήταν ο καρκίνος του προστάτη.

Ο Τζαμάλ ξεκίνησε να παίζει μουσική στα τρία του χρόνια, τη σύνθεση μόλις στα 10 και την καριέρα του στα 14 για σφυρηλατήσει τα επόμενα χρόνια έναν μοναδικό ήχο που ξεπέρασε τα όρια του είδους της τζαζ: μινιμαλιστικός και ποπ, κλασικός και μοντέρνος. 

Ο Αμερικανός μουσικός καινοτόμησε και επηρέασε αρκετούς συναδέλφους του. «Όλη μου η έμπνευση προέρχεται από τον Αχμάντ Τζαμάλ» είχε δηλώσει ο Μάιλς Ντέιβις.

Καταβρόχθισε «όσες παρτιτούρες» όλων των ειδών της μουσικής, που είχε η θεία του, ενώ ελκυόταν από έργα των Γάλλων κλασικών συνθετών Μωρίς Ραβέλ και Κλωντ Ντεμπυσσύ. Στις αρχές της εφηβείας του έπαιζε σε νυχτερινά κέντρα. «Θα έκανα άλγεβρα στο διάλειμμα, μεταξύ των σετ», είπε κάποτε στο περιοδικό Down Beat.

Αφού παντρεύτηκε, εγκαταστάθηκε στο Σικάγο το 1950 και ασπάστηκε το Ισλάμ ενώ έγινε ένας από τους πρώτους Αφροαμερικανούς ερμηνευτές που μίλησε δημόσια για τη μουσουλμανική πίστη του. 

Ο Τζαμάλ ονόμαζε την τζαζ ως «αμερικανική κλασική μουσική». Το πρωτοποριακό άλμπουμ του με τίτλο " At the Pershing: But Not for Me" (1958) πούλησε 1 εκατομμύριο αντίτυπα και παρέμεινε στα charts του Billboard για περισσότερες από 100 εβδομάδες, καθιστώντας τον Τζαμάλ γνωστό όνομα όταν το rock'n'roll μεσουρανούσε και η τζαζ άρχιζε να φθίνει.

Αργότερα ξεκίνησε το δικό του νυχτερινό κέντρο διασκέδασης (Αλάμπρα), το οποίο τελικά ήταν ένα μέρος από τη σειρά των ανεπιτυχών επιχειρηματικών προσπαθειών που τον άφησαν βουτηγμένο στα χρέη.

Ο πρώτος του γάμος κατέληξε σε διαζύγιο το 1962 και ένα χρόνο αργότερα κατέληξε στο νοσοκομείο μετά από υπερβολική δόση. Δεν συνέχισε τις περιοδείες και τις ηχογραφήσεις παρά μόνο το 1964, όταν μετακομίσει στη Νέα Υόρκη για μια μακροχρόνια συνεργασία με το νυχτερινό κλαμπ Village Gate.

Η μουσική του στο M*A*S*H έγινε αποδεκτή με θέρμη από τους κριτικούς το 1970, ενώ ακολούθησε ακόμα ένα σημαντικό άλμπουμ, "The Awakening", με μπασίστα τον Τζαμίλ Νάσερ και ντράμερ τον Φρανκ Γκαντ.

«Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ανακαλύπτεις τον Μότσαρτ μέσα σου, τον Ντιουκ Έλινγκτον ή τον Μπίλι Στρέιχορν μέσα σου. Χρειάζεται χρόνος για να ανακαλύψεις τον εαυτό σου» είχε δηλώσει ο Τζαμάλ.

Τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, συνέχισε να εμφανίζει ασταμάτητα και κυκλοφόρησε πολλά live άλμπουμ, ενισχύοντας τη φήμη του ως ενός από τους καλύτερους εν ζωή ερμηνευτές της τζαζ. 

Ονομάστηκε Jazz Master το 1994 από το National Endowment for the Arts και τιμήθηκε με Grammy για το έργο της ζωής τουτο 2017.

Μιλώντας για το γεγονός ότι συνέχιζε τις περιοδείες ακόμα και στα 80 του χρόνια είχε πει το εξής: «Είναι ένα θείο δώρο, αυτό είναι το μόνο που μπορώ να σας πω. Δεν δημιουργούμε, ανακαλύπτουμε – και η διαδικασία της ανακάλυψης σας δίνει ενέργεια… Ο ρυθμός είναι πολύ σημαντικός στη μουσική και η ζωή σας πρέπει επίσης να έχει ρυθμούς».

«Μπορείς να γυμνάζεσαι σωστά, να τρως σωστά – αλλά το πιο σημαντικό από όλα είναι να σκέφτεσαι σωστά. Τα πράγματα είναι σε χάος, τόσα πολλά χάνονται εξαιτίας της απληστίας. «Υπάρχουν πολύ λίγες αυθεντικές, αγνές προσεγγίσεις στη ζωή τώρα. Αλλά αυτή η μουσική είναι ένα από αυτά, και συνεχίζει να είναι».