Lemonostifel: Μπορείς να καταλάβεις την ψυχολογία του άλλου από τον ήχο που βγάζει

Τα αγαπημένα μας «λεμόνια» ετοιμάζονται να μοιραστούν ξανά με τους λάτρεις του μοναδικού τους σύμπαντος την μουσική σοδειά δύο δεκαετιών στις οποίες δημιούργησαν πολυσυλλεκτικά ηχητικά περιβάλλοντα, που άλλοτε σε προσγειώνουν γερά μέσα σου και άλλοτε σε προσδένουν στα σύννεφα.

Οι Lemonostifel -με το ωραίο όνομα εμπνευσμένο από το εργοστάσιο της Φρουτοπίας- «είναι όλοι για όλους» και αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας τους. Σε λίγες μέρες συμπράττουν επί σκηνής με το ντουέτο των Jan Van & Φώτη Σιώτα στο Aux Club της Αθήνας (αυτή την Παρασκευή) και με τους Σούπερ Στέρεο και Mary's Flower Superhead στο WE της Θεσσαλονίκης (Σάββατο 12 Απριλίου). Έτσι βρήκαμε την αφορμή που ψάχναμε καιρό για να δούμε πώς γίνεται να αναμειγνύουν στοιχεία, όπως το βαλκανικό, το ψυχεδελικό και το punk με παραδοσιακά ηχοτοπία και conceptual jazz.

Ο Γαβρίλος Χρυσικόπουλος, από τα ιδρυτικά μέλη του συγκροτήματος, μας υποδέχτηκε στο ζεστό του σπίτι, μάς έβαλε μουσική (όχι δική του) και μας μίλησε αφιλτράριστα για την πορεία τους, μια πορεία εντυπωσιακή με τέσσερις δισκογραφικές δουλειές και πολλά sold out, για την πραγματική φιλία και για την επικράτηση της ευκολίας στην μουσική και όχι μόνο.

• Τι θυμάσαι από το ξεκίνημα σας το μακρινό 2007;

Το 2007 καταλήξαμε για πρώτη φορά σαν σχήμα. Όμως, από το 2003 προσπαθούσαμε να παίξουμε σαν μπάντα. Είχαμε ξεκινήσει τρεις, ο Νέστορας Καποδίστριας, ο Χάρης Βορεάδης και εγώ, και ήταν λίγο περίεργο σχήμα, γιατί είχε δύο κιθάρες κλασικές και κρουστά συν μια φίλη, που μπήκε από παρέα πιο πολύ, και έπαιζε τσέλο. Ωραίο ήταν αλλά μας προβλημάτιζε περισσότερο πως θα βγαίναμε live. Τώρα μπορεί να μην ακούγεται τόσο περίεργο. Το project Lemonostifel πρώτη φορά ακούστηκε το 2003 και για αυτό τον λόγο πήγαμε στη Θεσσαλονίκη, γιατί είπαμε ότι θα το κυνηγήσουμε. Το 2007 ήταν η χρονιά που κάναμε την μπάντα και μπορούσαμε να παίζουμε live. Άλλαξε το σχήμα αρκετά. Εγώ άφησα την κλασική και πήρα ηλεκτρική. Με τα ίδια θέματα έπαιζα πάλι απλά άλλαξα όργανο για να γίνει πιο live και να έρθει πιο εύκολα στο πατάρι. Το 2009 γράψαμε το πρώτο δίσκο (σ.σ. στο στούντιο του Θανάση Παπακωνσταντίνου).

• Πώς κύλισαν αυτά τα χρόνια; Θα μπορούσες κάπως να τα συνοψίσεις;

Κύλησε πάρα πολύ καλά πιστεύω, ήταν όλο πολύ ωραίο. Έχω την αίσθηση ότι μέχρι την καραντίνα ήταν τα πιο ενεργά. Και αν θεωρήσουμε ότι έχει παρουσιάσει μια κοιλιά, είναι τα τελευταία δύο-τρία χρόνια. Δεν ξέρω γιατί, δεν έχει αλλάξει κάτι. Κάπως σαν να λιγόστεψε ο χρόνος που αφιερώνουμε σε αυτό. Ίσως να μας έχει επηρεάσει λίγο το ότι δεν έχει τα φράγκα, που θα έπρεπε να έχει, και ίσως αυτό λίγο κουράζει μέσα σε τόσα πολλά χρόνια. Βέβαια δεν σταμάτησε να συμβαίνει.

• Πώς βλέπεις όλη αυτή τη δυσχέρεια; Εννοώ που πολλοί μουσικοί αναγκάζεστε να ζείτε από άλλη δουλειά γιατί αυτή δεν αποδίδει όσο θα έπρεπε;

Είναι σαν να σκοτώνεις λίγο το ρομαντισμό της φάσης. Απ' την άλλη, δεν γίνεται κάπως αλλιώς, γιατί και ο άλλος κάπως πρέπει να δουλέψει. Καταλαβαίνω την πίεση αυτής της κατάστασης ότι ο άλλος πρέπει να πάει για μεροκάματο, γιατί αλλιώς δεν θα έχει να φάει. Αλλά ταυτόχρονα κάπως αφήνεις πίσω το δημιουργικό, όχι τελείως. Κάπως παραμερίζεται λίγο, έτσι μου φαίνεται δηλαδή.

• Στο δημιουργικό κομμάτι, υπάρχει μοντέλο με το οποίο γράφετε;

Ναι, μετά από όλα από τα χρόνια δημιουργήθηκε μόνο του αυτό το μοντέλο. Με τον Νέστορα γράφαμε γιατί μέναμε και παρέα. Όταν γνωριστήκαμε δεν έπαιζε κιθάρα, ήξερε δύο τρία μπαρέ και τον έβαζα κάποια να με κρατάει από πίσω. Σιγά σιγά άρχισε να γουστάρει πάρα πολύ με την κιθάρα ο Νέστορας, ψήθηκε πολύ και έγινε πάρα πολύ καλός κιθαρίστας. Για μένα είναι από τους πολύ καλούς κιθαρίστες που ξέρω. Και σαν ήχο, έχει ωριμάσει πάρα πολύ. Ξυπνούσαμε το πρωί, κάναμε ένα καφέ, πιάναμε τις κιθάρες παίζαμε αυθόρμητα τελείως. Γι' αυτό έχουμε και πάρα πολλά κομμάτια πιστεύω, γιατί γράφαμε μαζί. Γενικότερα μας είναι εύκολο αυτό. Μετά από χρόνια μπήκε και ο Νίκος Παπαϊωάννου, που παίζει μπάσο τώρα στην μπάντα και πιο παλιά έπαιζε τσέλο. Τα τελευταία χρόνια μετά το 2010 το κάνουμε οι τρεις μας και έγινε πολύ πιο ενδιαφέρον έγινε και πολύ πιο ωραίο.

• Στη μουσική σας αποτυπώνετε κάπως και ομορφιές και δυσκολίες της καθημερινότητας. Περισσότερο ανθρώπινες καταστάσεις και συναισθήματα τουλάχιστον. Προσωπικά μου αρέσει αυτό το ονειρικό στοιχείο στις συνθέσεις και το αυθόρμητο στα live στα οποία ακούμε διαφορετικές επιρροές.

Νομίζω ότι εκεί κάπου κρύβεται και αυτή η μαγεία της μουσικής. Νομίζω ότι μπορείς μέσα από τη μουσική να καταλάβεις ακριβώς αυτό το αυθόρμητο, που μας βγαίνει επειδή είμαστε παρέα πιο πολύ. Δηλαδή, πιο πολύ παρέα κάναμε γενικότερα όλα αυτά τα χρόνια, παρά παίζαμε μουσική. Ξέρεις αυτό έβγαινε στη συνέχεια: ότι ήμασταν τόσο πολύ φίλοι, που παίζαμε κιόλας ταυτόχρονα. Όντως αυτό το πράγμα βγαίνει. Έχω παρατηρήσει μέσα στα χρόνια ότι για παράδειγμα ακούγοντας τον Νίκο Μαγνήσαλη να παίζει ντραμς, μπορώ να καταλάβω τί νιώθει ακριβώς. Πώς είναι, αν είναι καλά, αν έχει όρεξη, όλα αυτά. Ακούγοντας και τους δίσκους ακόμα. Θυμάμαι ακούγοντας τον τρίτο δίσκο, ακούγοντας τα τύμπανα πραγματικά μπορείς να καταλάβεις την ψυχολογία το άλλου από το παίξιμο του και τον ήχο που βγάζει. Οπότε όταν γίνεται από μια μπάντα είναι ακόμα πιο ωραίο. Καταλαβαίνεις ακριβώς τι περνάνε αυτοί, πώς το ζουν όλο, πώς αισθάνονται ότι είναι ζωντανοί το καταλαβαίνεις και εσύ που ακούς την μπάντα. Είναι το πιο ωραίο πράγμα αυτό πιστεύω. 

• Από πού πηγάζει αυτό;

Πηγάζει μάλλον από την ανάγκη του να παίζεις. Δηλαδή να περνάνε κάποιες ώρες στη μέρα που τις αφιερώνεις εκεί. Είναι κάτι πολύ ωραίο να τις αφιερώνεις σε αυτό που αγαπάς και σίγουρα αισθάνεσαι ωραία που ζεις. Γιατί δεν είναι συνέχεια ευχάριστο το ότι ζεις. Ναι, εκείνες οι ώρες είναι πολύ ωραίες σίγουρα. Οπότε μάλλον πηγάζει από αυτή την ανάγκη να περάσεις κάποιες ώρες κάπου, που δεν σκέφτεσαι τίποτα.

• Πολλοί άνθρωποι ζουν σε δυσμενείς συνθήκες...

Ίσως τις χειρότερες που έχουμε ζήσει θα έλεγα...

...πού προτιμάς να στρέφεις το βλέμμα και πού δεν θες; 

Δεν θέλω να βλέπω το πόσο δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε. Σε επίπεδο συλλογικό πόσο δυσκολευόμαστε να κάνουμε κάτι καλό πολλοί άνθρωποι μαζί. Αυτό με απογοητεύει πάρα πολύ. Αναγκάζομαι στην ουσία να στρέφομαι στο δικό μου κόσμο, στους δικούς μου φίλους, τι θα κάνουμε γενικότερα για τη βγάλουμε κάπως όμορφα, γιατί δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο άλλο νόημα στη ζωή. Όσο ζεις ας πούμε να είσαι χαρούμενος και ξέγνοιαστος. Το πιο άσχημο είναι αυτό ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να συνεννοηθούμε για το αυτονόητο, να μην στρεσάρει ο ένας τον άλλον, να μην ζει ο ένας εις βάρος του άλλου. Η αλήθεια είναι όταν σκέφτεσαι ότι έχουμε τόσες δυνατότητες σαν άνθρωποι, που αυτό που ζούμε αυτή τη στιγμή δεν μας αξίζει και είναι κάπως περίεργο να βάζουμε στην ουσία εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας σε τόσο δύσκολη θέση. Δεν ξέρω και ποιος κερδίζει στο τέλος. Δεν ξέρω και αν κερδίζουν αυτοί που νομίζουν ότι κερδίζουν.  

Ας προσπαθήσουμε να κρατάμε το ρομαντισμό ζωντανό, να μην μας πάρει μπάλα τελείως τώρα, που μας έχει πάρει δηλαδή αλλά εντάξει. Τελευταία παρατηρώ ότι τη μεγάλη αλλαγή που έχει γίνει με το διαδίκτυο, γιατί εμείς ζήσαμε και ξεκινήσαμε χωρίς ίντερνετ. Κάποτε αν κάποιος έκανε επίδειξη, τον κράζαμε και πήγαινε στο περιθώριο σιγά σιγά, δεν τον έκανε κανένας παρέα. Πλέον αυτό το πράγμα επιβραβεύεται και φαίνεται και στη μουσική αντίστοιχα στη μουσική. Ένα παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει με το vocoder. Κάποτε ακουγόταν σε 1 στα 100 κομμάτια και πάλι προσεκτικά. Θα μου πεις όλοι το χρησιμοποιούν. Απλά αν το χρησιμοποιήσει κάποιος με τρόπο έξυπνο έχει ενδιαφέρον. 
Τώρα κάποιοι τραγουδιστές δεν έχουν ιδέα από νότες και κάνουν καριέρα με το vocoder. Είναι τρελό. Όχι ότι το κάνουν αλλά το πως το πως το καταναλώνουμε εμείς τόσο εύκολα χωρίς να του δίνουμε καν μια σημασία. Δεν μας νοιάζει καν τι ακούμε πλέον νομίζω. Η μεγάλη ευκολία με ενοχλεί.

• Ποιό είναι το μυστικό της μακροβιότητάς σας και ποιο των γεμάτων live. Είναι το ίδιο; 

Πάνω κάτω είναι το ίδιο. Το μυστικό πιστεύω ότι είναι για αρχή ότι δεν υπάρχει εγωισμός ή υπάρχει όσο λιγότερο γίνεται. Αυτό αυτομάτως δίνει και στα άτομα που απαρτίζουν αυτή τη φάση δίνει μια ελευθερία. Είναι συνολικό, είναι όλων και δεν τρέχει κάποιος για κάποιον άλλον. Είναι είναι όλοι για όλους. Και σίγουρα ότι είμαστε πολύ καλοί φίλοι τώρα μέσα από τόσα χρόνια. Μέναμε μαζί, έχουμε ζήσει πολλές καταστάσεις, διάφορες δυσκολίες, και με αρρώστιες και με εθισμούς. Έχουμε δεθεί πιστεύω πολύ σαν άνθρωποι. Και να διαλυθούμε σαν μπάντα και να μην ξαναπαίξουμε, πάλι θα είμαστε πολύ φίλοι. Δεν ξέρω πως να το εξηγήσω. Έχω την αίσθηση και να μην παίζαμε, πάλι πιστεύω θα ήμασταν πολύ φίλοι. Από αυτό δεν έχουμε διαλυθεί.

• Φίλοι και οι συνεργάτες στα δύο επερχόμενα live; 

Ο Φώτης Σιώτας είναι από τους πρώτους ανθρώπους που γνώρισα και κολλήσαμε και σαν φίλοι στην Θεσσαλονίκη. Δεν ξέρω αν ήμουνα είκοσι χρονών τότε. Επαιζε βιολί με τον Σωκράτη Μάλαμα, εγώ ήμουν κολλητός με τον Πέτρο Μάλαμα. Πηγαίναμε στο ίδιο σχολείο στην Καστοριά και πήγαινα στα live του Σωκράτη από πολύ μικρός. Με τον Φώτη κολλήσαμε, κάναμε και παρέα. Μετά όταν πήγα στη Θεσσαλονίκη βρισκόμασταν, τον έχω λίγο σαν δάσκαλο όχι της μουσικής, γενικότερα σαν δάσκαλο, φίλο, μέντορα, γιατί μου αρέσει και σαν μουσικός και σαν άνθρωπος. 

• Έχετε παίξει ξανά μαζί;

Δεν είμαι σίγουρος αλλά μπορεί και να έχουμε ξαναπαίξει. Είναι πολλά τα χρόνια και τα live, έχω πάει και σε πολλά live του οπότε δεν θα ήταν περίεργο σε κάποιο να παίξαμε. Είναι φίλος και με τον Νέστορα και με τον Μαγνήσαλη. Είμαστε πολύ φίλοι και με τον Θάνο Καζαντζή των Mary's Flower Superhead από τότε που ξεκινήσαμε την μπάντα το 2003. Επίσης φίλος ο Θανάσης Τζίνγκοβιτς από τους Σούπερ Στέρεο. Είχε και αυτός μπάντα στη Θεσσαλονίκη και έτσι γνωριστήκαμε. Εννοείται άπειρο respect για την πολύ καλή δουλειά, που κάνουν τα παιδιά. Λέγαμε τα τελευταία χρόνια να το κάνουμε και το κάνουμε.